عشق و انذار مهم‌ترین شاخصه خانواده مهدوی است

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد اکبری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا از قم، با اشاره به نقش پدر در تربیت نسل مهدوی بیان کرد: مهدویت نتیجه و غایت رسالت، نبوت و امامت همه انبیای الهی است. بنابراین، موضوع مهدویت جامعیتی دارد که همه مباحث دینی را در همه مکاتب الهی شامل می‌شود.

وی افزود: خانواده مهدوی شاخصه‌های فراوانی را دارد و در واقع یک خانواده ایده‌آلی است که قرآن کریم درباره آن می‌فرماید: «وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ؛ و خويشان نزديكت را هشدار ده»؛ بنابراین با استناد به این آیه یکی از شاخصه‌های خانواده مهدوی، انذار است که یکی از رسالت‌های انبیا به‌شمار می‌رود.

اکبری با بیان اینکه انذار به معنای ترساندن، احساس خطر کردن و ایجاد احساس مسئولیت در افراد است، اظهار کرد: انذار به دین، توحید، معاد، نبوت، امامت و امامت ولی‌عصر(عج) از موارد آن به‌شمار می‌رود؛ در واقع عقیده انسان زمانی کامل می‌شود که به ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) اعتقاد قلبی داشته باشد.

وی اهل تقوا و پرهیزکار بودن را دومین شاخصه خانواده مهدوی دانست و بیان کرد: خداوند در آیه ششم سوره تحریم می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست نگه دارید»؛ این آیه هشداری به خانواده است که باید انسان‌هایی باتقوا که حریم الهی، انبیا و حقوق انسانی را رعایت می‌کنند، تربیت کنند.

اکبری با اشاره به اینکه تقوا دارای سه مرحله تهویه، تحلیه و تجلیه است، تصریح کرد: تهویه به معنای پاک کردن قلب خویشتن از زشتی‌ها، پلیدی‌ها و گناهان، تحلیه به‌معنای آراستگی به زینت تقوا و تجلیه به معنای برخورداری از عنایات خاص پروردگار است که اعضای خانواده باید مزین به این زینت باشد.

وی سومین شاخصه خانواده مهدوی را عشق مطرح کرد و ادامه داد: خانواده مهدوی یک خانواده عاشق است. انسان با عشق اوج می‌گیرد و عصاره و نتیجه تمام عبادات الهی عشق است. رسالت انبیای الهی و هدف از نزول قرآن کریم پرورش انسان عاشق است. انسان عاشق یعنی خدا را تنها برای خودش بخواهد نه برای دنیا و آخرت. عشق به امام زمان(عج) هم باید این شاخصه را داشته‌ باشد؛ در واقع عشق انسان به امام زمان(عج) از جنس عشق دنیایی و برای پیشرفت‌های مادی و گره‌گشایی از مشکلات نباشد و عشق خالصانه و غایت عاشقی یعنی فدا شدن در راه معشوق باشد.

اکبری با اشاره به اینکه عشق به امام زمان(عج) زمینه‌ساز انتظار برای ظهور اوست، بیان کرد: انتظار چهارمین شاخصه خانواده مهدوی به‌شمار می‌رود؛ به آن معنا که خانواده عاشق همیشه منتظر آمدن معشوق است. خداوند در قرآن کریم فرمود: «وَٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ؛‌ و منتظر [نتیجه اعمالتان] بمانید، که بى‌گمان ما نیز منتظرانیم.»

وی با بیان اینکه انتظار یعنی دوری، پرهیز و اجتناب از گناهان و زشتی‌ها و آراسته شدن به زیبایی‌های علی، عملی و معنوی، اظهار کرد: خانواده مهدوی با جان و مال خویش آماده ظهور صاحب‌الزمان(عج) باشد و انسان زمانی به کمال مطلوب و حقیقی دست پیدا می‌کند که به این درجه از مفهوم عشق و انتظار برسد.

اکبری با تأکید بر اینکه ما باید فدایی امام زمان(عج) باشیم تا به نهایت کمال برسیم، افزود: فدا شدن انسان در مهدویت به معنای فانی شدن در جمال و جلال خداوند است، زیرا حضرت مهدی(عج) مظهر همه اسما و صفات الهی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم زمان‌شناس بودن را از شاخصه‌های خانواده مهدوی برشمرد و تصریح کرد: شناسایی فتنه‌های زمانه، بصیرت‌افزایی و روشنگری برای جلوگیری از ورود خود، خانواده و جامعه‌اش به فتنه‌های فتنه‌انگیزی و بازی کردن در زمین آن‌ها از جمله مواردی است که باید یک خانواده مهدوی نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشد. در  اهمیت این موضوع امام صادق(ع) فرمود: «شبهات به کسی که زمانه خود را بشناسد هجوم نمی‌آورد»؛ بنابراین انسان عالم به زمانه خویش، مبتلا به کج‌روی‌ها و پشیمانی نمی‌شود.

