این روزها شاهد حضور پررنگ اقشار مختلف مردم در مراسم لیالی قدر، راهپیمایی روز قدس و تعظیم شعائر اسلامی بودیم. با این حال برخی از کارشناسان و سخنرانان از دینگریزی مردم به خصوص جوانان سخن میگویند.
خبرنگار ایکنا در گفتوگو با حجتالاسلام والمسلمین ابوالفضل ساجدی، استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، درباره این موضوع بحث کرده است که در ادامه میخوانید؛
ایکنا ـ آیا میتوان گفت برخلاف نظر برخی روشنفکران، جمعیت و کثرت جوانان حاضر در مراسم شبهای قدر و مناجاتخوانی ماه رمضان نشانه علاقه مردم به دین و شریعت است؟
برای سنجش دینداری جامعه راهکارهای مختلفی وجود دارد. البته مراکز نظرسنجی زیادی در اینباره اقدام کردهاند که گزارش آنها نشانه رشد دینداری در بین مردم به خصوص نوجوانان و جوانان است؛ با وجود اینکه رشد جمعیت در کشور چندان بالا نیست، میزان حضور جوانان و نوجوانان در مناسک و مراسم مذهبی مانند شبهای قدر و پیادهروی اربعین بسیار افزایش یافته است. اگر به همین میزان حضور مردم در ایام عید در مراکز زیارتی مانند مشهد مقدس، جمکران و حرم حضرت معصومه(س) توجه کنید، خواهید دید که مردم چقدر علاقهمندند که لحظات تحویل سال و شروع بهار را در اماکن دینی سپری کنند.
البته برخی این حضور را با حضور بخش دیگری از مردم در ایام نوروز در مراکز تفریحی مانند شیراز مقایسه میکنند تا نتیجه بگیرند که دینداری مردم تضعیف شده است، ولی این استدلال کامل نیست، زیرا حضور بخشی از مردم در مراکز تفریحی در ایام مختلف از جمله نوروز نشانه بیدینی نیست، بلکه متدینین بسیاری از جامعه هم به مراکز تفریحی میروند. جمعیتی که در ایام نوروز به اماکن مقدس میروند در سالهای اخیر رشد بسیاری داشته و حتی حضور ایرانیان در کربلا در ایام مذکور قابل توجه بوده و نشاندهنده روند رو به افزایش توجه مردم به شعائر دینی است، در حالی که تبلیغات دشمنان علیه دینداری مردم چندین برابر شده و مشکلات اقتصادی و گرانی هم بیشتر شده است.
البته به طور خاص بررسیهای میدانی و نظرسنجیها نشان میدهد تعداد افرادی که به دین و روزه و حجاب علاقه دارند درصد قابل توجهی از مردم هستند؛ مثلاً بیش از 90 درصد مردم به اصل اسلام باور دارند. در مورد تقید به حجاب و نماز و روزه هم بیش از 70 درصد مردم با آن موافقاند و این رقم رو به افزایش و مشهود است. در قم با وجود افزایش پارکینگهای اطراف حرم در سالیان اخیر، در ایامی چون شبهای قدر مردم برای پارک خودروهای خود مشکل داشتند و اگر اینها نشانه افزایش گرایش مردم به مناسک دینی و شعائر و تعظیم آن نیست پس نشانه چیست؟
امسال در حالی مردم در راهپیمایی روز قدس حضور یافتند که شب قبل آن، شب قدر بود و طبیعتاً مردم دوست دارند تا ظهر بخوابند، ولی در این راهپیمایی حضور چشمگیری داشتند. به خصوص اینکه ما رشد حضور نوجوانان و جوانان و حتی کودکان را شاهدیم. در گذشته گمان میشد که درک معنویت برای کودکان و نوجوانان مفهومی ندارد و نباید این مسائل برای آنها مطرح شود و باید اجازه دهیم بزرگ شوند و بیشتر بازیگوشی کنند، ولی روند علاقه نوجوانان و جوانان به قرآن و شرکت در این مجالس و علاقه به امام زمان(عج) و مراسم عزاداری امام حسین(ع) نشان میدهد که استعداد فراوانی در همین اقشار وجود دارد و باید انگاره گذشته خانوادهها مبنی بر عدم درک نوجوانان و کودکان از معنویت و مراسم معنوی را کنار بگذاریم.
ایکنا ـ برخی با استناد به اینکه مظاهر برخی فسادها در جامعه بیشتر نمود دارد، معتقدند که جوانان به سبب رفتارهای مسئولان و مسائل اقتصادی دینگریز شدهاند. تحلیل شما چیست؟
همانطور که گفتم ممکن است برخی حضور پررنگ مردم در مراکز تفریحی را نشانه ضعف دین تلقی کنند که بنده آن را قبول ندارم، زیرا متدینین هم به این اماکن میروند و در آنجا نماز میخوانند و حجاب هم دارند؛ البته کشور گرفتار مشکلاتی است، ولی به رغم حملات عجیب و غریب رسانهای و اقتصادی دشمن و افزایش مشکلات، مقاومت ملت ایران قابل تأمل است و نشان میدهد که دینداری در جامعه رشد کرده است. اگر بخواهیم با تحلیلهای جامعهشناسی به سراغ این موضوع برویم، باید شاهد کاهش شدید دینداری مردم در سالیان اخیر باشیم که ثمره تبلیغ دشمنان و ضعفهای داخلی است، ولی مقاومت مردم بیانگر قوت دینی جامعه است.
