پانزدهمین همایش سراسری مسئولان جوامع فرهنگی قرآنی عصر در قم آغاز شد

به گزارش ایکنا از قم، پانزدهمین همایش سراسری مسئولان جوامع فرهنگی قرآنی عصر با عنوان «محله قرآن» با هدف طراحی عملیات ستاره‌های زمین با محوریت ستاره‌سازها، تبیین و طراحی عملیات ماه مبارک رمضان، تبیین و ارائه طرح محله‌محوری به همت قرآنیان و نقش حلقه‌های میانی در نهضت «زندگی با آیه‌ها» با حضور و سخنرانی آیت‌الله میرباقری، عضو مجلس خبرگان رهبری، حجت‌الاسلام والمسلمین عابدینی، استاد حوزه و دانشگاه، سیدعلیرضا حامدی، مدیر مرکز رشد و تعالی بنیاد فرهنگی اجتماعی خاتم‌الاوصیا(ص) و سایر فعالان فرهنگی و قرآنی کشور از صبح امروز، سوم دی‌ماه در مجتمع یاوران مهدی(عج) در شهر مقدس قم آغاز شد.

اهداف اصلی این تشکیل جبهه قرآنی متشکل از حداقل یک‌میلیون هسته قرآنی به منظور تربیت و رشد معنوی و علمی و جذب حداقل ۱۰میلیون مخاطب تا افق ۱۴۱۴ ایران اسلامی است.

پذیرش شرکت‌کنندگان در پانزدهمین همایش سراسری مسئولان جوامع فرهنگی قرآنی عصر سه‌شنبه، دوم دی‌ماه از ساعت ۱۴ انجام شد و این همایش تا روز پنجم دی‌ماه به میزبانی شهر مقدس قم ادامه دارد.

حسن‌ آغاز مراسم افتتاحیه پانزدهمین دوره از این همایش با تلاوت سوره مبارکه فتح توسط عماد ناصری، قاری قرآن کریم بود که به همراه تلاوت دسته‌ جمعی این سوره مبارکه برگزار شد.

حرکت قرآنی از حلقه‌های کوچک تا شبکه‌ای تمدن‌ساز

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا عابدینی، استاد حوزه و دانشگاه، در سخنانی به تبیین مفهوم «سلوک ربیّون» و نسبت آن با قرآن کریم پرداخت و گفت: واژه «رِبّیّون» در قرآن کریم تنها یک‌بار و در آیه ۱۴۶ سوره آل‌عمران آمده است که می‌فرماید: «وَكَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ؛ و چه بسيار پيامبرانى كه همراه او توده‌هاى انبوه كارزار كردند و در برابر آنچه در راه خدا بديشان رسيد سستى نورزيدند و ناتوان نشدند و تسليم(دشمن) نگرديدند و خداوند شكيبايان را دوست دارد.» این آیه نشان می‌دهد که این شیوه، روش مشترک همه انبیاست. 

وی افزود: به تعداد تمام پیامبران الهی، این روش در تاریخ تحقق‌ یافته و بر آنان صدق می‌کند. از این‌رو، می‌توان گفت «سلوک ربیّون» سیره انبیاست نه فقط سیره رسولان چراکه ما ۱۲۴ هزار نبی داریم و تنها ۳۱۳ رسول، و آیه به‌صراحت از «انبیا» سخن می‌گوید؛ چه پیامبرانی که مأموریتی محدود و محلی داشتند و چه آنان که رسالت جهانی یافتند. این روش، در همه مقیاس‌ها قابل اجراست.

