بیماری کشنده کرونا چگونه به معنویت دامن می‌زند

به گزارش ایکنا از قم، فرامرز سهرابی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی صبح امروز 30 اردیبهشت‌ماه در کنفرانس بین‌المللی «رهیافت معنویت خداسو در مواجهه با بیماری کرونا» با ارائه مقاله «کرونا و رشد معنوی پس از ضربه» که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: ابتدای این بحث با این سوال روبه‌رو می‌شویم که رشد پس از ضربه به دنبال تروما اتفاق می‌افتد و به نوعی می‌توان گفت رشد پس از ضربه نتیجه مبارزه یا راهبرد مقابله با تروماست.

وی ادامه داد: احتمال رشد در کشمکش‌ها با رنج و بحران قرین بوده است و در ادبیات باستان و تفکرات مذهبی نشانه‌های بسیاری از این رنج‌ها و مصیبت‌ها دریافت شده و در ادبیات دینی شرقی و مرتبط با خاورمیانه با مفاهیم مختلف وارد آموزه‌های دینی ما شده است و مصیبت همان تروما یا آسیب است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه وضعیت موجود بیماری کرونا به مثابه منشأ فشار روانی و تروماست، افزود: پیامد روانشناختی بیماری‌های لاعلاج یا کمتر قابل علاج ظرفیت روانی افراد را مورد حمله قرار داده و یک ضربه هستند و آشفتگی روانی ایجاد می‌کنند.

سهرابی بیان کرد: آشفتگی روانی فراموش نمی‌شود و ارگانیسم بدن انسان به قد و قواره و دین و ایمان کاری ندارد و افراد به صورت یکسان درگیر این آشفتگی می‌شوند؛ اما راه‌های مقابله و رفتار فرد تعیین کننده میزان آسیب‌زایی و درمان است.

وی با اشاره به اینکه به طور کلی اپیدمی و پاندمی دارای ظرفیت آسیب‌زایی هستند، تصریح کرد: پیامدهای مثبت روانشناختی کووید19 می‌تواند افزایش قدردانی از زندگی، افزایش روابط بین فردی پربار، احساس توانمندی فرد، تغییر اولویت‌های زندگی و زندگی معنوی قوی‌تر باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مؤلفه‌های رشدِ پس از ضربه بستگی به میزان آسیب و آشفتگی فرد، مشخصات فرد قبل از تجربه رویداد آسیب‌زا، خود رویداد، چالش‌های بنیادی، نشخوارهای فکری غیر ارادی فرد، سازگاری افراد با تروما، نشخوارهای فکری آگاهانه، حمایت اجتماعی، تحول روایتی از موضوع درگیری دارد.

سهرابی اظهار کرد: یکی از سؤالات اساسی این است که بیماری شکننده و کشنده کرونا چگونه به معنویت دامن می‌زند؟ افراد با بیماری ناشناخته و مبهم مواجه هستند و این ابهام و تحمل ابهام برای افراد شکننده است و دچار درماندگی و استیصال می‌شوند تا فرد به منبع لایزال الهی پناه ببرد، چون از دست بشر خارج شده است.‌

وی با اشاره به یک تحقیق انجام شده در دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: در این تحقیق آمده که چگونه معنویت افراد رشد پیدا کرده و با بیماری سازگاری پیدا کردند؟ در این تحقیق تجربه زیسته و نمونه‌گیری و تحلیل کیفی انجام شده است.

تجارب زیستی افراد در مواجهه با بیماری کرونا

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مهم‌ترین تجارب زیستی کرونا را به مثابه یک حادثه خارج از تحمل انسان دانسته و در بحث راهکارها کنترل بیماری با روش مثبت‌نگری کارساز بوده است.

سهرابی در ادامه با اشاره به تجارب زیستی مختلف بیان کرد: در یک تجربه زیستی افراد گفته‌اند: سعی  می‌کردیم در خانه با هم ورزش کنیم و شادتر و آرام‌تر بودیم؛ با نگاه امیدوارانه به کووید سعی می‌کردیم استرس بیش از حد نداشته باشیم. در تجربه زیستی دیگر زندگی غیر قابل پیش‌بینی است و بهتر است در زمان حال زندگی کنیم و شکرگذار باشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: تجربه زیستی دیگر می‌گوید: در حوزه خوش‌بینی آگاهانه نگاهم را به زندگی مثبت‌تر کردم و به نعمت سلامتی و آرامش بیشتر توجه کردم. فرد دیگر اظهار داشته انسان در این ایام باید به خدا توکل کند و از او کمک بگیرد و برای کمک به خودم و دیگران مراقبه کردم و انجام فرایض دینی به من آرامش داد.

وی گفت: برخی افراد دچار مشکلات عدیده و آشفتگی روانشناختی شدند، مؤلفه‌های زندگی‌شان دچار رشد و تعالی شد و توجه به ابعاد معنوی و ابعاد رشد اتفاق افتاد. افراد به ایمان، ظرفیت روانشناختی و معنویت درونی خود در زندگی روزمره عادت می‌کنند و از این ظرفیت‌ها بهره نمی‌گیرند؛ افراد هنگام بلا و تروما ظرفیت ایمان، صبر و توکل در فطرت خود را فعال کرده و از آن برای رهایی از استرس‌ها نوید می‌گیرند.