خلق محتوا و ایده‌پردازی؛ نیاز امروز در هنر طراحی گرافیک
مدیر واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری استان اصفهان گفت: خلق محتوا و ایده‌پردازی یکی از مهم‌ترین سرفصل‌هایی است که هنر طراحی گرافیک به آن نیاز دارد.
به گزارش ایکنا از اصفهان، شانزدهمین نشست تخصصی گپ و گرافیک با موضوع «هنر چیدمان؛ درآمدی بر نمایشگاه چیدمان طوفان‌البکاء» روز گذشته، 30 شهریورماه با حضور هنرمندان عرصه گرافیک در تماشاخانه ماه واقع در عمارت تاریخی سعدی برگزار شد.
مجتبی مجلسی، مدیر واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری استان اصفهان در این نشست در تشریح فضای هنر در حوزه طراحی گرافیک اظهار کرد: ممکن است استادان بسیاری در عرصه طراحی گرافیک داشته باشیم؛ اما مسئله اصلی ما کمبود معلم است. در محیط دانشگاهی نیز سرفصل‌های آموزشی قابل اعتنایی در حوزه طراحی گرافیک برای ورود به بازار کار وجود ندارد و تعدادی هم که وجود دارد، از بابت رفع تکلیف است. یکی از مهم‌ترین سرفصل‌هایی که طراحی گرافیک به آن نیاز دارد، درباره خلق محتوا و ایده‌پردازی است. در فضای رسانه مکتوب هم مثلاً در بخش آموزش پوستر، کتاب‌های کمی در اختیار داریم.
وی درباره اهمیت این نشست گفت: در جلسات گپ و گرافیک قرار است تجربیات یکدیگر را به اشتراک بگذاریم و کمبودهای آموزشی را به نوعی جبران کنیم. ایجاد سؤال باعث رشد ما می‌شود؛ زیرا به تفحص می‌پردازیم و جواب را پیدا می‌کنیم. در دنیای مکتوب و محدود و ناقص در عرصه طراحی گرافیک هم می‌توان جواب سؤالات را پیدا کرد. مادامی که سؤالی در ذهن ما ایجاد نشود، نمی‌توانیم جوابی هم برایش پیدا کنیم؛ پس ایجاد سؤال از اصول برگزاری این جلسه است. من در مقام متکلم وحده در اینجا حضور ندارم و قرار است با همفکری یکدیگر، جلسه را پیش ببریم و بارش فکری داشته باشیم.
مدیر واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری استان اصفهان بیان کرد: اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50، هنر مفهومی وارد ایران شد. بحث محتوا و ایده در این هنر، مهم‌تر از فرم آن بود. ممکن بود محتوا یا ایده‌ای به‌گونه‌ای زشت بیان شود و در جواب مخالفت مخاطب این‌گونه گفته شود که این هنر، مفهومی است و محتوای آن مورد توجه قرار دارد. حتی ممکن است در هنر مفهومی، محتوا به قدری خوب ارائه شود که به زشتی فرم توجه نشود.
وی ادامه داد: هنر مفهومی شیوه‌های گوناگونی دارد و یکی از شیوه‌های بیان آن، مینی‌مالیسم است. در هنر مینی‌مالیسم هم پوسترهای بسیاری وجود دارد که از نظر زیباشناسی فرمی قابل توجه نیستند؛ اما به این دلیل که محتوایی خوب را به ساده‌ترین و سریع‌ترین صورت به مخاطب ارائه می‌دهند، اهمیت دارند. به‌طور کلی در هنر مفهومی، بیان مفهوم و ایده مهم‌تر از زیبایی آن است. بعد از ورود هنر مفهومی به ایران، عده‌ای که در حوزه فرم و اجرا ضعیف بودند، اسم هنر مفهومی را روی آثار خود می‌گذاشتند؛ مثلاً در دهه 50، یک نفر خط زشت و بی‌قواره‌ای می‌کشید و با اعتماد به نفس بسیاری آن را ارائه می‌داد و حتی به فروش می‌رساند؛ زیرا دیگر بحث زیباشناسی مطرح نبود.
