ادعای محبت خدا بدون محبت اهل بیت(ع) کذب است / معشوق بودن انسان کامل؛ راز خلقت آفرینش

به گزارش ایکنا، آیت‌الله محسن اراکی، استاد سطح عالی حوزه امروز، 19 فروردین‌ماه، در ادامه مباحث فقه‌الاجتماع که به صورت اینترنتی برگزار شد با اشاره به واژه سبیل‌الله و کاربری قرآنی آن گفت: حداقل 5 نوع آیه وجود دارد که به معنای سبیل‌الله پرداخته است؛ از جمله در سوره مبارکه انسان فرمود: «إِنَّ هذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبيلاً» مراد از تذکره در اینجا قرآن کریم و «هذه» اشاره به آیات قرآن است. 

وی افزود: یک نکته وجود دارد که اگر «هذه» را به آیات سوره اشاره بدانیم که قاعدتاً هم همین درست است، در سوره انسان(به عنوان سوره جامع قرآن کریم) عمدتا وصف اهل بیت(ع) بیان شده است یعنی این سبیل همان اهل بیت(ع) هستند. در ابتدای این سوره در آیه «إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً» و در انتهای سوره هم مجددا به سبیل «إِنَّ هذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبيلاً» اشاره شد و میان این دو سبیل آیات وصف و تعریف اهل بیت(ع) ذکر شده است.

خداوند اولین مداح اهل بیت(ع) است

استاد سطح عالی حوزه بیان کرد: این سوره جامع است و قلب و لب اللباب آن معرفی عبادالله و اهل بیت(ع) است؛ در این سوره اولین مداح اهل بیت خود خدا بوده است؛ در جاهای دیگر قرآن وقتی انبیاء را معرفی و توصیف فرموده در چند کلمه وصفی از آنان به کار می‌برد ولی در این سوره تقریباً همه آیات آن مختص مداحی اهل بیت(ع) و پایان سوره هم نتیجه این مدح و توصیف است.

استاد سطح عالی حوزه با بیان اینکه خداوند در این سوره اهل بیت(ع) را سبیل‌الله معرفی و صفات و جایگاه آنان را بیان فرموده است، تصریح کرد: آیه دیگر در مورد واژه سبیل‌الله آیه 57 فرقان «قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَنْ شاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلى‏ رَبِّهِ سَبيلاً»؛ یعنی اگر می‌خواهید اجر رسالت مرا بدهید این مزد، اتخاذ سبیل رب است»؛ هم در این سوره و هم در سوره انسان تعبیر اتخاذ به کار رفته است؛ اتخاذ با انتخاب تفاوت دارد و به معنای همیشه در این راه بودن است.

امامت همتراز رسالت است

اراکی با بیان اینکه در آیه 108 یوسف «قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ» فرمود که من جز این راهی ندارم و در تمامی افکار و اعمال و اقوال  از این سبیل پیروی می‌کنم، تصریح کرد: از کاربری سبیل در اینجا به این نتیجه می‌رسیم که اتخاذ سبیل هم‌وزن رسالت پیامبر است؛ زیرا اجر عادلانه اجری است که کمتر از آن عمل نباشد. بنابراین امامت از لحاظ منزلت و آثار و ... هم وزن و هم‌تراز رسالت است. همچنین معلوم می‌شود که این اجر از نوع اجر و مزد متعارف دنیوی نیست.

وی افزود: اجر و مزد متعارف در عرف اجتماع، اعتباری است، ولی نوع دیگر اجر، مصداق حقیقی و نتیجه هر عملی است؛ مثلاً کشاورزی که زحمت کشاورزی می‌کشد اجر حقیقی کارش این است که در موسم برداشت بتواند به خوبی برداشت کند؛ مراد از اجر در این آیه، اجر حقیقی است و قرینه آن آیه 86 سوره صاد «قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ» است. 

اجر حقیقی رسالت پیامبر

اراکی تصریح کرد: با توجه به  آیه ذی القربی؛ «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» و آیات گذشته اگر بخواهیم دو آیه قبلی را جمع کنیم در یکی استثنا و در دیگری اطلاق آن بیان شده است که همان اجر حقیقی است و این اجر حقیقی، سبیل رب است؛ یعنی شکر تلاش رسول اکرم این است که مردم این سبیل را در پیش بگیرند.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه این شبهه که گفته شده سوره انسان یا هل اتی در مکه نازل شده است و آن وقت حسنین(ع) به دنیا نیامده بودند که آیه در شان ایشان باشد اظهار کرد: در پاسخ می‌گوئیم اولا قابل اثبات نیست که این سوره مکی باشد و حتی روایت وجود دارد که در مدینه نازل شده است و اگر هم این نباشد نشان می‌دهد که دوبار نازل شده ضمن اینکه روایات متواتری وجود دارد که مبین آن است که این سوره در شان اهل بیت است.

اراکی بیان کرد: از این آیات استفاده می‌شود اجری که در قرآن برای رسالت پیامبر بیان شده حقیقی است و در خود قرآن به عوان مودة فی القربی معرفی شده و این اجر سبیل الله است که نفع آن به مردم باز می‌گردد و نه به خدا.

وی اضافه کرد: سبیل همان طور که بر اهل بیت اطلاق شده بر خود قرآن هم اطلاق شده است؛ دو چیز یعنی کتاب و میزان برای هدایت مردم ارسال شده لذا عترت و قرآن با هم سبیل هستند که لن یفترقا بنابراین قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، سبیل نخواهند بود.  

ادعای محبت خدا بدون محبت اهل بیت کذب است

اراکی با اشاره به آیه 31 آل عمران«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» گفت: از این آیه استفاده می‌شود که شرط محبت خدا اتباع الرسول است یعنی اگر کسی مدعی حب خدا باشد ولی از پیامبر تبعیت نکند در این ادعا، دروغگو و کاذب است؛ بنابراین محبت خدا اقتضاء محبت پیامبر و اقتضاء محبت پیامبر مودة ذی القربی است و کسی که محبت ذی القربی را ندارد در واقع محبت پیامبر و خدا را ندارد.

وی افزود: این آیات عالی‌ترین مقام یک آفریده و مخلوق خدا را بیان می‌کنند و آن این است که این فرد محبوب خدا باشد؛ کسانی مانند حافظ و ... که عارف و با معرفت بودند معرفت محدودی داشتند و عرفانشان، عامی است؛ زیرا می‌گویند هدف خدا از آفرینش این بود که مخلوقی بیافریند که دارای غضب و شهوت و ... باشد ولی باز خدا را از روی عشق عبادت کند زیرا فرشتگان عاشقانه خدا را اطاعت نمی‌کنند.  

معشوق بودن انسان کامل؛ راز خلقت آفرینش

اراکی تأکید کرد: از روایات استفاده می‌شود که خلأ عشقی در جهان در کار نبوده و فرشتگان هم عاشقانه خدا را می‌پرستیدند بلکه خلأ این بود که خدا موجودی آفرید که خودش عاشق او باشد نه اینکه او، خدا را عاشقانه بپرستد؛ خدا همیشه عاشق داشته و آنچه نبوده این است که موجودی خلق شود که معشوق خدا و آئینه ذات خدا باشد؛ لذا انسان را آفرید و اولین کسی که این مدال را دریافت کرده امام علی(ع) است و علی(ع) و شیعه او فائزون هستند.