به گزارش ایکنا از قم، حجتالاسلام سعادتپرور، نویسنده کتاب«سماع موتی» شامگاه یکشنبه 10 آذر در جلسه نقد این کتاب در موسسه دارالاعلام گفت: پیشینه بحث سماع موتی به دوران صدر اسلام و برداشتهایی که از برخی آیات شده بر میگردد و به شدت هم در دورانهای بعدی پر تکرار بود.
این نویسنده افزود: اگر بحث سماع حل نشود یکی از شبهاتی که ناظر به مساله توسل است حل نمیشود؛ دو اشکال اساسی به بحث توسل است که اولین آن در خصوص توحید و شرک است و مساله بعدی آنکه اگر اموات قدرت شنوایی نداشته باشند پس قرائت دعا برای آنها لغو است.
وی گفت: پس از روی کار آمدن تفکرات ابن تیمیه، سیر مساله سماع موتی به بحث شرک منجر شد؛ در سلفیون قائلین و منکران و افراد حد فاصل آنان، بین قبول و رد سماع موتی هستند.
سعادت پرور با ذکر این مطلب که شیوه بحث ما در این کتاب، شیوه گزارشی و تبیینی و نقد و بررسی است، بیان کرد: منابعی نیز که در این کتاب استفاده شده با دقت انتخاب شده است زیرا باید منابعی باشد که مورد توجه سلفیون شود؛ این کتاب با ادبیات تحکمی نوشته نشده است و اگر کسی این کتاب را مطالعه کند از مجموعه اقوال نتیجه لازم را میگیرد.
پذیرش حیات برزخی از سوی وهابیت
وی تصریح کرد: وهابیت حیات برزخی را قبول دارند ولی اصل مهم کلامی ما با وهابیت در زمینه ارتباط و عدم ارتباط است؛ در قرآن کریم آیهای که به شکل خاص به این مساله بپردازد نداریم ولی دلالتهای قرآنی را میتوان ارائه کرد البته در حوزه روایی ادله قوی داریم.
سعادتپرور یادآورشد: از دوران صحابه تا کنون ادله خاصی را مشاهده میکنیم ؛وهابیت آیاتی را بیان میکنند به نوعی می توانند از آنها استفاده کرده و سماع موتی را منکر شوند.
وی با ذکر این مطلب که دیدگاه کلی ما نسبت به سماع موتی آن است ما به دنبال اثبات شنوایی جمیع مردگان نیستیم، بیان کرد: مهمترین نکته آن است که این بحث مقدمه توسل است و در توسل هم به هر کسی توسل نمیکنیم و تنها به اولیای الهی توسل میکنیم.
حجتالاسلام سعادتپرور افزود: یازده روایت دلالت عام دارند و مختص به فرد خاصی نیست و به همین دلیل روایات، مثبت سماع عام موتی است از جمله روایت حدیث بدر، مثبت مساله سماع موتی است.
این نویسنده و پژوهشگر نقد وهابیت بیان کرد: ابن تیمیه با وجود اینکه روایات را نمیپذیرد در مسئله سماع دربست همه روایات را میپذیرد؛ اینکه پیامبر اکرم به قبرستان سلام دادند و نحوه سلام را آموزش دادند یک نوع تشریع است و قطعا تشریع، پیام لغو نیست و به همین دلیل این دسته از روایات از مهمترین دستههای روایات است.
وی افزود: برخی از روایات ناظر به آن است که کسی که از قبرستان عبور میکند و به اهل قبور سلام میکنند اهل قبول نیز به او پاسخ میدهند و آشنایان فرد سلام دهنده نیز او را میشناسند و پاسخ سلام او را میدهند. تنوع روایی سماع موتی بسیار زیاد است و مجموعه روایات و ادله آنها نشان میدهد که نمیتوان این روایات را رد کرد.
سعادتپرور گفت: افرادی چون الوانی و ابن تیمیه و ابن قیم نیز بیان میکنند که منزلت انبیا به مراتب از شهدا بالاتر است و به همین دلیل لزومی ندارد که اگر کسی بخواهد سماع داشته باشد حتما باید شهید هم باشد؛ شهید در روایات ما دارای یک رزق خاص است؛ در روایات شیعه بیان میکنند که سیره حضرت زهراس) این بود که در روزهای خاصی به زیارت اهل قبور می رفتند.
وی افزود: در بحث توسل نیز این زمینه متفاوت است زیرا درخواست و توسل زیبنده هر کسی نیست و به همین دلیل در این کتاب به دنبال اثبات سماع موتی برای همه اموات نبودهایم.
سعادت پرور با ذکر این مطلب که سلفیون در عصرهای جدید تعدد و تفرق و تنوع بیشتری پیدا کردند، تصریح کرد: برخی از سلفیون آیاتی از جمله آیات مرتبط به حضرت عیسی(ع) بیان میکنند که نشان دهنده اعتقاد به عدم سماع است.
ابن تیمیه سماع موتی را قبول دارد
وی با بیان اینکه ابن تیمیه سماعی است و سماع را قبول دارد ولی درخواست از اموات را شرک میداند گفت: آیه «إِنَّکَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتی» » مهمترین آیهای است که وهابیت آن را عامل مهم رد مساله سماع موتی میدانند، این درحالی است که جمهور مفسران اهل سنت نیز میگویند که منظور آیه، کافران هستند.
وی اظهارکرد: نکته جالب توجه این است که الوانی نظر همه مفسران را رد میکند و میگوید که این آیه دلالت بر عدم سماع اموات است، ولی بعدا میگوید که مردگان در ابتدای مرگ میشنوند که همین مساله نظریه او را رد میکند.
این نویسنده حوزوی تصریح کرد: روایتی در خصوص پیامبر(ص) وجود دارد که ایشان میفرمایند، من هر کسی را که به من سلام کند به او سلام میکنم، ولی افرادی چون سیوطی معتقد هستند که روح پیامبر پس از ارتحال به ایشان بازگشت و با ایشان ماند و به همین جهت پیامبر(ص) در قبر خود همه اصوات را میشنود.
انتهای پیام