شرط عاشقی در مسیر مهدویت

وی با اشاره به اینکه عاشق شدن و عاشقی کردن نیازمند معرفت الهی است، اظهار کرد: پدر در یک خانواده زمانی می‌تواند فرزندان عاشق مهدویت تربیت و پرورش بدهد که در وهله اول معرفت و بصیرت داشته باشد. معرفت، بصیرت و آگاهی انسان را به نهایت عاشقی یعنی وصال یار می‌رساند. بنابراین، اولین گام پدر برای تربیت نسل عاشق مهدوی، داشتن معرفت به امام زمان(عج) است؛ دلدادگی، بی‌قراری و شیدایی در مسیر مهدویت با مزین شدن به معرفت به‌دست می‌آید.

اکبری بیان کرد: معرفت عمیق و قلبی به امام زمان(عج) با سیر و سلوک در آیینه آیات الهی و احادیث وحیانی به‌دست می‌آید؛ در واقع با مبادی و مبانی دقیق قرآنی و وحیانی حاصل می‌شود و نمی‌توان با مطالعه کتاب‌های متفرقه و سخنان اشخاص مختلف به‌ جز ائمه اطهار(ع) به معرفت حقیقی و واقعی رسید.

وی با بیان اینکه داشتن عشق و ارادت قلبی به امام زمان(عج) دومین گام پدر برای تربیت فرزندانی عاشق به مهدویت و ظهور است، افزود: عشق حقیقی پدر خانواده به امام زمان(عج) و عالم به عمل بودن او، می‌تواند در فرزندانش مؤثر واقع شود؛ در واقع اگر ذکر و عمل و اندیشه پدر یک خانواده به نور امام زمان(عج) روشن شود، می‌تواند روشنی‌بخش قلوب اعضای خانواده‌اش هم باشد.

اکبری با اشاره به اینکه عشق زمینی و عشق الهی در سوره یوسف به زیبایی به‌ تصویر کشیده شده‌ است، بیان کرد: زلیخا در ابتدای امر عاشق جمال یوسف شد، اما آرام آرام عشق سطحی و دنیوی در نهایت به عشق حقیقی و الهی رسید. امام زمان(عج) یوسف زمانه و روزگار ماست و اگر عاشقی کردن ما در کمالات ظاهری حضرت(عج) باشد هم کارساز است و می‌تواند زمینه‌ساز عشق حقیقی باشد.

وی با بیان اینکه منظور از عشق دنیوی و سطحی به امام زمان(عج) همان دعا و استغاثه است، تصریح کرد: تلاوت دعای فرج، زیارت آل یاسین به‌صورت فردی یا دسته جمعی و صدقه دادن برای حضرت(عج) که نشانه‌های ظاهری منتظر ولی‌عصر(عج) به‌شمار می‌رود از مصادیق عشق سطحی و ظاهری است که می‌تواند با مزین شدن به معرفت و بصیرت به عشق عمیق و الهی برسد.

این پژوهشگر قرآنی اظهار کرد: پدر همان‌گونه که موظف به تأمین نیازهای مادی و مالی خانواده است، باید ضروری‌ترین نیاز روحی، دینی و اعتقادی خانواده که داشتن استاد و معلم مهدویت است را تأمین کند؛ برای تربیت خانواده مهدوی باید هزینه کرد و از عالمان ربانی این حوزه بهره‌مند شد.

وی با تأکید بر اینکه تربیت فرزندانمان بر مدار دعا و استغاثه باشد، افزود: انسان در پرتو دعا می‌تواند عاشق امام زمان(عج) شود؛ برای مثال دعای ندبه به‌مثابه یک دوره شناخت و معرفت‌افزایی نسبت به امام زمان(عج) است که شوق و عشق و تشنگی به حضرت ولی‌عصر(عج) در قلب انسان در سایه ندبه‌خوانی به‌دست می‌آید.

گفت‌وگو از محدثه نعیمی‎‌فرد