اربعین؛ اجتماع آزادی‌خواهان جبهه مقاومت
استاد حوزه و دانشگاه گفت: امروزه اربعین صرفاً یک مراسم عزاداری نیست یک همایش و کنگره و اجتماع آزادی‌خواهان و جبهه مقاومت است؛ آن هم نه صرفاً از جهان اسلام بلکه تجمع کنشگران و خواستاران جبهه مقاومت از همه آزادی‌خواهان عالم که کنش و واکنش امام حسین(ع) را هدف و خواسته خود می‌دانند.
اربعین یادآور یک هویت مشترک، یک روایت بزرگ از مقاومت در برابر ظلم و باوری ریشه‌دار است و در مرکز این حرکت عظیم، شخصیت امام حسین(ع) و پیام جهانی او قرار دارد؛ پیامی که هم ریشه در وحی الهی دارد و هم ناظر به دغدغه‌های همیشگی بشر، چون عدالت، آزادی، مبارزه با ظلم، کرامت انسانی و عبودیت خداوند است.
خبرنگار ایکنا از قم در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل چراغی‌کوتیانی، استاد حوزه و دانشگاه به بررسی پیام‌های اربعین در جهان پرداخته است که مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا- چگونه هر زائر یک رسانه برای رساندن پیام اربعین به جهانیان محسوب می‌شود؟
در پاسخ به این پرسش ابتدا باید از کارکرد رسانه سؤال کنیم. مهم‌ترین کارکرد آشکار رسانه، انتقال پیام‌ها، داده‌ها و اطلاعات از فرستنده به گیرنده پیام است.
به بیان دیگر تبیین، توضیح و روشنگری کار رسانه است. هر زائر، دارای باورها، ارزش‌ها و اعتقاداتی است. از سویی هر زائر یک موقعیت روایت‌گری دارد یعنی کنشگری است که فهم و تجربه‌ای از رویداد‌ها و پدیده‌ها دارد که این روایت‌ها اگر بتواند به نحو تأثیرگذار و هنرمندانه‌ای به دیگران منتقل شود، زمینه اشاعه آن‌ها را فراهم می‌آورد.
هر زائر یک تجربه زیست معنوی دارد. تجربه زیستی که لبریز از شعارها، شعور‌ها و سوز‌ها و ساز‌های مختلف است که با انتقال به دیگران مثل آینه در آینه تکثیر می‌شود. اشاعه شعارها و باورها می‌تواند حرکت‌ساز و جنبش آفرین باشد. حال در جریان اربعین اگر هر زائری باورها و شعار‌های دینی و انقلابی مثل استقامت و ایستادگی در برابر استکبار را با زبان هنر به زائران دیگر انتقال دهد، این شعارها اشاعه یافته و در جامعه تکثیر می‌شود.
حال این رسانه بودن گاه به سخن گفتن، گاه با تخلق به فضائل، گاه با حمل یک تصویر و گاه با نگارش یک جمله است. همین جمله حاج قاسم را بیاد بیاورید: «ما ملت امام حسینیم» این خود یک جهان‌بینی است. یک تجربه زیسته معنوی است و چقدر می‌تواند در دیگران تأثیرگذار باشد.
ایکنا- آثار جهانی پیاده‌روی اربعین چیست؟
زمانی اربعین صرفاً یک عبادت کاملاً فردی، شخصی و تعبدی بود یعنی کنشگرانی که به این کنش معنوی دست می‌زدند هدفشان انجام یک مناسک تعبدی و معنوی با قصد تقرب به خدا و رضایت امام(ع) بود. در این مناسک دیگر خبر چندانی از شاخص‌های یک عبادت اجتماعی نبود. شاید در جهان بسته سنتی هیچ اثری برای این مناسک جز همان عبادت فردی قابل تصور نیز نبود، اما امروز پیاده‌روی اربعین از این چارچوب خارج و افزون بر بهره‌مندی از اهداف و شاخص‌های عبادت فردی، به ابعاد و اثرات و امتداد‌های اجتماعی آن نیز مورد توجه قرار گرفته است.
