کد خبر: 4276852
تاریخ انتشار : ۲۷ فروردين ۱۴۰۴ - ۲۳:۱۰
در پنل اهدای جنین تبیین شد

ضرورت رعایت اخلاق و مبانی فقهی در مسئله اهدای جنین

در پنل تخصصی اهدای جنین در حاشیه همایش ملی «بررسی اخلاقی فقهی و حقوقی درمان ناباروری» به مبانی قانونی، اخلاقی و فقهی مسئله اهدای جنین پرداخته شد.

ضرورت رعایت اخلاق و مبانی فقهی در مسئله اهدای جنینبه گزارش ایکنا از قم، پنل اهدای جنین در اولین همایش ملی «بررسی اخلاقی فقهی و حقوقی درمان ناباروری» با حضور مهدی گرامی پور، نخبه حوزوی و استاد سطوح خارج حوزه علمیه، سیدمحمد حسینی سورکی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، طاهره حیاتی، استاد مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، زینب حیدری، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان و دکتر صفدری برگزار شد. 

در ابتدای نشست مهدی گرامی‌پور، نخبه حوزوی و استاد سطوح خارج حوزه علمیه به سوالاتی در خصوص اهدای جنین از نظر علما و فقهای شناخته شده، پرداخت و گفت: از نظر آیت‌الله خامنه‌ای، تلقيح زن از طريق نطفه مرد اجنبى فى‏ نفسه اشکال ندارد ولى بايد از مقدمات حرام از قبيل نگاه و لمس حرام و غير آنها اجتناب شود و به هر حال در صورتى که با اين روش کودکى به دنيا بيايد، ملحق به شوهر آن زن نمى‏شود بلکه ملحق به صاحب نطفه و به زنى است که صاحب رحم و تخمک است.

وی پاسخ آیت‌الله سیستانی را نیز در ادامه تشریح کرد و افزود: از نظر آیت‌الله سیستانی تلقیح مصنوعی تخمک و اسپرم زن و مرد نامحرم در محیط آزمایشگاهی و کاشت آن در رحم زوجه به خودی خود حرام نیست، ولی از این جهت که تلقیح مصنوعی غالبا همراه با کشف عورت یا لمس و نگاه به آن است حرام می‌شود، لذا در غیر حال ضرورت، مراجعه کننده مجاز به کشف عورت نیست.

گرامی پور ادامه داد: و در هرحال چنانچه بچه متولد شود، انتساب او به زوجه یا اهدا کننده تخمک محل اشکال است، بنابراین به احتیاط واجب لازم است در مسأله ارث، بین آنها مصالحه صورت گیرد و در مسأله محرمیت اهدا کننده تخمک باید احتیاط کند به این ترتیب که اگر فرزند پسر بود حجاب را رعایت کند و دخترانش با او ازدواج نکنند. اما زوجه (زنی که جنین در رحم او کاشته شده) از جهت محرمیت مانند مادر بچه می باشد و لازم نیست از او حجاب بپوشد.

تبیین مسئله ناباروری با زبان بین المللی به نام اخلاق

در ادامه سیدمحمد حسینی سورکی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، حقوق را برخاسته از نیازها، آمارها و علایق دانست و اظهار کرد: برآیند حقوق ترجیحات نمایندگان اکثریت است و حجت یا هژمونی آن به اندازه کشور، ایالت و فرهنگ آن است؛ بنابراین احکام حقوقی یک گستره فرا فرهنگی ندارند همچنین حکم فقهی نیز برای اقشار متدین حجت دارد.

وی انتشار یک حکم حقوقی یا فقهی را زمانی فرا فرهنگی معرفی کرد که استدلال عقلی داشته باشد و افزود: اخلاق همان ادراکات عقل عملی است که برای همه افراد فارغ از نژاد و ملیت می‌تواند حجیت داشته باشد؛ بنابراین اخلاق، نوعی زبان بین‌المللی است ولازم است به مسائلی مانند ناباروری با این دیدگاه نگاه شود.

حسینی سورکی بیان کرد: باید در مسیر درمان ناباروری رضایت آگاهانه بین دریافت‌کننده تخمک و اهداکننده آن برقرار باشد، از قوانین، تبعات و عوارض آن آگاه باشند در واقع یک نظام اخلاقی پزشکی باید در این مراکز برقرار باشد همچنین شان اخلاقی جنین باید تبیین شود.

سه نظریه فقهی در رابطه با رحم اجاره‌ای

در ادامه طاهره حیاتی، استاد مجتمع آموزش عالی بنت الهدی درباره یکی از فروعات بحث فقهی لقاح مصنوعی اظهار کرد: در بحث لقاح مصنوعی دو طرف اهدا کننده تخمک و گیرنده آن وجود دارد لذا در این موارد تعیین مادر، محرمیت و بحث ارث از لحاظ فقهی اهمیت دارد.۰

وی ادامه داد: سه نظریه در این رابطه وجود دارد که نظریه اول قالب است؛ در این نظریه خانم صاحب تخمک مادر حقیقی که استدلال این نظریه از آیات قرآن گرفته شده که منشا خلقت را صاحب تخمک می‌دانند همچنین واژه اُم برای این فرد به کار می‌رود و کلمه وَلَد به معنای وجود یافته برای آن فرزند در نظر گرفته می‌شود زیرا وجود این فرزند از تخمک خانم شکل گرفته است.

حیاتی با بیان اینکه نظریه دوم هیچگونه رابطه‌ای میان مادر صاحب رحم و صاحب تخمک قائل نیست و مادر حقیقی را صاحب رحم می‌داند، افزود: استدلال این نظریه نیز از آیات قرآن گرفته شده اما نظریه سوم بر اساس فقهای معاصر مطرح شده و مطلوب‌تر است که در این نظریه مادر صاحب رحم و تخمک، هر دو از آن‌جا که منشا وجود هستند؛ مادر حقیقی فرزند هستند.

در ادامه نشست پنل اهدای جنین زینب حیدری، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان درباره شرایط مادران رحم اجاره‌ای توضیحاتی ارائه داد و گفت: طبق یکسری تحقیقات انجام شده، مشخص شد مادرانی که تخمک گذاری را قبول می‌کنند باید آگاهانه این کار را انجام دهند و نیازهایی دارند از جمله مادر باید با ابعاد حقوقی و سلامت بارداری جایگزین آشنا باشند در واقع بسیاری از این مادران از محتوای قرارداد رحم اجاره‌ای آگاه نیستند بنابراین با فشرده کردن و خلاصه کردن این قرارداد با زبان فارسی به مادران کمک کردیم.

انتهای پیام
captcha