رمضان؛ فرصت مطلوب تدبر در آیات قرآن با موضوع محیط زیست

به گزارش ایکنا، در حالی متفاوت‌ترین ماه رمضان سال‌ها و حتی دهه‌های اخیر را سپری می‌کنیم که شرایط سخت زندگی، نگاه جامعه را به برخی از آموزه‌های دینی سطحی و کمرنگ و برخی افراد را دچار غفلت کرده است؛ آموزه‌هایی که اجرای صحیح آنها در سبک زندگی تغییری مثبت و راه‌گشا خواهد داشت. بر همین اساس ایکنا طی رمضان سال جاری با نگاهی نقادانه در تلاش برای غبارروبی از چهره برخی آموزه‌های دینی، کمک به بهبود شرایط اجتماعی و تمرین سبک زندگی اسلامی است.

حجت‌‌الاسلام سیدعلی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) که سال‌‌هاست در حوزه دیدگاه اسلام و محیط زیست پژوهش و فعالیت علمی می‌کند، در گفت‌و‌گو با ایکنا، به تشریح نحوه ورود دستورات محیط زیستی اسلام به سبک زندگی متعالی مسلمانان پرداخت و با بیان مثالی در این باره، گفت: فردی از من سؤال کرد چرا هنگام نماز حواس من پرت می‌شود؟ از او پرسیدم وقتی پول می‌شماری آیا حواست پرت می‌شود؟ گفت: خیر. به او گفتم در هنگام شمردن پول حواس شما پرت نمی‌شود چون برای پول اهمیت قائل هستید و مهم‌ بودن پول برای شما جا افتاده است. در موضوع محیط زیست نیز اینگونه است؛‌ هنوز نتوانسته‌ایم جایگاه، منزلت و ارزش طبیعت را در اذهان مردم آنگونه که اسلام به آن باور دارد؛ روشن کنیم. گام اول در ورود نگاه اسلامی به طبیعت در سبک زندگی مردم این است که یک کار فرهنگی برنامه‌ریزی شده و حساب‌شده همگانی در این زمینه آغاز شود. با این کار فرهنگی اعتقاد و باورهای مردم به طبیعت و محیط زیست اصلاح می‌شود.

ادامه حیات با بالندگی طبیعت ممکن است

این پژوهشگر حوزه محیط زیست در اسلام در ادامه گفت: مردم باید باور داشته باشند که ادامه حیات نسل و فرزندانشان و سلامت تن و جانشان در گروی شکوه، سلامت و حفظ و بالندگی طبیعت است.

وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری که فرمودند فرهنگ منابع طبیعی باید به معارف عمومی تبدیل شود، گفت: ماه رمضان، ماه قرآن است و در این ماه با معارف همین قرآن می‌توان جهاد کرد؛ جهاد با جهل در خصوص محیط زیست. کافی است آیات قرآن درباره درختان، مراتع، زمین، آب‌ها و ... را برای مردم بیان کنیم و از آنها بخواهیم در خصوص این آیات تفکر کنند. این آیات به حدی غنی هستند که قابل ارائه به مراکز علمی جهان است. 

حجت‌الاسلام حسینی در پاسخ به این سؤال که اکنون که یک برنامه آگاهی‌بخش عمومی در خصوص نگاه اسلام به محیط زیست وجود ندارد، آیا مسئولیت از افراد سلب می‌شود؟ گفت: خیر. هر فرد مسلمان درباره این واجب وظیفه دارد.

وی با ارائه مثالی، تشریح کرد: اولین واجب برای هر مسلمانی در ماه رمضان، روزه گرفتن نیست بلکه این است که احکام روزه و روزه‌داری را بیاموزد که یکی از این احکام هم واجب بودن روزه گرفتن است. در خصوص محیط زیست هم اولین واجب این است که تک تک مسلمانان از بانوان خانه‌دار گرفته تا روحانیون، مبلغان، خبرنگاران، معلمان و ... احکام الهی در موضوع محیط زیست را بدانند و اگر این امر محقق شود یک گام بزرگ در حوزه محیط زیست اسلامی برداشته شده است.

پیشنهاد مطالعه یک کتاب

این عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به اینکه هزار آیه از آیات قرآن در حوزه طبیعت است و با خواندن و تأمل در این آیات، می‌توان نگاه اسلام به محیط زیست را درک کرد، گفت: کتاب «گیاهان و زندگی در اندیشه دینی» از جمله کتاب‌هایی است که به آگاهی مردم در این خصوص کمک می‌کند که بخشی از این کتاب درباره قطع درختان و جنگل‌هاست. خواندن و آگاهی مردم از نگاه اسلام به قطع درختان و احترام به جنگل‌ها، می‌تواند جلوی آسیب‌هایی که همه ساله مردم در سفرهای شخصی خود به محیط زیست وارد می‌کنند را بگیرد.

نویسنده کتاب «قواعد فقهی فرهنگ، ارتباطات و رسانه» با تأکید بر اهمیت رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی به مردم در مورد محیط زیست، گفت: البته رسانه‌ محدود به تلویزیون نیست و هر فردی که قلم به دست می‌گیرد و یا منبر می‌رود در اصل یک رسانه در اختیار دارد. رسانه‌ها نقش مهمی در آگاهی‌بخشی به مردم در مورد نگاه اسلام به محیط زیست دارند و باید از این ظرفیت استفاده کرد. البته فعالیت رسانه‌ها باید تداوم داشته باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. اکنون همه مردم با روش‌های مراقبت از خود در برابر کرونا آگاه شده‌اند چون رسانه‌ها تلاش‌های مداومی در این خصوص داشته‌اند؛ در حوزه محیط زیست نیز باید همین رویکرد وجود داشته باشد تا به نتایج مطلوب برسیم.