مروری بر صفات پیامبر اکرم(ص) از منظر نهج‌البلاغه

 

وی با اشاره به صفت استقامت و پایداری پیامبر(ص) افزود: پایداری و استقامت در راه هدف و آرمان مقدس رسالت الهی، از صفات بارز نبی گرامی اسلام(ص) است که در نهج‌البلاغه در مواضع متعدد مورد توجه امام(ع) قرار گرفته است که آن حضرت از جمله می‌فرماید‌: «خداوند پیامبر اسلام(ص) را فرستاد تا به‌ سوی حق دعوت کند و گواه اعمال خلق باشد، او بدون سستی و کوتاهی رسالت پروردگارش را رسانید و در راه خدا با دشمنانش بدون عذر نبرد کرد، پیشوای پرهیزکاران و روشنی‌بخش چشم هدایت‌شدگان‌ شد.»

 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآن و حدیث بیان کرد: امام(ع) در ضمن تعلیم درود فرستادن بر نبی گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: «خداوندا، گرامی‌ترین درودها و افزون‌ترین برکات خود را بر محمد(ص) بنده و فرستاده‌ات قرار ده، همان فرستاده‌ای که ختم کننده وحی و رسالت بود و بازکننده راه بسته سعادت بشری و آشکارکننده دین حق به‌وسیله حق و برهان و بازدارنده جنب و جوش‌های باطل و شکننده و از میان برنده هجوم‌های گمراهان، همان‌گونه که سنگینی بار رسالت بر عهده او قرار داده شد با تمام قدرت به انجام آن پرداخت و به فرمانت قیام کرد و به‌سرعت در راه رضا و خشنودی گام برداشت و حتی یک‌قدم نیز عقب‌گرد نکرد و اراده محکمش سست نشد، وحی و رسالت تو را به‌ خوبی دریافت و پیمان رسالتت را حافظ و نگهدار بود، آن‌چنان در اجرای فرمانت کوشش کرد که شعله فروزان حق را آشکار و راه را برای جاهلان و گمراهان روشن ساخت و دل‌هایی که در فتنه و گناه فرورفته بودند به‌واسطه او هدایت شدند، پرچم‌های حق را برافراشت و احکام زنده اسلام را برپا کرد.»

 

وی با اشاره به صفت شجاعت و فداکاری پیامبر(ص) افزود: امام(ع) در این باره می‌فرماید: «هرگاه جنگ شعله‌ور و سخت می‌شد ما به رسول خدا پناه می‌بردیم و در آن هنگام هیچ یک از ما به دشمن نزدیک‌تر از او نبود.»

 

شفیعی ادامه داد: امام علی(ع) در جای دیگر می‌فرماید: «هرگاه آتش جنگ شعله می‌کشید و حمله شدید دشمن باعث عقب‌نشینی سپاه می‌شد، پیامبر خدا(ص) اهل‌بیت خود را پیشاپیش لشکر قرار می‌داد تا اصحابش از آتش شمشیر و نیزه مصون بمانند بنابرین پسر عموی پیامبر عبیدة بن حارث روز بدر و حمزه عموی پیامبر روز احد و جعفر پسرعموی آن حضرت روز جنگ موته کشته و شهید شدند و کسانی هم بودند که اگر می‌خواستم نامشان را می‌بردم که دوست داشتند همانند آنان شهادت نصیب‌شان شود اما مقدور بود زنده بمانند و مرگشان به تأخیر افتد.»

 

وی یکی دیگر از صفات پیامبر(ص) را رسول رحمت عنوان کرد و افزود: یکی از اوصاف مهم نبی مکرم اسلام(ص) آن است که رسول رحمت الهی است و قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید که «و ما ارسلناک الارحمة للعالمین».

 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآن و حدیث ادامه داد: امام باقر(ع) از امیرالمؤمنین(ع) چنین روایت فرموده است‌ که «در زمین دو امان و وسیله نجات از عذاب الهی بود که یکی از آنها برداشته شد، دومی را دریابید و به آن چنگ زنید. اما امانی که برداشته شد رسول خدا(ص) بود و امانی که باقی مانده استغفار است، خداوند تعالی می‌فرماید که خداوند آنها را عذاب نمی‌کند تا تو در میان آنها هستی و خداوند آنها را عذاب نمی‌کند در حالی که استغفار می‌کنند.»

 

وی بیان کرد: از روایت امام باقر(ع) وجه امان و رحمت بودن پیامبر(ص) مشخص شد اما بنا بر آیه کریمه قرآن، ایشان«رحمة للعالمین» است و جهتش آن است که آنچه را موجب سعادت ابدی مردم می‌باشد، برای آنها آورده و این حتی برای کفار و مشرکان نیز رحمت محسوب می‌‌شود، زیرا به‌ مثابه سفره‌ای است از طعام گسترده، ولی بعضی از مردم از غذاهای آن استفاده نمی‌کنند.

 

شفیعی گفت: حضرت علی(ع) در این باره می‌فرماید: «او را با نور و روشنایی فرستاد و از میان مخلوقاتش برگزید و بر همه مقدم داشت» و در جای دیگر می‌فرماید: «و گواهی می‌دهم که محمد(ص) بنده و فرستاده برگزیده خداوند از میان مخلوقات اوست.»

 

وی ابراز کرد: حضرت علی(ع) در این باره می‌فرماید که تا اینکه خداوند سبحان برای وفای به عهد خود و کامل گردانیدن نبوت محمد(ص) را به‌عنوان فرستاده خویش مبعوث ساخت و نیز می‌فرماید: که «همان پیامبری که تمام‌کننده سلسله پیامبران و شرایع آسمانی بود.» و در جای دیگر تصریح به این وصف می‌فرماید که «ای مردم، این حقیقت را از خاتم‌النبیین بیاموزید که هر کس از ما می‌میرد در حقیقت نمرده و آن کس که جسدش کهنه می‌شود در حقیقت کهنه نشده است» و هنگام وداع با پیامبر اعظم(ص)، آن‌گاه که آن حضرت را غسل می‌داد، عرضه داشت که «پدرم و مادرم فدایت ای پیامبر خدا، با مرگ تو چیزی قطع شد که با مرگ دیگران قطع نشد و آن نبوت و اطلاع‌رسانی از عالم غیب و اخبار آسمانی بود.»

 

گفت‌وگو از الهام حلاجیان