۳ قدرتی که پیروزی در جنگ را تضمین می‌کند

حسن زارعی‌متین، استاد دانشگاه طلوع مهر و عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران، به بهانه‌ تجاوز رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران، در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده، به تحلیل ارکان موفقیت یک نظام در شرایط بحرانی پرداخته است که متن آن به شرح زیر است:

در هر شرایط بحرانی و جنگی، به‌ویژه زمانی که جامعه‌ای مورد تجاوز ناجوانمردانه قرار می‌گیرد، برای پیروزی در میدان و پشت سر گذاشتن موفقیت‌آمیز بحران، بهره‌مندی از سه سرمایه‌ی ارزشمند یا سه نوع قدرت، ضروری است:

۱. رهبری اثربخش ۲. قدرت سخت ۳. قدرت نرم

تحقیقات علمی و تجارب گذشته نشان می‌دهد که رکن اصلی موفقیت یک جامعه (و حتی تمام سازمان‌ها)، «قدرت رهبری» است و اثربخشی دو قدرت دیگر نیز کاملاً تحت‌تأثیر این عامل ارزشمند و کلیدی قرار دارد.

تاریخ نیز گواه است جوامعی که از این نعمت (رهبری کارآمد) بی‌بهره بوده‌اند، با شکست‌های جبران‌ناپذیری مواجه شده‌اند. به‌جرئت می‌توان گفت که جهان، نقش این قدرت را به‌ویژه در ابتدای تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران ستود و دشمن را مأیوس کرد. درواقع، بسیاری از سیاستمداران به نقش کلیدی و محوری رهبری شجاع نظام در خنثی‌سازی توطئه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی اعتراف کردند.

قدرت سخت: بدیهی است که امروزه، یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیروزی در شرایط جنگی، «قدرت سخت» یعنی توان مبارزه با پیشرفته‌ترین و به‌روزترین سلاح‌هاست. در این حوزه، دو مهارت «تشخیص» و «تطبیق» ضرورت دارد؛ یعنی تشخیص دقیق شرایط و ابعاد گوناگون دشمن، و سپس ایجاد، توسعه و آماده‌سازی توانمندی‌های خود برای ناامید کردن او. در همین راستا، لازم است ملت بزرگوار ایران از همه‌ رزمندگان دلسوز انقلاب، دانشمندان برجسته‌ هسته‌ای و تمام غیورمردانی که در تقویت زیرساخت‌های قدرت سخت کشور کوشیدند (و جمعی از آن عزیزان در این راه به مسلخ عشق شتافتند) تشکر و قدردانی کند.

قدرت نرم: قدرت سوم که اهمیتی حیاتی دارد، «قدرت نرم» است. قدرت سخت زمانی اثربخشی مضاعف می‌یابد که از پشتیبانی قدرت نرم جامعه برخوردار باشد. سرچشمه‌ی این قدرت، اعتقادات، ارزش‌های فرهنگی و باورهای مشترک یک ملت است و به میزان همدلی و همراهی مردم با نظام بازمی‌گردد.

مؤلفه‌هایی چون آگاهی و شناخت، اتحاد، همبستگی و یکپارچگی، انعطاف‌پذیری، تاب‌آوری، بصیرت و در نهایت، سرمایه‌ی اجتماعی، شاخص‌های اصلی قدرت نرم یک جامعه هستند. دین مبین اسلام نیز بر این مؤلفه‌ها تأکید دارد و حفظ و تقویت آن، وظیفه‌ تمام مسئولان در حوزه‌های گوناگون است.

در شرایط جنگی اخیر، به‌خوبی مشاهده شد که جمهوری اسلامی ایران از قدرت نرم بالایی برخوردار است، هرچند ظرفیت برای بهبود آن نیز وجود دارد. ایران با به نمایش گذاشتن همراهی و همدلی میان تمام گروه‌ها، قومیت‌ها و جناح‌های سیاسی، این واقعیت را به جهانیان نشان داد و به نظر می‌رسد همین اتحاد، برخلاف انتظار دشمن، به عامل محوری یأس و ناامیدی او تبدیل شد.

شایسته است مسئولان، به‌ویژه در صداوسیما، به این سرمایه‌ گران‌بها توجه بیشتری نشان داده و در جهت تقویت آن بکوشند. کاملاً روشن است که دشمن انتظار چنین یکپارچگی و قدرتی را نداشت و با توجه به برخورداری از این سه نوع قدرت، باید شکرگزار خداوند متعال باشیم.