چهارمین دوره جشنواره «کتاب قرآنی سال» در قم برگزار شد

به گزارش ایکنا از قم، آیین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره «کتاب قرآنی سال دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» به‌منظور ترویج معارف قرآن و فرهنگ وحیانی با معرفی آثار برگزیده و تشویق مؤلفان، مترجمان و مصححان از میان عموم اندیشمندان قرآن‌پژوه (اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و سایر) امروز، ۳۰ بهمن‌ماه در دانشکده علوم قرآنی این دانشگاه برگزار شد.

ارسال بیش از ۱۷۰ اثر به دبیرخانه جشنواره کتاب قرآنی سال

در ابتدای این همایش، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد نقیب، رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ضمن عرض خیرمقدم به میهمانان این مراسم بیان کرد: جای خالی معرفی مباحث و آثار قرآنی کاملا احساس می‌شد. بنابراین، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم از سال ۹۸ به دنبال برپایی جشنواره کتاب قرآنی سال بود.

وی ادامه داد: عده‌ای بر این باور بودند که زمانی که همایش کتاب سال حوزه در کشورمان برگزار می‌شود، برپایی چنین مراسمی ضرورت ندارد، در حالی که دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به این منظور که فعالیت‌های قرآنی به شکل مستقل دیده شود این اقدام را انجام داده است.

رئیس دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم افزود: قریب به ۳۸ اثر در سال ۹۹ و ۶۰ اثر در سال ۱۴۰۰ و ۱۵۶ اثر در سال ۱۴۰۱ به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد؛ امسال بیش از ۱۷۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد و رساله دکتری در امور قرآنی هم به جشنواره امسال افزوده شد.

نقیب اظهار کرد: همایش کتاب سال قرآن امیدی در دل جامعه قرآنی کشور ایجاد کرد و دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به‌عنوان عهده‌دار این مسئولیت، قدم کوچکی برای قرآن برداشت.

وی ادامه داد: حدود ۲۰ اساتید در ارزیابی کتب و رساله‌های دکتری یاری‌رسان دانشگاه بودند و داوری و ارزیابی طی سه مرحله انجام شده است و از میان ۱۷۰ اثر در مرحله اول ۳۰ اثر انتخاب شد و پس از ارزیابی مجدد حدود ۱۸ اثر، بیشترین امتیاز را دریافت کرده و در ارزیابی نهایی پنج اثر و یک رساله دکتری برگزیده و انتخاب شد.

نقیب گفت: اهدای جایزه به نفر اول برگزیده این جشنواره در آیین اختتامیه مسابقات قرآن کریم چهارشنبه، دوم اسفندماه توسط رئیس‌جمهور انجام می‌شود.

عملیات تفسیر به دانش تبدیل شود

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ضمن عرض تبریک به‌مناسبت ایام شعبانیه بیان کرد: امام علی(ع) درباره امام زمان(عج) تعبیری دارند که فرمود: «یکی از کارکرد‌های مهم بقیةالله‌الاعظم آن است که آنچنان قرآن را جلا می‌دهند که رأی‌ها تابع قرآن می‌شوند.»

وی با اشاره به اینکه این تجلیل‌ها و همایش‌ها از آن جهت ضرورت دارد که باید به‌عنوان راهبر در محافل علمی و قرآنی قرار بگیرد، ادامه داد: دانش‌های گوناگون در حوزه مسائل انسانی و اجتماعی با استفاده از الگو‌های دانشمندان آن خطه‌ها بودند، طراحی شده و در آن مرز‌ها و حوزه‌های جغرافیایی باقی نماندند و این مسئله گرچه فرصتی تلقی شده، اما کشور‌های دیگر را با چالش‌هایی روبرو کرده است.

بهجت‌پور اظهار کرد: خداوند متعال قدرت کشف ویژگی‌های فراوانی را از پدیده‌ها دارد و آثار عناصر را می‌تواند کشف، ترکیب، حذف و اضافه کند و مرز‌های دانش طبیعی به شدت در حال گسترش و تغییر جهان است، به‌گونه‌ای که بشر قدرت خلق به‌دست آورده است.

بهجت‌پور با اشاره به اینکه در نظام مسائل طبیعی صرفاً به مرحله تولید دانش رسیده‌ایم، بیان کرد: علم در سراسر عرصه‌های زندگی بشر به خواست عمومی تبدیل شده است و هیچ رفتاری نیست مگر اینکه در سایه روش شکل بگیرد و از ابتکار عمل‌های شخصی فاصله گرفته و همه روابط بر پایه دانش شکل پیدا کند.

وی با بیان اینکه جهان در حال کوچک شدن است و جهانی شدن به شکل پروسه‌ای سرعت گرفته است، گفت: سرعت انقلاب‌های دانشی و صنعتی افزایش یافته است و سرعت انتقال دانش به‌گونه‌ای است که در لحظه می‌توان پیامی را به سراسر جهان ارسال کرد و این نشانگر قدرت تأثیرگذاری افراد از هر گوشه جهان است.

بهجت‌پور افزود: در عصر صنعتی چهارم یا همان عصر سایبر دانش، سایبرینگ شکل گرفته که هدف آن این است که به‌وسیله فضای مجازی بر جهان حکومت کند؛ این دانش تلاش می‌کند تا جای خود را به نحو‌ شایسته‌ای پیدا کند و امروز درگیری بر سر حکومت و چگونگی حکومت است.