مجلسی اضافه کرد: در دهه 50، بسیاری از هنرمندان به جای اینکه به سمت زیباتر شدن قدرت اجرایشان بروند، دچار چالش شدند؛ زیرا هرکسی می‌توانست با هر اثری در مقام هنرمند ظاهر شود، حتی اگر ریزه‌کاری‌های هنری را رعایت نکرده بود. اعتماد به نفس و پررویی هم لازمه این کار است؛ از طرفی مخاطب احساس می‌کند اگر مخالفت کند، خودش زیر سؤال می‌رود؛ بنابراین مسخره‌ترین کارها مد شد. نمایشگاه‌های چیدمان هم یکی دیگر از شیوه‌های هنر مفهومی بود و از همان دهه‌‌های 40 و 50 وارد ایران شد. در خصوص هنر چیدمان به قدری افراط و تفریط صورت گرفت که اعتراض خود هنرمندان را هم به دنبال داشت. اوج این اعتراض را هانیبال الخاص، هنرمند و نقاش آشوری انجام داد. در یکی از نمایشگاه‌های چیدمانی که برگزار شد، هانیبال الخاص نیز حضور داشت و با اثری که ارائه کرد، اعتراض خود را به همه هنرمندانی که در آن نمایشگاه شرکت داشتند، نشان داد. الخاص در مصاحبه خود گفت همان‌طور که این هنرمندان با روشنفکری خود به شعور مردم توهین کردند، من هم مقابله به مثل کردم. این اتفاق در تاریخ هنر مفهومی ایران دارای اهمیت بود.
وی گفت: هنر چیدمان، پول، قدرت مجاب‌کنندگی و اعتماد به نفس بسیاری می‌خواهد و هنرمند باید به‌گونه‌ای عمل کند که ارگان سفارش‌دهنده و یا شخصی که گالری دارد، برای این کار مجاب شود و امکانات خود را در اختیار بگذارد. در باب اعتماد به نفس، هنرمند باید به‌گونه‌ای باشد که بعد از انجام کار حتی اگر نتیجه مطلوب هم نبود، بتواند از آن دفاع کند. این نوع از هنر به قدری حالت کشسانی دارد که روایت‌ها می‌تواند برای هر مخاطب، متفاوت با دیگری باشد.
مدیر واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری استان اصفهان تصریح کرد: ما در زیباشناسی می‌توانیم خط مرزی‌مان را مشخص کنیم؛ مثلاً خط مرزی زیباشناسی بین پوستر و تصویرسازی، مهم و متفاوت است. از نظر من در نقاشی، با شخصیتی جنتلمن و متشخص روبرو هستیم و به همین دلیل هم مایلیم ساعت‌ها آن نقاشی را تماشا و به جزئیاتش توجه کنیم؛ اما در پوستر، با شخصیتی مواجهیم که جنتلمن نیست و بلندگویی در دست دارد و در حال داد و بیداد است. پوستر نمی‌تواند جنتلمن باشد، بلکه باید فریاد کند و پیامش را به مخاطب برساند.
وی یادآور شد: اگر بخواهم برای چیدمان هم یک شخصیت در نظر بگیرم، شخصیت زن خیابانی را برایش متصور می‌شوم. چیدمان فقط یک شوک اولیه بصری دارد و باید جلوه باشکوهی از خود بروز دهد. ورود چیدمان با عنصر است و ما در نمایشگاه طوفان‌البکاء سعی کردیم به نشانه‌ها و عناصری که به محتوا مربوط می‌شوند، فکر کنیم. در عرصه چیدمان، بیان واقعیت اشتباه است و نباید واقعیت را بسازیم. در بعضی از کارهای چیدمان ممکن است تصویر زیبا باشد؛ اما در قالب اجرا مورد پسند نیست و خوب از کار در نمی‌آید.
مجلسی در خصوص جنبه اقتصادی این‌گونه از نمایشگاه‌ها گفت: یکی از مؤلفه‌های نمایشگاه چیدمان، شناخت متریال و اقتصاد آن است. در نمایشگاه طوفان‌البکاء نیز تلاش ما بر این بود که مواد و مصالح مورد نیاز را با قیمت مناسبی فراهم کنیم.
زهرا مظفری‌فرد
انتهای پیام