امروز این پدیده نه صرفاً یک حرکت معنوی، بلکه یک پدیده اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است که پیام‌های مهمی به جهانیان منتقل می‌کند. کارکرد‌های جهانی این پدیده را می‌توان در اموری، چون معرفی قدرت وحدت اسلامی، نمایش مقاومت و ظلم‌ستیزی و جلب توجه رسانه‌های جهانی برای حضور چند 10 میلیونی انسان‌های آزاده از ادیان و مذاهب گوناگون و الهام‌بخشی به جنبش‌های عدالت‌خواهان و معرفی الگویی صادق از جنبش‌های عدالت‌طلب و نیز گسترش فرهنگ ایثار و خدمت‌رسانی به انسان‌ها یافت.
هر کدام از این مؤلفه‌ها جای سخن و تحلیل دارد. به هر روی پیاده‌روی اربعین صرفاً یک حرکت مذهبی نیست، بلکه یک پدیده جهانی است که وحدت، مقاومت، صلح و خدمت به بشریت را ترویج می‌کند. این رویداد توانسته است مرز‌های جغرافیایی و فرهنگی را درنوردد و به یک نماد بین‌المللی برای آزادی‌خواهی و عدالت گستری و مبارزه با استکبار تبدیل شود.
ایکنا- زیارت اربعین چگونه موجب تقریب مذاهب و وحدت اسلامی می‌شود؟
اربعین از چند جهت بر موضوع تقریب تأثیرگذار است. نخست از جهت شعار‌هایی که اربعین براساس آن شکل گرفته است. شعار نهضت امام حسین(ع) چه بود؟ خودشان می‌فرمایند من برای ایجاد اصلاح در امت پیامبر(ص) و امر به معروف و نهی از منکر و عمل به سیره پیامبر اکرم(ص) قیام کردم.
این موضوعات دقیقاً از همان دسته موضوعاتی هستند که بین همه مسلمان مشترک بوده و نقطه اتصال اندیشه‌ها در مذاهب اسلامی است. این شعارها امروز از حنجره پیروان و دوستداران امام حسین(ع) آن هم در برابر نظام سلطه و استکبار و صهیونیسم بین‌الملل بیان می‌شود. شعار‌های اربعین، درد مشترک و اربعین نقطه اتصال همه مسلمانان است و این برای اربعین جذابیت ایجاد می‌کند.
جهت دوم نیز حضور همه آزاداندیشان و آزادی‌خواهان عالم از قومیت‌ها، نژادها، مذاهب و حتی ادیان مختلف است. همه آن‌ها با محوریت امام حسین(ع) و شعار‌های ایشان در کنار هم جمع می‌شوند. جالب توجه است که هدف این گستره وسیع دین‌داران و ملیت‌های مختلف عزاداری برای امام حسین(ع) و احیای اندیشه حسینی است و همین باعث شده که اربعین موجب تقریب مذاهب شود.
ایکنا- اربعین چگونه موجب احیای مقاومت امام حسین(ع) می‌شود؟
شعار محوری امام حسین(ع) ایستادگی در برابر ظلم و ستم و بیدادگری بود. امام حسین(ع) به‌دلیل مقبولیت و مشروعیت این شعار معتقد بود که مرگ با عزت بهتر از حیات با ظلم و ستم است. آن حضرت سرانجام برای این اندیشه همه هستی‌اش را با خدا معامله کرد. امام حسین(ع) با تمام دارایی پای خدا گفتن خود ایستاد و در مقابل ستم مقاومت کرد.
به تعبیر قرآن «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا» امام حسین(ع) پای خدا گفتنش ایستاد.
اربعین یک نماد است. نمادی از حیات، باور و استقامت امام حسین(ع) در برابر ستم اموی است. اربعین هر سال که تکرار می‌شود، تکرار و تأکیدی بر شعار استقامت و ایستادگی امام حسین(ع) در برابر بیدادگری نظام سلطه و ظالم اموی است. امروزه اربعین صرفاً یک مراسم عزاداری نیست یک همایش و کنگره و اجتماع آزادی‌خواهان و جبهه مقاومت آن هم نه صرفاً از جهان اسلام بلکه تجمع کنشگران و خواستاران جبهه مقاومت از همه آزادی‌خواهان عالم است که کنش و واکنش امام حسین(ع) را هدف و خواسته خود می‌دانند.
انتهای پیام
