خودسازی معنوی؛ شرط توفیق مداحی برای حضرت زهرا(س)
علی اسکندری گفت: مداح اهل بیت(ع) باید مطالعه کافی داشته باشد و از مطالب، اشعار، نکات و فرمایشات ائمه معصومین(ع) بهرهگیری کند و از نظر بار معنوی نیز خود را به درجهای برساند که توفیق ادای دین نسبت به ساحت مقدس اهل بیت(ع) بهویژه حضرت زهرا(س) را پیدا کند.
با فرارسیدن ایام فاطمیه، ضرورت آمادگی معنوی، محتوایی و اخلاقی مداحان بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. شیوه اجرای مراسم و کیفیت محتوای مداحی، نقش مهمی در تبیین ابعاد شخصیت و مظلومیت حضرت زهرا(س) به عزاداران فاطمی دارد.
از همینرو، خبرنگار ایکنا در گفتوگو با علی اسکندری، مداح اهل بیت(ع) به تبیین لزوم آمادگیهای معنوی مداحان برای ورود به مجالس فاطمیه پرداخته است که مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانیم.
ایکنا- از نگاه شما ایام فاطمیه چه ویژگی نسبت به دیگر مناسبتهای مذهبی دارد؟
به نقل از تمام روایات ائمه معصومین(ع) اینگونه برداشت میشود که جایگاه و مقام بی بی دو عالم حضرت زهرا(س) چه در نزد خداوند و چه در نزد شخصیت آقا رسولالله(ص) و همچنین ائمه معصومین(ع) جایگاه بسیار بالایی است که این موضوع در روایات مختلف به تفسیر زیاد و اقتضائات مختلفی آمده است و ما مجموع همه اینها را میتوانیم در یک جمله از بیان مبارک حضرت امام حسن عسکری(ع) بیان کنیم که فرمود: «ما حجت خدا بر مردم هستیم و مادر ما فاطمه زهرا(س) حجت بر ماست و این نشاندهنده جایگاه و عظمت بی بی دو عالم است.»
همچنین در روایتی دیگر آمده است: «لَوْلاكَ لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاكَ، وَ لَوْلا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُكَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما» خداوند خطاب به پیغمبر اکرم(ص) فرمود: اگر تو نبودی عالم را خلق نمیکردم، اگر علی نبود تو را نمیآفریدم و اگر فاطمه نبود هر دوی شما را نمیآفریدم. بنابراین، چکیده خلقت همه عوالم، فاطمه زهرا(س) است و این نشاندهنده عظمت ایشان است.
برگزاری مراسم فاطمیه نیز از چنین عظمتی برخوردار است که این امر از بزرگواری حضرت فاطمه(س) نشئت میگیرد.
همچنین در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است: «شِيعَتُنا خُلِقُوا مِنْ فاضِلِ طِينِتِنا وَ عُجِنُوا بِماءِ وَلايَتِنا يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا» یعنی شیعیان از اضافی گل ما آفریده شدهاند و در شادیهای ما شاد هستند و در غم ما غمگین میشوند.
ذات مقدس و وجود مبارک امام زمان(عج) در این ایام عزادار مادر خود فاطمه زهرا(س) هستند و ما به استناد این روایت باید به ائمه معصومین(ع) و اهل بیت(ع) تأسی و این ایام را با شکوه و عظمت بالا برگزار کنیم.
ایکنا- چه آمادگیهای معنوی برای ورود مداحان اهل بیت(ع) به مجلس فاطمیه وجود دارد؟ آیا لازم است پیش از پذیرش حضور در مجلس از نظر علمی خود را اقناع کنند؟
هر مداح اهل بیت(ع) نه تنها برای ایام فاطمیه که اولاست بلکه باید برای تمام مناسبتهای مذهبی قبل از ورود به جلسه مطالعات لازم را در خصوص شخصیتی که میخواهد مدح ایشان را بهجا بیاورند، داشته باشد و ذکر مصیبت را بخواند و اطلاعات کافی و وافی را داشته باشد که نیازمند این است که از نظر بار علمی و معنوی خود را تربیت کرده باشد و این امر نیز زمانبر است، بنابراین مداح اهل بیت(ع) باید زمان زیادی را سپری کند.
مداح اهل بیت(ع) باید مطالعه کافی داشته باشد و از مطالب، اشعار، نکات و فرمایشات ائمه معصومین(ع) بهرهگیری کند، همچنین از نظر بار معنوی نیز خود را به درجهای برساند که توفیق ادای دین نسبت به ساحت مقدس اهل بیت(ع) بهویژه حضرت زهرا(س) را پیدا کند.
