پنج مقام پیامبر اکرم(ص)
آیت‌الله محمدجعفر مروجی طبسی با استناد به آیات سوره احزاب گفت: قرآن کریم پیامبراکرم (ص) را در پنج مقامِ شاهد، بشارت‌دهنده، بیم‌دهنده، دعوت‌کننده به خدا و چراغی فروزان برای همه بشریت معرفی می‌کند.
آیت‌الله محمدجعفر مروجی طبسی، استاد و محقق حوزه و پژوهشگر سیره معصومان در گفت‌و‌گو با ایکنا از قم ضمن استناد به آیه‌ای از قرآن کریم که به برخی از مقامات پیامبراکرم (ص) اشاره دارد، گفت: هیچ‌یک از کتاب‌های آسمانی، پیامبراکرم (ص) را آن‌گونه که قرآن کریم برای ما معرفی کرده، معرفی نکرده است و از میان صد‌ها آیه‌ای که در شأن و مقام آن حضرت نازل شده، به آیات ۴۵ و ۴۶ از سوره مبارکه احزاب بسنده می‌کنم؛ آیه‌ای که در آن، پروردگار متعال مقامات بلند پیامبر عظیم‌الشأن را برای ما تبیین فرموده و می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا، وَدَاعِیًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِیرًا؛ ای پیامبر! به راستی ما تو را شاهد (بر امت) و مژده رسان و بیم دهنده فرستادیم؛ و تو را دعوت کننده به سوی خدا به فرمان او و چراغی فروزان (برای هدایت جهانیان) قرار دادیم.»
وی افزود: خطاب‌های قرآن به پیامبراکرم (ص) دو دسته‌اند؛ دسته‌ای که جنبه شخصی دارد، همچون «یا أیها المزمل» و «یا أیها المدثر»؛ و دسته‌ای که جنبه عمومی و رسالت همگانی دارد، نظیر آیه ۶۷ سوره مبارکه مائده که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ.» این آیات از نوع خطاب‌های عام است که شأن عمومی پیامبر را بازگو می‌کند.
استاد حوزه علمیه در تبیین شرح این آیه ابراز کرد: ضمیر «إنّا» در این آیه، ضمیر جمع است و همان‌گونه که اهل تفسیر می‌دانند، این تعبیر برای بیان عظمت پروردگار و شکوه موضوع رسالت است، نه آنکه خدایان متعددی وجود داشته باشند. همان‌گونه که ضمیر «إنّا» در آبه ۹ سوره مبارکه حجر نشان دهنده عظمت خداوند عزوجل است: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ بى تردید ما این قرآن را به تدریج نازل کردهایم و قطعا نگهبان آن خواهیم بود.»
وی با اشاره به اینکه در آیه ۴۵ سوره احزاب چه مقام‌هایی از پیامبراکرم (ص) معرفی شده، بیان کرد: همچنین خداوند متعال در ادامه آیه ۴۵ احزاب که در ابتدا بیان شد، پنج مقام را برای پیامبر اکرم بیان می‌کند؛ شاهد، «إنا أرسلناک شاهداً». پیامبر، گواه اعمال ماست؛ هم در دنیا و هم در آخرت. همان‌گونه که بزرگان تفسیر، همچون شیخ طوسی در التبیان و طبرسی در مجمع البیان یاد کرده‌اند، حضرت (ص) در دنیا و آخرت شاهد و ناظر بر کردار بندگان است. اگر امت، تنها همین یک حقیقت را به درستی درک می‌کرد، جامعه دگرگون می‌شد.
مروجی‌طبسی افزود: دومین مقامی که خداوند معرفی می‌فرماید، بشارت‌دهنده بودن پیامبراکرم است؛ «و مبشّراً». پیامبر بشارت‌دهنده مردم است، بشارت به رحمت و بهشت الهی برای مؤمنان و نیکوکاران. انذارکننده بودن پیامبر (ص) مقام سومی است که در این آیه با لفظ «نذیراً» مشخص شده است. او هشداردهنده است؛ بیم‌دهنده از عذاب الهی برای آنان که روی از حق برمی‌تابند.
وی ضمن معرفی مقام دیگری از پیامبراکرم که در این آیه معین شده را دعوت‌کنندگی ایشان به سوی خدا دانست که با لفظ «و داعیاً إلی الله» قابل فهم است و اظهار کرد: رسالت پیامبر، دعوت انسان‌ها به سوی خدای یگانه و به سوی توحید است؛ رسالتی که اساس همه تعالیم اوست.
این استاد در پایان ضمن اشاره به ویژگی نور بودن پیامبر تصریح کرد: در نهایت، آخرین مقام، این است که خداوند، پیامبر را «سراج» نامیده است؛ چراغی که نورش بر همه می‌تابد، همانند خورشید که میان هیچ انسانی فرق نمی‌گذارد و جهان را به روشنی خویش فرا می‌گیرد. این نور هدایت، مرز نمی‌شناسد؛ برای همه بشریت است.
گفت‌و‌گو از هانیه محمدنژاد
انتهای پیام
