زنان شاغل با حمایت خانواده از آسیب‌ها در امان می‌مانند
مشاور خانواده در خصوص آسیب‌های وارده به زنان شاغل گفت: در امان بودن زنان شاغل از آسیب‌ها، هماهنگی سیستم خانواده را می‌طلبد و بخشی نیز مربوط به خود خانم است که به سلامت روح و جسم خود توجه داشته باشد.
رقیه زینبی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از قم با بیان اینکه نقش زن در خانواده در هر مقامی متفاوت است، گفت: زن می‌تواند دارای نقش مادری، همسری و خواهری باشد، در خصوص وظیفه زن در مقام همسری، قرآن و روایات معصومین(ع) حجت را بر ما تمام و مسیر را مشخص و بیان کرده‌اند. زن نقش آرامش‌دهی به زندگی و اقتدار و قدرت‌دهی به مرد را بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه مبحث پررنگ در نقش‌های زن و مرد، نیاز‌های روانشناختی دو جنس است، ادامه داد: نه تنها در نقش زن بلکه در نقش مرد نیز نیاز‌های روانشناختی مسئله پراهمیتی است، به‌عبارتی دیگر این نقش‌ها ناشی از نیاز‌های روانشناختی است، یکی از این نیازها، نیاز‌های خاص جنسیتی است که باعث شکل‌گیری متفاوت نقش‌ها در خانواده می‌شود و همین تفاوت است که باعث شکل‌گیری خانواده و تداوم آن شده است.
این مشاور خانواده گفت: نیاز‌های خاص جنسیتی به‌صورت متفاوتی بروز می‌کند و طبیعتاً ارضای این نیازها باید توسط جنس مخالف صورت بگیرد تا سبب ایجاد رشد شود. نیاز به مهر و قدرت از نیاز‌های خاص جنسیتی است، زنان نسبت به مردان نیاز بیشتری به مهر و مردان نسبت به زنان نیاز بیشتری به قدرت دارند و البته این به این معنا نیست که مرد به مهر و زن به قدرت اصلاً نیازمند نیست بلکه منظور شدت نیازی است که در هر جنس وجود دارد.
زن در خانواده نقش مهرگستری و اقتداردهی به مرد را دارد
زینبی تصریح کرد: از نقش‌های زن در مقام همسری می‌توان به نقش مهرگستری، گرمابخشی، آرامش‌بخشی، اقتداردهی، تصدیق و قدرت‌دهی اشاره کرد، همچنین زن در مقام مادری به‌عنوان یکی از نقش‌های مهم زنان، باعث تحول روابط فرزند شده، کیفیت زندگی را برای او بالا برده و موجب گسترش شرایط پیشرفت و راه‌حل‌ها می‌شود، به عبارتی مادر زمینه‌ساز رسیدن به هدف است و با استناد به فرمایش امیرالمؤمنین(ع) مادر سازمان‌دهنده دنیا برای فرزند است.
این مشاور خانواده اظهار کرد: مادر مرز عاطفی را مشخص کرده، دنیا را برای ما معرفی و کمک می‌کند هیجان ما با دنیا مرتبط شود، مادر مسئول رشد افقی فرزند و گسترش‌دهنده ارتباطات اوست، بنابراین سازماندهی نیاز به روابط با انسان‌ها، بر عهده مادر است.
وی با بیان اینکه گاهی علاوه بر وظایفی که زن در خانواده دارد، وظایف مضاعفی نیز بر او تحمیل شده و یا زن مجبور به پذیرش آن می‌شود، گفت: این وظایف مضاعف ممکن است باعث آسیب به زن شود؛ زن در قرآن کریم به زمین و کشتزار تشبیه شده است، یعنی زن مانند زمین و با همه ویژگی‌هایی که یک کشتزار دارد، برای پروراندن استعداد‌ها مستعد است، کشتزار نیاز به مراقبت و توجه دارد تا شرایط را برای رشد و پرورش استعدادهای بالقوه و تبدیل آن‌ها به بالفعل ایجاد کند، کشتزار سرمایه را چندین برابر می‌کند و با این تشبیه و تمثیلی که در قرآن آمده، حجت بر ما تمام شده و تکالیف، وظایف و نقش‌ها مشخص می‌شود.
مرد مکلف به مراقبت و اظهار علاقه همیشگی به همسرش است
زینبی افزود: بنابراین مرد مکلف به سیاست‌گذاری‌ها، مدیریت و مراقبت و اظهار علاقه به همسرش است تا باعث و زمینه‌ساز رشد و تعالی خود و خانواده شود، اما متأسفانه امروزه به‌دلیل عدم توجه به این تفاوت‌ها و نیز عدم پذیرش آن‌ها، نه تنها روابط زن و مرد آسیب دیده، بلکه نظام خانواده نیز دچار آسیب شده است، لذا نکته اساسی این است که زن فرآیند قدرت‌دهی به شوهر خود را فعال کند و هر مسئله‌ای که مصداق قدرت است، اعم از مدیریت و سیاست‌گذاری مالی و تدوین قوانین را به مرد محول کند.
وی با بیان اینکه البته این امکان وجود دارد که گاهی به‌صورت موقت و با هماهنگی یکدیگر، تفویض اختیار صورت بگیرد، گفت: جابه‌جایی نقش‌ها به‌صورت دائم و متحمل شدن نقش مضاعف، طبیعتاً آسیب‌زاست؛ زیرا طبق سیستم روانشناختی انسان، بحث اقتدار و یکی از زیرمجموعه‌های آن یعنی کسب درآمد، برعهده مرد است و این سیستم مایل است اقتدار را از مرد دریافت کند، البته گاهی ممکن است این اقتدار را از یک زن دریافت کند که این گاهی بودن، مشکل‌ساز نیست.
