شیخ صدوق عالم ذوالفنون بود/ حدیث؛ مادر علوم اسلامی

به گزارش خبرنگار ایکنا، اولین کنگره بین‌المللی بزرگداشت شیخ صدوق بعد از ظهر امروز، پنجشنبه، 14 اردیبهشت در آستان مقدس حضرت شیخ صدوق با حضور مقامات و مسئولان کشوری و شهرستان ری برگزار شد.

در ابتدای این کنگره حجت‌الاسلام موسوی درچه‌ای قاری ممتاز کشورمان به قرائت چند آیه از کلام‌الله مجید پرداخت و سپس گروه تواشیح نورالساجدین قطعه‌ای را اجرا کردند.

سخنران اصلی این نشست آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری، دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه و نایب ‌رئیس دوم مجلس خبرگان رهبری بود که در ابتدا با بیان نقل قولی از امام صادق(ع) گفت: حضرت امام صادق(ع) در حق شخصیت‌هایی که نسبت به ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) تلاش کرده‌اند، دعا می‌کنند و آنها را مصداق مشعل و چراغ پرفروزی برای کسانی می‌دانند که به دنبال اهل بیت(ع) و گرایش به آنها هستند و می‌خواهند راه حق را پیدا کنند.

وی در این رابطه افزود: امام صادق(ع) در بخش دیگری از بیاناتشان می‌فرمایند خدا رحمت کند انسان‌هایی را که چراغ پرفروز بودند و وجودشان در جامعه آنچنان اثربخشی داشته که فوج فوج دیگران را به سمت اهل بیت(ع) هدایت می کرد.

علاقه شیخ صدوق به فرهنگ اهل بیت(ع)

رئیس جامعه مدرسین حوزه قم ادامه داد: شخصیت‌هایی مانند شیخ صدوق‌ها و شیخ مفیدها تمام تلاش خود را در این مسیر به کار گرفتند. در کل شیخ صدوق نسبت به فرهنگ نورانی عصمت و طهارت ارادت داشته و در این مسیر خدمات بسیاری ارائه داده است.

حسینی بوشهری با بیان اینکه ای‌ کاش این کنگره در شعاع وسیع‌تری برگزار می‌شد و این جلسه را بیشتر باید جلسه مقدماتی دانست، گفت: به باور من باید کارهای بسیار فاخری در حق شیخ صدوق انجام گیرد. شیخ صدوق 300 اثر دارد و در طول 70 سال عمر بابرکت خود این آثار را نوشته است. همچنین این شخصیت 252 استاد داشته، چون نگاه او نگاه بین‌المللی بود و در کسب علم و دانش این نگاه را داشته است و به مکان‌های مختلف جهان سفر می‌کرد و مانند انسان تشنه و فردی که به دنبال گمشده‌ای است، در جست‌وجوی گوهر و کلام اهل بیت عصمت و طهارت بود.

وی افزود: در‌ بعضی از شهرها که حضور می‌یافت گاهی به عنوان استاد و گاهی هم به عنوان شاگرد ظاهر می‌شد. او در جوانی حافظ حدیث شد و تعجب همه را جلب کرد. تخصص ایشان در حدیث است و برخی که پندار درستی ندارند ایشان را اخباری خطاب می‌کنند ولی باید گفت درست است که او اهل حدیث بوده ولی فقیه هم هست و اینطور نیست هر حدیثی را که می‌شنید آن را همانطور بپذیرد و بیان کند بلکه آن را از لحاظ فقهی هم بررسی می‌کرد. در اصل شیخ صدوق عالم ذوالفنون است و در حوزه‌های مختلف کتاب نوشته است.

حدیث، مادر علوم اسلامی است

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه با تأکید بر این مطلب که حدیث میراث ماندگار معصومان(ع) و مادر علوم اسلامی است، گفت: اگر احادیث را امحاء کنیم، مفسران و مفتی‌ها نمی‌‌توانند فتوا دهند و لذا برای فهم قرآن باید در برابر حضرات معصومان(ع) زانو بزنیم، زیرا اینها اهل بیت(ع) و حق هستند و سراغ جای دیگر را نباید گرفت.

وی افزود: کار بزرگ محدثان، پاسداری از احادیث است. دشمنان اهل بیت(ع) تلاش کرده‌اند که احادیث را به انحراف بکشانند و وظیفه محدثان این است که به اینها اجازه انجام این کار را ندهند. شیخ صدوق(ره) در زمان خود با امکانات محدود، 300 اثر نوشته و اگر امکانات امروز در اختیارشان بود چه‌ها که انجام نمی‌دادند ولی ما که امروز امکانات در اختیار داریم آنچنان کاری انجام نمی‌دهیم.

نایب رئیس دوم مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: یکی از ابعاد شخصیتی شیخ صدوق این است که نظرکرده امام زمان(ع) است و چه زیباست که انسان نظرکرده امام زمانش باشد. بی‌جهت نیست که می‌گویند وقتی به آستان شیخ صدوق می‌آیید هم زیارت شیخ کنید و هم زیارت امام زمان(ع) را. شیخ صدوق خودش را از هر جهت به احادیث اهل بیت(ع) مجهز کرده و تمام ابعاد یک چهره علمی در شخصیت وی متبلور شده است و نیز خوب نوشتن و خوب فهمیدن از دیگر ویژگی‌های شخصیتی شیخ صدوق است.

شخصیت شیخ صدوق چندبعدی بود

حسینی بوشهری با بیان اینکه برخی تک‌بعدی هستند ولی شیخ صدوق تک‌بعدی نبود و در همه حوزه‌های علوم دینی دارای کتاب است، تأکید کرد: این جامعیت او را می‌رساند و لذا هم مدرس، هم محقق و هم مدبر است. از سوی دیگر شیخ صدوق فردی بود که جدیت داشت و خستگی‌ناپذیر بود و این ویژگی اخلاقی درس بزرگی برای ماست که تا پای جان برای اهل بیت(ع) تلاش کنیم و کاری را آغاز نکنیم اما اگر آغاز کردیم با جدیت آن را انجام دهیم.

وی شیخ صدوق را منادی وحدت دانست و در این رابطه گفت: منادی وحدت به معنای این نیست که او تحت تأثیر قرار گرفته بلکه بدین معناست که وی به دنبال تقریب و زندگی مسالمت‌آمیز در یک جامعه اسلامی به منظور خنثی‌سازی توطئه دشمنان بود.

حسینی بوشهری در پایان درباره اعتقاد شیخ صدوق به پیوند فقه و حکومت عنوان کرد: شیخ صدوق کتاب‌هایش را طوری تدوین کرده که میان فقه و حکومت پیوند برقرار کند و ولایت فقیه، شهادت و صداقت جزء شئون حکومت اسلامی است و در عصر غیبت باید اینها مطرح شوند.

به گزارش ایکنا، اجرای قطعه‌ای هنری از گروه سرود شیخ صدوق پایان‌بخش این مراسم بود و همچنین لازم به ذکر است در این کنگره دانشجویان جامعة المصطفی حضور داشتند و یکی از آنها به نمایندگی از دیگر دانشجویان سخنرانی و درباره نحوه شیعه شدن خود و نیز شخصیت شیخ صدوق مطالبی را مطرح کرد.

گزارش از سعید امینی