رفع شبهه با استناد به قرآن؛ شیوه مبارزه امام حسن عسکری(ع)

زهرا کاظمی، استاد حوزه علمیه خواهران در گفت‌و‌گو با  ایکنا از قم، در پاسخ به پرسش که امام حسن عسکری(ع) برای حفظ هویت شیعه چه اقداماتی انجام داد، بیان کرد: امام حسن عسکری(ع) برای حفظ هویت شیعه اقدامات بسیار هوشمندانه‌ای انجام داد تا شیعه را آماده ورود به دوره غیبت امام زمانشان کند از جمله مهمترین این اقدامات تقیه و پنهان‌کاری و ارتباط با شیعیان خالص بود.

وی افزود: ایشان از شبکه وکلا به این شکل استفاده کرد که افراد خاصی را به شکل شبکه‌ای انتخاب و به آنها سمت وکالت از طرف امام دادند تا شیعیان آماده پذیرش مسئله نایب از سمت امام شوند، نایب جایگاهی خاص‌تر از وکیل دارد، نایب ویژگی‌های خاص شبیه به امام دارد اما وکیل، عام‌تر است و افراد بیشتری را می‌تواند شامل شود.

کاظمی اظهار کرد: تربیت فقیهان برجسته از دیگر اقدامات امام بود تا شیعیان یاد بگیرند به جای مراجعه به امام در مورد مسائل زندگی به فقهای عالم به قرآن و روایت مراجعه کنند و تمرینی برای غیبت و فقدان امام معصوم (ع) بود. امام حسن عسکری (ع) همچنین به مقابله با افکار انحرافی اقدام کرد، در زمان امام حسن عسکری (ع) فرقه‌های ضاله زیاد شده و هرکدام به شکلی فهم دقیق از اصول دین را به ویژه در باب توحید و نبوت به انحراف کشانده بودند.

وی در پاسخ به این پرسش که عنایت ویژه امام حسن عسکری (ع) به پرسش‌های قرآنی چگونه نمایان شد، بیان کرد: پس از پیامبر اعظم (ص)، عالی‌ترین معلمان قرآن کریم، اهل بیت (ع) بودند که امام حسن عسکری (ع) نیز با توجه به جایگاه عصمت خود مهم‌ترین ماموریت خود یعنی تبیین مفاد قرآن را به خوبی انجام می‌داد.

کاظمی تصریح کرد: ایشان در رفع تعارضات فکری نسبت به فهم قرآن در احیای فهم صحیح از قرآن اقدامات حائز اهمیتی داشت که با ترویج احادیث از سوی ایشان در جامعه مسلمانان انجام می‌شد و همین امر میزان محبوبیت مردم را نسبت به ایشان بالا برده و قلوب آنان جذب امام شد. یکی از راه‌های مبارزه با جهل و افکار انحرافی فرقه‌ها، شیوه رفع شبهه به شکل پرسش و پاسخ با ترویج علم قرآنی بوده تا جایی که تفسیری منسوب به امام حسن عسکری (ع) نیز تدوین شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که بارزترین ویژگی امام حسن عسکری (ع) چیست، گفت: بارزترین ویژگی امام حسن عسکری (ع) علاوه‌بر حسن خلق، صبر بسیار بالای ایشان بوده است، همچنین مقاومت در لباس سکوت و زندان که باعث شده بود کمترین میزان ارتباط را نسبت به امامان قبل از خود داشته باشند، تحمل زندان‌های مخوف، دور از وطن خویش مدینه و دائما تحت مراقبت‌های ویژه حکومتی اقدامی بسیار عظیم است. ایشان در یک پادگان نظامی زندانی و تحت حفاظت شدید حکومتی بود.

استاد حوزه علمیه خواهران در پاسخ به این پرسش که علت تبعید امام حسن عسکری (ع) در دوران کودکی چه بود، گفت: علت تبعید ایشان در کودکی از مدینه به سامرا این بود که ایشان تحت نظارت باشد زیرا پیش‌بینی‌های یهودیان حاکی از تولد فرزند خاصی از امام حسن عسکری (ع) بود و این افراد در دربار خلفا راه داشت و تلاش می‌کرد از این طریق مولودی که قرار است منجی عالم شود را از بین ببرند.

وی افزود: دشمنان از کودکی امام حسن عسکری (ع) را زیر نظر داشتند تا لحظه به لحظه زندگی ایشان زیر نظر دقیق و حساس باشد که اگر مولود پسری به دنیا آمد او را از بین ببرند، اما تقدیر طور دیگری رقم خورد امیدواریم این تلاطم‌های عجیب دنیا هر چه زودتر منجر به ظهور منجی جهان حضرت مهدی (عج) شود.

کاظمی در پاسخ به این پرسش که توصیه‌های امام حسن عسکری (ع) به شیعیان چه بود، بیان کرد: توصیه‌های امام حسن عسکری (ع) به شیعیان، توجه ویژه به رعایت اخلاق بود که بر پایه حفظ تقوا و گسترش آن در بستر ورع و دوری از دنیا گرایی است، در عین حال شیعیان را تشویق کرد که میان مردم زندگی کند و با رعایت اخلاق بر اساس روایات، زیبایی کلام اهل بیت(ع) را به مردم نشان داده و بچشاند.

وی تصریح کرد: ایشان بسیار زیاد توصیه کرده‌اند که انتظار فرج را در قلب و عمل خود زنده نگهدارند؛ همین انتظار یعنی ارتباط با امام زمان (عج) است که خودش باعث رشد شخصیت و نجات از ظلالت می‌شود.

گفت‌وگو از الهام حلاجیان