پدر و مادر نمی‌توانند جای یکدیگر را بگیرند
زینبی ادامه داد: البته باید توجه داشت که پدر و مادر اصولاً نمی‌توانند جای یکدیگر را بگیرند، اگر یک پدر به هسته عاطفی خانواده تبدیل شود، درست است که عاطفه را به خانواده تزریق می‌کند، اما این تزریق عاطفه آسیب را هم به همراه خواهد داشت، زیرا مادر در کنار تزریق محبت به خانواده به‌طور معمول قرار نیست مرزبندی‌ها، قانون‌گذاری‌ها، اقتدار به خرج دادن‌ها و تأمین مالی خانواده را هم بر عهده بگیرد.
این مشاور خانواده گفت: در این صورت، این مرز عاطفی که طبق سیستم روانشناختی کودک باید توسط مادر اتفاق بیفتد، از طرف پدر انجام می‌شود که این اتفاق آسیب‌زاست و همه سیستم خانواده را دچار اشکال خواهد کرد، لذا باید فرزندان و پدر و مادر هر کدام سر جای خود بوده و نقش خود را ایفا کنند و اگر این اتفاق درست انجام شود، موجب شکوفایی همه افراد خانواده خواهد شد.
وی گفت: در مواردی شوهر وظایف خود را درست انجام نمی‌دهد و مسئولیت‌پذیر نیست که این مسئله هم باعث آسیب به سیستم خانواده می‌شود، زیرا یکی از ویژگی‌های سیستم، تعامل درونی است، ورودی‌ها و تعامل‌ها، خروجی‌هایی را به ما می‌دهد، حال اگر به تعاملات نظام خانواده درست عمل شود و نقش‌ها درست انجام شوند، خروجی این اتفاق، رشد و سلامت تک تک اعضای خانواده خواهد بود، اما اگر این تعامل، دچار خطا و تنش باشد، طبیعتاً خروجی سالمی به ما نخواهد داد.
زینبی با تأکید بر لزوم حضور پدر در تعاملات خانواده افزود: در مجموع می‌توان گفت مادر دنیاساز و بالابرنده کیفیت زندگی و گسترش‌دهنده افقی و پدر گسترش‌دهنده عمودی فرزند است؛ امام علی(ع) مادر را نماد دنیا و پدر را نماد آخرت می‌داند که اگر هر کدام در جای خود قرار بگیرند باعث ساخت دنیا و آخرت می‌شود و طبیعتاً یکی از موارد سر جای خود بودن این است که پدر درگیر تعاملات خانواده باشد و در خانه حضور داشته باشد و با قانون‌گذاری و مسئولیت‌پذیری و شناخت، هدف را به فرزند آموزش دهد.
وی با بیان اینکه فاصله پدر از خانواده علاوه بر اینکه مسئولیت مضاعفی بر دوش مادر می‌گذارد، باعث کمرنگ شدن نقش خود پدر نیز می‌شود، گفت: در این صورت پدر کمتر می‌تواند وظایف خود را مدیریت کند، البته این مسئله مطلق نیست و گاهی پدر‌ها علی‌رغم دور بودن از فضای منزل مدیریت و اشراف کافی را دارند و در زمان حضور در منزل، کیفیت حضور خود را ارتقا می‌دهند که این می‌تواند آسیب را کمتر کند، اما طبیعتاً به صفر نمی‌رساند.
مشکلات خانواده ناشی از بی‌مهری به زنان است
این مشاور خانواده در خصوص آسیب‌های وارده به زنان شاغل نیز بیان کرد: در امان بودن زنان شاغل از این آسیب‌ها، هماهنگی سیستم خانواده را می‌طلبد و بخشی نیز مربوط به خود خانم است که به سلامت روح و جسم خود توجه داشته و از امکانات موجود برای این سلامت و کسب مهارت و اصلاح سبک زندگی به‌صورت فردی استفاده کند.
وی گفت: زن شاغل باید وظایف و کار‌ها را اهم و مهم کرده و نقش اصلی و پراهمیت‌ترین نقش و هدف خود که همان گرمابخشی و عاطفه دادن به خانواده، حفظ خصوصیات زنانه و تکیه‌گاه عاطفی بودن است را در نظر بگیرد و نقش‌های دیگر را زیر مجموعه این نقش اصلی قرار دهد؛ به علاوه بحث مهر دادن از سوی آقا نیز نقش بسزایی در این مسئله دارد و می‌تواند در حفظ سلامت جسم و روح زن مؤثر باشد.
زینبی با بیان اینکه مشکلات در خانواده زمانی بروز می‌کند که مرد‌ها تضعیف شده و زن‌ها مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند، گفت: عدم تفاهم در اجرای درست نقش‌ها و وجود این نقش‌ها بسیار مهم است، اگر نقش‌ها مبهم باشد هم باعث آسیب به روابط زن و مرد و هم باعث آسیب به اعتماد به‌نفس فرزندان می‌شود و آن چیزی که باید خانواده و جامعه از این نقش‌ها دریافت کند، اتفاق نمی‌افتد، بنابراین زن و مرد باید مراقب هم بوده و طبق فرمایش قرآن برای یکدیگر لباس باشند، یعنی پوشاننده، حفاظت‌کننده، آرامش‌بخش و زینت‌بخش یکدیگر باشند.
گفت‌وگو از مهنوش بهروز
انتهای پیام
