اداره جهان با عقل تجربی اساس فکری تمدن غرب است
حجت‌الاسلام محمدباقر سعیدی‌روشن گفت: اساس فکری تمدن غرب، اداره امور جهان با ابزار علم تجربی یا عقل تجربی است؛ علم و معرفت خالی از فلسفه علمی نیست و همواره پشتوانه و منطق علمی دارد که این منطق و چارچوب علمی بر مبادی و مبانی پیشین مبتنی و استوار است.
به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر سعیدی‌روشن، سرپرست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در آیین اختتامیه نخستین دوره دوسالانه «کتاب علوم انسانی با رویکرد اسلامی» که امروز، 10 اسفندماه در سالن جلسات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم برگزار شد، با اشاره به اینکه هدف از آفرینش، تربیت انسان‌هایی فطرت‌جو، بی‌نهایت‌خواه و مدنی و تبدیل به انسان بالفعل است، بیان کرد: رسالت انبیا قرار دادن جامعه انسانی در مسیر عدل و حکمت بود تا انسان‌ها فطرت و سرشت وجودی‌شان شکوفا شود.
وی با اشاره به اینکه در طول تاریخ، طبیعتاً در این مسیر معارضینی وجود داشت، افزود: تمدن نوین مبتنی بر علم تجربی و نگاه طبیعت‌گرایانه به هستی شکل گرفت؛ در واقع علوم طبیعی موجود، فرزند علوم انسانی است و نقطه شروع علوم جدید انسانی در فضایی وهم‌آلود به وجود آمد و جهان‌بینی جدید، با حذف نظامات توحیدی و متافیزیکی از بدنه علم، مشاهدات تجربی را جایگزین دین و وحی کرد.
بیشتر بخوانید:
- تحول در علوم انسانی نیازمند بازگشت جدی به قرآن است
- برخورد ایجابی و سلبی با علوم غربی نداشته باشیم
- برگزیدگان دوره دوسالانه «علوم انسانی با رویکرد اسلامی» معرفی شدند
سعیدی‌روشن اظهار کرد: پس از سه صده ما امروزه در جایگاهی هستیم که تمدن نوین غرب در همه علوم به‌ویژه علوم اجتماعی انسانی، انگاره فکری خود را در راستای مدیریت جهان سوق داده است. در حقیقت اساس فکری تمدن غرب، اداره امور جهان با ابزار علم تجربی یا عقل تجربی است؛ علم و معرفت خالی از فلسفه علمی نیست و همواره پشتوانه و منطق علمی دارد و این منطق و چارچوب علمی بر مبادی و مبانی پیشین، مبتنی و استوار است.
سرپرست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: به‌عنوان مثال علمی بر این اساس شروع می‌شود که جهان مصنوع جمیل الهی و انسان دارای مبادی معرفتی گوناگون است که عقل تجربی، تجریدی و وحی از مبانی این معرفت هستند و این علم در این راستا برای تربیت فرد و جامعه گام برمی‌دارد و در این صورت شاهد انسانی با ویژگی‌های خاصِ محصول این علم هستیم. اما، در علم دیگری مطالعه طبیعت به‌صورت محض و براساس عقل تجربی محدود و محض صورت می‌گیرد و مجموع جهان به‌صورت یک انسان ماده تفسیر می‌شود، این علم نیز محصول خاص و انسانی با ویژگی‌هایی مادی دارد.
سعیدی‌روشن با اشاره به اینکه در هر علمی لایه رویی محصول علمی و لایه میانی فلسفه و منطق و لایه زیرین مبادی و مبانی، معرفت است، تصریح کرد: ما باید بدانیم آیا یافته‌های دانشمندان ایرانی در علوم اسلامی و انسانی، معطوف به مسائل جامعه و پاسخگوی نیاز جامعه است؟ مفروض و اعتقاد ما این است که اسلام داعیه‌دار اداره جامعه و باور به منجی و ظهور آخرین حجت خدا از اعتقادات ادیان توحیدی است، اکنون پرسش این است که آیا این مطالعات رویکرد تمدنی، تاریخی و زمینه‌سازی برای ظهور منجی را دارد؟ چگونه این خلأ را تدارک ببینیم.
وی با بیان اینکه به گمان بنده مطالعه و داشتن نگاه توحیدی و داعیه‌داری باور به منجی، جهاد اکبر است و مطابق سنت‌های الهی و نظام قضا و قدر اگر حرکت جهادی کنیم خداوند ما را کمک می‌کند، گفت: در نظام فعل الهی هر اثری و کاری از راه مقدمه صورت می‌گیرد، پس عقل و منطق دین به ما حکم می‌کند که اندیشمندان در این راستا گام بردارند.
انتهای پیام
