جایگاه حدیث در شناخت معارف قرآن مورد توجه قرار نگرفته است

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد در آئین افتتاح کتابخانه تخصصی علوم حدیث که امروز 24 دی‌ماه در شهر مقدس قم برگزار شد، گفت: هنوز ابعاد گسترده علم حدیث برای ما مشخص نشده است، اگر کمی دقت کرده و با تسامح سخن نگوییم، باید این علم را یک علم مظلوم بدانیم. جایگاه حدیث در شناخت دین و معارف قرآن آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است.

وی افزود: امام علی(ع) فرمودند که قرآن را به زبان درآورید. قرآن ساکت است و شما باید آن را به کلام در بیاورید. این سوال مطرح می‌شود که چگونه باید قرآن را به سخن درآورد؟ پیامبر(ص) پاسخ این پرسش را داده و فرموده‌اند که به وسیله سنت من قرآن را به سخن درآورید. برخی قصد و اشاره را نیز جزء سنت دانسته‌اند؛ چون سنت جایگاه تبیینی دارد. اگر بنا باشد که سنت چگونگی نطق قرآن را تبیین کند، پس خود این موضوع بر زمین مانده است. یعنی ما هنوز خیلی فکر نکرده‌ایم که چگونه می‌‎شود از سنت برای تبیین قرآن استفاده کرد و روایات تفسیری نیز از روایات مغفول حوزه فکری و اندیشه‌ای ما است.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: قرآن تأویل دارد و برای آن باید به سراغ اهل بیت رفت، در این حوزه نه تفسیر قرآن به قرآن ما را به جایی می‌رساند و نه بحث لغوی محض برای ما کارگشا است. اتفاقا در روایات، هم به لحاظ نظر و هم به لحاظ تطبیق و عمل، ائمه بیشترین کاربرد تاویل را در تطبیق، تجسد و تحدید مفاهیم بلند قرآنی بر موارد دانسته‌اند.

وی بیان کرد: در قرن اول ادبیات ما اینگونه بوده است، وقتی در جنگ جمل آیه « وَاتَّقوا فِتنَهً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَموا مِنکُم خاصَّهً وَاعلَموا أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ العِقابِ» برای زیبر خوانده شد، گفت «و اللّه ، إنّی لأحسَبُ هذهِ الآیهَ نَزَلَت فی ذلکَ». تأویل با «نزل» و «نزلت فیه» گاهی به جای هم استفاده می‌شوند، یعنی در بسیاری از روایاتی که «نزلت فیه» آمده، مراد تاویل است.

مدیر کتابخانه تخصصی علوم قرآن گفت: تأویل به معنای تطبیق بر مورد در گذرگاه زمان است و تعلیم ائمه(ع) برای عینی سازی مفاهیم قرآن در زمان و جاری‌سازی آن در گذرگاه زمان بوده است؛ ائمه (ع) هم معلم و هم مفسر هستند و آنجا هم که مفسرند، معلمند و به دنبال آن هستند که تفسیر را به ما بیاموزند.

وی افزود: یکی از راههای تفسیر قاعده سازی است. قاعده ای توسط علامه طباطبایی درست شده که به آن عمل هم نکرده‌اند و آن این است که مفاد جمله مستقله در سیاق و بیرون سیاق حجت است.

وی تصریح کرد: حجت‌الاسلام والمسلمین شهرستانی به بن بست اعتقادی ندارند. همیشه وقتی که کار گیر می‌خورد ایشان می‌گفت کار درست می‌شود. باید از سر اخلاص برای آیت‌الله سیستانی دعا کرد چرا که اگر این بزرگان نبودند این کتابخانه‌ها نبود.