وی با بیان اینکه دانش سایبرینگ، دانش کنترل و حاکمیت پدیده‌های هوشمند از طریق کنترل و اشراف بر جریان اطلاعات است، گفت: امروز شاهد دوگانگی کنترل‌کننده و کنترل‌شونده هستیم، کنترل‌کنندگان دانش مربوط به کنترل‌کنندگی دیگران را آماده می‌کنند و کنترل‌شونده ممکن است اشخاص یا وسایل باشند.

مسئولیت سنگین متولیان امور قرآنی برای مقابله با حاکمان فضای سایبرینگ

بهجت‌پور با اشاره به اینکه امروز حاکمان فضای سایبرینگ به‌دنبال انا ربکم جلیل در جهان هستند، بیان کرد: ما به‌عنوان متولیان امور قرآنی مسئولیت سنگینی برعهده داریم و اگر اجازه بدهیم این مسیر روند طبیعی خود را طی کند بزرگ‌ترین ستم به جریان دین و دین‌داری و ارزش‌های الهی وارد می‌شود.

وی تصریح کرد: منبعی که می‌تواند ما را در مواجهه با انقلاب صنعتی چهارم و انقلاب‌های بعدی آن توانمند کند، قرآن است و در برابر شرایط امروزی باید انسان‌های کاملی داشته باشیم تا با تلقی‌ درست از دانش، قدرت به سخن درآوردن قرآن را داشته باشند.

بهجت‌پور بیان کرد: ما باید بپذیریم جامعه قرآنی ما در شرایط امروزی وظیفه و مسئولیت‌های سنگینی دارند و یکی از این وظایف به اعتقاد من آن است که باید عملیات تفسیر تبدیل به دانش شود.

وی افزود: تبدیل شدن عملیات تفسیر به دانش، باید قواعد و اصولی داشته باشد و مسائل آن با به‌کارگیری روش برطرف شود، نیازمند تولید دانش تفسیر هستیم و برای تولید انبوه در حوزه قرآن، ابتدا باید تمرکزی بر تبدیل تفسیر به دانش داشته باشیم و چارچوب‌های نظری و سبک‌ها کاملاً روشن و عیان مشخص شود.

همکاری دانشمندان متخصص و دانشمندان مفسر برای حل مسائل

بهجت‌پور اظهار کرد: دومین پیشنهاد و وظیفه ما در جامعه امروزی ناظر بر این است که بین تفسیر تخصصی و عمومی از قرآن کریم تفاوت‌های مشخصی دارد و باید بپذیریم دانش‌های تولیدی دانشگاه‌ها آنچنان ارزشمند است که باید توسط مفسران شناخته شده و سپس متناسب با آن تفسیری نگاشته شود.

وی گفت: بهترین کار آن است که دانشمندان متخصص در یک طرف و دانشمندان مفسر در سویی دیگر با یکدیگر همکاری کنند و از ترکیب روش‌های تفسیر با روش‌های دانش، تفسیری به دور از انفعال و حلال مسائل متولد می‌شود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: در حوزه مسائل قرآنی بسیار گزاره‌آموز شده‌ایم و براساس گزاره‌های مشخص نکاتی را مطرح می‌کنیم در حالی که اگر بناست کاری شایسته در حوزه قرآن انجام بدهیم آن است که گزاره‌های قرآن را در چارچوب‌های مشخص و از زاویه نگاه نزول تدریجی باید مطالعه کنیم.

بهجت‌پور با اشاره اینکه سال‌هاست به دنبال مدل مطلوب نظام اسلامی هستیم، اظهار کرد: باید نگارش‌ها و تفسیر‌های قرآنی به سمتی حرکت کند که بتوان از آن مدل و نقشه مطلوب نظام اسلامی را پیاده کرد؛ نظامی که نتواند مسائل مردم جامعه‌اش را برطرف کند ماندگار نیست و شواهد تاریخی گواه این مطلب است.

رونمایی از پوستر پنجمین دوره جشنواره قرآنی کتاب‌سال

در ادامه نیز، حجت‌الاسلام والمسلمین سلطانیه، نویسنده کتاب «بررسی تحلیلی روایات تفسیری»، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی صدیقی، نویسنده «نظریه تبیین در رفتار سازمانی با رویکرد قرآنی» و اعظم مزینانی، نویسنده کتاب «مستندسازی قرآنی بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری برپایه روش تحلیل محتوای کیفی»از برگزیدگان این جشنواره به معرفی کتب خود پرداختند.

معرفی پنج برگزیده کتاب و یک رساله دکتری و اهدای جوایز به آنان، بخش دیگر مراسم اختتامیه چهارمین دوره جشنواره کتاب قرآنی سال دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بود.

پایان‌بخش این مراسم، رونمایی از پوستر پنجمین دوره جشنواره قرآنی کتاب‌ سال با حضور جمعی از مسئولان قرآنی استان قم بود.

اسامی برگزیدگان 

رتبه اول: حجت‌الاسلام والمسلمین سلطانیه، نماینده‌ای از گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی

رتبه دوم: حجت‌الاسلام والمسلمین باقر ریاحی‌مهر، نویسنده جریان‌شناسی تقدارا مستشرقان درباره وحی قرآنی با تأکید بر دیدگاه‌های تئودورنولدکه

رتبه سوم: اعظم مزینانی، «مستندسازی قرآنی بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری برپایه روش تحلیل محتوای کیفی» و الهه شاه‌پسند، رویکردهایی به قرائات قرآن

رتبه چهارم: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی صدیقی، نویسنده «نظریه تبیین در رفتار سازمانی با رویکرد قرآنی» 

رتبه پنجم: محمدرضا حقیقت سمنانی

گزارش از محدثه نعیمی‌فرد