علاوه بر این، موردی که باید مورد توجه قرار بگیرد اتفاقات چند ماه اخیر بود که بعد از قضیه مهسا امینی رخ داد؛ کسانی از گذشته با حجاب مخالف بودند و به سبب فضای جامعه و منع قانونی مجبور به رعایت آن بودند، بعد از مسائل اخیر فرصت را برای کشف حجاب مناسب دیدند، ولی این امر نشانه کاهش دینداری جامعه در مجموع نیست، زیرا این افراد از ابتدا اعتقادی به حجاب نداشتند؛ کنار گذاشتن حجاب دلیلی بر افزایش بیدینی نیست، بلکه سوء استفاده از فرصتی بود که به دلیل حوادث اخیر برای بخشی از بانوان ایجاد شد.
گذشته از این، نمیتوان تأثیر فضای مجازی را به خصوص در ایام کرونا بر نسل جدید منکر شد. روند کنونی روندی بود که باید ایران را فلج میکرد، ولی مردم بعد از فتنه اخیر حضور چشمگیری در راهپیمایی 22 بهمن داشتند و افزایش حضور مردم نشانه درک بیشتر آنان از خطرات اجتماعی بود که خانواده آنان را تهدید میکرد. مردم احساس کردند جدایی از دین و حرکت به سمت فرهنگ غرب، مساوی گسترش بیرویه فحشا و فسادهای اخلاقی و فروپاشی خانواده و ایجاد فرصت برای افرادی است که بیرحمانه به تخریب زیرساختها و امکانات شهرها و کشتن جوانان مؤمن میپردازند.
اتفاقا تحلیل مخالفان هم این را نشان میدهد و اذعان دارند که مردم دینداری را به صلاح خود میدانند و مجموعه اینها نشانه پایبندی مردم به دین است. البته مورد دیگر مانور کسانی است که به مظاهر فساد اخلاقی و اجتماعی دامن میزنند که سبب اشتباه محاسباتی برخی از افراد حتی دلسوز میشود، زیرا فضای مجازی و دشمنان انحراف 5 درصد را ده برابر نشان میدهند، ولی حضور گسترده زنان در اماکن مختلف با رعایت مسائل شرعی را بازتاب نمیدهند.
ایکنا ـ طیف دیگری در جامعه میگویند که مردم و جوانان دین گریز نیستند، بلکه بخشی از آنها با برخی از مظاهر دینی مانند حجاب که بیشتر مورد توجه نظام است و بر آن پافشاری میشود مخالفاند و با آن لجبازی میکنند. نظر شما در این باره چیست؟
دشمنان به این پیبردهاند که راه شکست ایران و دوقطبی کردن جامعه، گسترش بیحجابی و عریانی در جامعه است و به آن دامن میزنند. مراکز جاسوسی هم بر این مسئله تمرکز میکنند و درصدد ایجاد فساد اخلاقی و اجتماعی گسترده هستند و به همین دلیل مردم در راهپیماییهای اخیر حضور چشمگیرتری داشتند تا بر ارزشهای دینی تأکید کنند.
توسعه بیحجابی باعث افزایش آفات اجتماعی مانند طلاق و افزایش کودکان بیسرپرست و بدسرپرست و افزایش خیانتها خواهد شد و به همین دلیل نظام اسلامی روی آن حساسیت دارد. حجاب ابزار سیاسی در دست دشمنان برای شکست ملت ایران است و تأکید نظام اسلامی هم مقابله با ابزار دشمن است. تأکید بر حجاب بحثی عقلی است نه صرفاً شرعی؛ بنده بحث مفصلی در مورد تبعات منفی گسترش بدحجابی و بیحجابی دارم و تحقیقات میدانی و نظرسنجیها نشان میدهد هرقدر بدحجابی و عریانی در جامعه بیشتر شود به ضرر دختران خواهد شد.
بیحجابی ضربه بسیاری بر پیکره امنیت و شخصیت و تعالی زن و مرد وارد میکند. اگر کسی معتقد به رعایت حجاب نیست مثل کسی است که میداند سیگار و اعتیاد به مواد مخدر مضر است، ولی باز استفاده میکند و قطعاً جامعه اجازه نمیدهد او در هر جایی سیگار بکشد و موارد مخدر استفاده کند و بدحجاب هم میتواند در چهاردیواری خودش هر طور که میخواهد باشد، ولی حق ندارد محیط جامعه را آلوده کند.
بنابراین اگر بر مقولاتی چون رعایت حجاب تأکید میشود، موضوعی عقلانی است؛ غرب ضربه زیادی از برهنگی زنان و انقلاب جنسی خورده و اندیشمندان و متفکران آنها دادشان درآمده است؛ در ترکیه و کشورهای دیگر هم تحقیقات نشان داده است که امنیت زنان بعد از اینکه آزادی پوشش داده شد کمتر شده و تجاوزات و تهدیدها افزایش داشته است. باید این مسائل را به درستی برای مردم به خصوص جوانان تبیین کنیم، کمااینکه دشمنان تلاش کردهاند تا بیدینی را رواج دهند، ولی ما در دفاع از ارزشهایمان کوتاهی کردهایم.
دشمنان روی باور و بینش بخشی از جوانان و مردم به خصوص از طریق فضای مجازی و ماهوارهها و رسانهها اثر گذاشتهاند تا جایی که اینها خودسانسوری و خودتحریمی نسبت به رسانههای داخل و حتی واقعیات عینی جامعه دارند و تأثیر این فضا را در توسعه آفات اجتماعی نباید نادیده گرفت و ما هم باید با همین روش با این آفات مقابله کنیم و بهترین راه آن تبیین درست و اصلاح باورهای غلط و نادرست است.
گفتوگو از علی فرجزاده
انتهای پیام