ایکنا- در سبک اجرا (آهنگ، لحن، شور و حال مجلس) چه مواردی را توصیه میکنید که مداحان از آن پرهیز کنند تا شأن مجلس حضرت زهرا(س) حفظ شود؟
در زمینه ایام فاطمیه، اشعار بسیار خوب و مطالب بسیار غنی وجود دارد و تنها نیازمند این است که مداح برای آشنایی با آنها وقت بگذارد.
بنده برای شرکت در مجالس مذهبی بیش از یک روز وقت میگذرانم و مجدداً به تمامی مطالب بروز از سایتها و کتب مذهبی مراجعه میکنم.
متأسفانه اخیراً در جلسات مداحی سبکهای شورخوانی استفاده میشود و در جلسات روضه اهل بیت(ع) بیشتر به دنبال ریتم و آهنگهای جدید هستند و چندان به محتوا پرداخته نمیشود و چه بسا ریتم و آهنگی که برای آن شعر و جلسه خوانده میشود در شأن اهل بیت(ع) نیست.
بنابراین وظیفه مداحان این است که در این مسائل دقت کافی داشته باشند و بهخصوص برای حضرت زهرا(س) وقت بیشتری بگذارند و مطالبی که در شأن و جایگاه بانو است را ارائه کنند تا مورد رضای خداوند و ائمه معصومین(ع) بهخصوص امام زمان(عج) واقع شود.
ایکنا- نقش خلوص نیت در تأثیرگذاری مداحی، بهویژه در ایام فاطمیه، را چگونه ارزیابی میکنید؟
شاهکلید فعالیت هر مداح خلوص نیتش است. برخی از مداحان ممکن است هنگام مداحی در هوا و هوسهای خود غرق شوند و به دنبال مسائل دنیایی خود باشند و نتوانند خلوص نیتی که مدنظر و مورد رضایت است را در خودم ببینند، در حالیکه خلوص نیت مستقیماً بر روی نحوه و کیفیت اجرای مداحان تأثیر میگذارد.
نحوه برگزاری مجلس توسط مداح، ارتباط مستقیم با خلوص مداح و درجه تقوا و اخلاص وی دارد که این اقدامات معنوی را هر مداحی باید در مسیر حرکتی خود رعایت کند.
ایکنا- چطور میشود بین شور و شعور در مداحی تعادل برقرار کرد؟
با توجه به امکانات امروزی در عرصه فضای مجازی و اینترنت، سطح دسترسی مداحان به اشعار و سخنان بیشتر شده است. مداحان قدیم برای یافتن یک شعر مناسب باید صفحات کتابهای مختلف را در کتابخانهها ورق میزدند تا به آنها دسترسی پیدا کنند، اما امروزه مداحان جوان میتوانند به راحتی الگوهای خوبی به ویژه از میان اشخاصی که در طول تاریخ خوشنام و خوشصدا بودند، پیدا کنند، بهخصوص اینکه شیوههای مداحی آنها را گوش دهند و الگوگیری کنند تا بتوانند در مجالس مختلف آنها را بهکار بگیرند.
مداحی نقطه شروع دارد و پایان نیز ندارد و مداحان هر سال بهدنبال تجربیات و برکات جدیدتری هستند، اما برای شروع باید وقت زیادی را صرف و در کلاس اساتید خوبی شرکت کرد و از نظر بار شعری، مقطعی، موضوعی، اخلاقی، رفتاری و معنوی باید به سطح بالایی رسید.
صداسازی نیز در مداحی از اهمیت بسیاری برخوردار است و اکنون بهعنوان یک درس دانشگاهی تدریس میشود، مداحان باید قبل از مداحی صدای خود را گرم کنند، همچنین مراقبت از صدا و پرهیزهای غذایی داشته باشند.
ایکنا- چه توصیهای برای مداحان جوان در رابطه با هرچه بهتر برگزار شدن ایام فاطمیه دارید؟
زمانیکه مداح اهل بیت(ع) وارد مجلس عزا میشود، همیشه باید صاحب عزا را در نظر داشته باشد. صاحب عزای اصلی این جلسات به خصوص جلسه عزاداری حضرت زهرا(س) وجود مقدس امام زمان(عج) است، بنابرین باید از امام زمان(عج) برای مداحی در این مجالس مدد بگیریم.
انتهای پیام