عابدینی بیان کرد: قرآن کریم صرفاً کتابی برای مطالعه نظری یا مناسک فردی نیست بلکه کتاب زندگی است. زندگی قرآنی، به روش و سلوک قرآنی نیاز دارد. از همین‌رو این پرسش پیش می‌آید که چگونه می‌توان سلوک، حرکت و سبک زندگی خود را قرآنی کرد؟ بر همین اساس، این بحث را «سلوک ربیّون» نام‌گذاری کردیم یعنی حرکتی برای شکل‌گیری انسان‌ها و جمع‌هایی قرآنی.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: این سلوک از حلقه‌های کوچک آغاز می‌شود، در محله‌ها و شهرها شکل می‌گیرد، سپس این حلقه‌ها به هم متصل می‌شوند و شبکه‌ای بزرگ‌تر می‌سازند. واژه «رِبّی» به تنهایی به معنای جمع است. وقتی این جمع‌ها به هم پیوند می‌خورند، زنجیره‌ای شکل می‌گیرد و از اتصال این زنجیره‌ها، «زنجیره ربیّون» پدید می‌آید. هرچه این ارتباط‌ها گسترده‌تر شود، اثرگذاری آن نیز عمیق‌تر می‌شود و موجی واحد می‌آفریند؛ موجی که دیگر محدود به یک محله نیست، بلکه می‌تواند طوفانی فرهنگی، روحی و اجتماعی ایجاد کند.

وی با اشاره به وضعیت امروز جامعه اظهار کرد: امروز، حتی بدون آنکه خودمان برنامه‌ریزی کرده باشیم، شاهد چنین حرکتی هستیم. اقبال عمومی به قرآن و بازگشت به آن، تحولی عظیم پدید آورده است، اگر وضعیت امروز را با ۳۰ سال پیش مقایسه کنیم، تفاوتی چشمگیر می‌بینیم. البته منظور تک‌تک افراد نیست؛ بلکه حرکت کلی جامعه است. توجه، میل و تعمیق در قرآن به‌مراتب بیشتر شده و این واقعیتی انکارناپذیر است.

ملازمه میان قرآن و امام

عابدینی تأکید کرد: باید به این نکته توجه داشت که هرچه قرآن در فکر، فرهنگ و زندگی مردم پررنگ‌تر شود، ظهور نزدیک‌تر خواهد شد زیرا میان قرآن و امام، ملازمه‌ای جدی وجود دارد. روایتی متواتر که هم در منابع شیعه و هم اهل‌ سنت نقل شده از پیامبر اکرم(ص) که فرمودند: «إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ.»

وی افزود: وقتی پیامبر می‌فرماید این دو هرگز جدا نمی‌شوند، یعنی اگر ما در عصر غیبت امام به‌سر می‌بریم، راه دسترسی به امام را قرآن کریم به ما نشان داده‌اند. اگر با این باور به سراغ قرآن برویم، در حقیقت در محضر امام زمان(عج) نشسته‌ایم.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به حیات قرآن گفت: قرآن، کتابی زنده است. خداوند در آیه ۲۵۵ سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ؛ خداست كه معبودى جز او نيست زنده و برپادارنده است.» و سپس نزول قرآن را بیان می‌کند. مفسران می‌گویند این یعنی قرآن مظهر حیات الهی است؛ کتابی زنده و قیّوم. اگر کسی بخواهد بالاترین مرتبه حیات را در عالم بیابد، آن را در قرآن خواهد یافت.

وی ادامه داد: حال اگر باور کنیم قرآن زنده و با شعور است، آیا ارتباط ما با آن می‌تواند سرد و عادی باشد؟ اگر موجودی زنده و آگاه باشد، امکان گفت‌وگو با او وجود دارد. همان‌گونه که مردم در محضر ائمه(ع) حاضر می‌شدند، سؤال می‌پرسیدند و پاسخ می‌گرفتند، چون امام زنده و آگاه است. اگر قرآن نیز حیّ است، پس می‌توان با آن سخن گفت، سؤال کرد و پاسخ گرفت.

قرآن با امام زمان(عج) متحد است

عابدینی تصریح کرد: گاهی قرآن را تنها کتابی می‌بینیم با جلد و صفحاتی مشخص؛ هرچند آن را می‌بوسیم و احترام می‌گذاریم و گاهی آن را حقیقتی زنده می‌دانیم که با امام زمان متحد است، قرآن، بدنی و روحی دارد؛ همان‌گونه که انسان بدن و روح دارد، اگر کسی به محضر امام برود و تنها به ظاهر نگاه کند و بازگردد، زیان کرده است؛ هرچند همان ظاهر هم مبارک است. قرآن نیز چنین است.

وی افزود: بزرگان فرموده‌اند که وحی الهی، تنها تا زبان پیامبر(ص) متوقف نشده بلکه تا گوش مخاطب ادامه دارد، امروز وقتی قرآن به گوش و چشم ما می‌رسد، ادامه همان وحی است. اگر باور کنیم که گویی اکنون این آیات نازل می‌شود، آن‌گاه قرآن دیگر تاریخ گذشته نخواهد بود؛ بلکه ما مخاطب مستقیم آن خواهیم شد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) درباره برخی آیات فرمودند: «این آیه با من چه کار دارد؟» یعنی آیه، شخص را مخاطب قرار می‌دهد. ما هم باید هنگام خواندن قرآن از خود بپرسیم: این آیه امروز با من چه می‌گوید؟

وی با تشبیه قرآن به خورشید گفت: قرآن مانند خورشید است؛ هر روز طلوعی تازه دارد. شأن نزول‌ها محدود به گذشته نیست؛ چه‌بسا شأن نزول امروز آیه، از شأن نزول اولیه آن مهم‌تر باشد. قرآن زنده است و هر روز بر زندگی ما نازل می‌شود.

عابدینی افزود: کارشناسان دینی تأکید دارند که اگر باور به بی‌حد بودن کلام الهی در انسان شکل بگیرد، قرآن پاسخگوی نیاز‌های فردی و اجتماعی خواهد بود و هرکس به اندازه ظرفیت وجودی خود از آیات قرآن بهره می‌برد و ممکن است میلیون‌ها نفر یک آیه را بخوانند، اما هرکدام پیام ویژه‌ای دریافت کنند. بر همین اساس، توصیه شده است که هنگام شنیدن قرآن، انسان بداند این کتاب آسمانی پیامی خاص و منحصر‌به‌فرد برای او دارد.

وی با نقل سخنی از آیت‌الله بهجت(ره) گفت: آیت‌الله بهجت(ره) می‌فرمودند: هرچه محبت انسان به قرآن بیشتر شود، قرآن گویاتر می‌شود. رابطه با قرآن، رابطه محبت است. قرآن بی‌نهایت است، اما ما با محدود کردن نگاه خود، آن را محدود می‌کنیم.

کلام الهی را با توقعات خود محدود نکنیم

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: امام صادق(ع) داستان هاجر و اسماعیل را چنین تبیین می‌کنند که اگر هاجر اطراف آب زمزم را سنگ‌چین نمی‌کرد، آب همچنان می‌جوشید اما جاری نمی‌شد. حدگذاری، جریان را متوقف می‌کند. کلام الهی نیز بی‌حد است، اما ما گاه با توقعات محدود خود، آن را محدود می‌سازیم.

وی افزود: اگر قرآن را سفره گسترده الهی بدانیم، چنان‌که در روایاتی از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «ألْقُرْآنُ مَأدَبَةُ اللّه؛ قرآن مركز تربيت الهى است.» سفره‌ای که همه نیازهای ما در آن فراهم است، دیگر بی‌میلی به قرآن معنا ندارد. 

 عابدینی در پایان تأکید کرد: هرچه باور ما به قرآن عمیق‌تر شود، قرآن نورافکن زندگی ما خواهد شد. در تاریکی‌ها، در هزارتوهای پیچیده زندگی، تنها راه نجات، تمسک به قرآن است. زندگی پر از بن‌بست است؛ اما قرآن، راهی روشن در میان هزاران مسیر تاریک است. اگر با این باور به سراغ قرآن برویم، آن‌گاه قرآن راهنمایی خواهد شد که انسان را از بن‌بست‌ها عبور می‌دهد و به مقصد می‌رساند.

این مراسم با سخنرانی درباره تبیین و توجیه کارگاه بوم‌نویسی و کارگاه تکمیل بوم عملیاتی ماه مبارک رمضان ادامه دارد. سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین انصاری و روایت شهدای پیروان قرآن و سخنرانی درباره ولادت امام هادی(ع) توسط حجت‌الاسلام والمسلمین هاشم‌پور از برنامه‌های نوبت عصر روز اول این همایش به‌شمار می‌رود.