سطوح فردی و اجتماعی علم نافع و نقش دولت‌ها در تحقق آن
دبیر علمی جشنواره گفت: علم نافع، یک سطح فردی و یک سطح اجتماعی دارد. در سطح فردی هرکسی بر اساس علاقه خود به دنبال این علم می‌رود اما سطح اجتماعی وابسته به نهادهای اجتماعی، حاکمیت‌ها و دولت‌ها است و آنها می‌توانند از طریق برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم آموزشی و پژوهشی کشور چنین هدفی را محقق کنند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، آئین اختتامیه بیست و نهمین کتاب سال و بیستمین جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی، امروز سه‌شنبه 24 آبان‌ماه در پژوهشگاه رویان برگزار شد.
حامد علی اکبرزاده، دبیر علمی این جشنواره در این مراسم سخنرانی کرد که سخنان وی را در ادامه می‌خوانید:
فرآیند اجرایی بیستمین جشنواره پایان نامه سال دانشجویی از آذرماه سال گذشته شروع و فراخوان دریافت آثار توسط دبیرخانه اعلام شد. به لطف خدا امسال استقبال خوبی از جشنواره انجام شد و مجموعا 727 اثر توسط دبیرخانه دریافت شد. از مجموع این آثار گروه علوم انسانی طبق روال ادوار مختلف این جشنواره و همچنین کتاب سال، 253 اثر داشت که بیشترین آثاری که به دست ما رسید در شاخه‌های مختلفی همانند زبان و ادبیات فارسی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی، علوم سیاسی، تاریخ، فلسفه و مدیریت بودند.
جزئیات ارسال آثار به دبیرخانه
در گروه هنر و معماری، مجموعا 79 اثر دریافت کردیم که در شاخه طراحی مد و لباس، هنر ایرانی و اسلامی و همچنین معماری ایرانی و اسلامی بودند. در گروه علوم پزشکی 91 اثر در پنج شاخه به دست ما رسید که از جمله آنها ارتقای سلامت، سلول درمانی، ناباروری و تولید مثل و درمان سرطان بودند. در این دوره از گروه پزشکی هم استقبال زیادی شده بود. در گروه کشاورزی و باغبانی 36 اثر، در گروه فنی و مهندسی نیز در هفت شاخه از جمله مهندسی صنایع، مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات و مهندسی برق و در گروه علوم پایه 68 اثر توسط دبیرخانه دریافت شد.
ما در کنار اینکه سعی کردیم پذیرای آثار در رشته‌های مختلف باشیم اما هر سال بخشی ویژه طراحی میکنیم که مبتنی بر اولویت‌های کشور باشد لذا امسال چهار شاخه در بخش ویژه شامل سیاستگذاری علم و فناوری، اقتصاد، علوم انسانی اسلامی و تاریخ شفاهی داشتیم که مجموعا در این بخش، 102 اثر دریافت شد که در این بین، شاخه علوم انسانی اسلامی بیشترین آثار ارسالی را داشته که 68 اثر بودند.
به لحاظ فراوانی شرکت‌کنندگان از منظر رشته تحصیلی، امسال همانند سال‌های قبل تعداد شرکت‌کنندگان در رشته‌های کارشناسی ارشد از دکتری بیشتر بوده و 57 درصد آثار مربوط به ارشد و 43 درصد مربوط به مقطع دکتری بوده‌اند. بر اساس نوع دانشگاه‌ها هم تفکیکی در دبیرخانه صورت گرفته که 79 درصد آثار دریافتی، آثار دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و 21 درصد مربوط به دانشگاه‌های غیر دولتی بوده است. امسال 48 درصد آثار از سوی خانم‌ها و 52 درصد توسط آقایان ارسال شده است.
سلایق غیرعلمی نقشی در انتخاب آثار نداشت
در مورد فرآیند ارزیابی پایان‌نامه‌ها باید گفت به ازای هر شاخه‌ای که بیان شد یک سرگروه داریم که هر سر گروه با چند داور کار می‌کند. این یک فرآیند علمی است و ارزیابی آثار در چند ماه صورت می‌گیرد. سعی کردیم از اساتیدی استفاده کنیم که صلاحیت علمی لازم را داشته و آشنا به ارزیابی کار علمی باشند. اساتید بر اساس صلاحیت‌ها و سلایق علمی و معیارهایی که در نظر می‌گیرند آثار را انتخاب می‌کنند. بعد از برگزاری جشنواره ممکن است برخی دوستان این ذهنیت را داشته باشند که آثار آنها قابلیت پذیرش داشته و اگر اعتراضی داشته باشند ما پذیرا هستیم و به مسئولان مربوطه اعلام میکنیم اما اطمینان می‌‌دهیم که هیچ سلیقه غیر علمی در انتخاب آثار مؤثر نبوده است.
نکته دیگر این است که در هر دوره از جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی، بر اساس انتخاب کمیته علمی جشنواره، یکی از اساتیدی که نقشی مهم و تلاش زیادی در حمایت و همراهی دانشجویان در تدوین پایان‌نامه داشته را انتخاب و به عنوان استاد راهنمای برتر از ایشان تجلیل میکنیم که امسال این توفیق را داریم در خدمت استاد احمدرضا دهپور، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران باشیم که امسال به علت سفر خارجی در خدمت نماینده ایشان خواهیم بود.
جزئیات جشنواره کتاب سال دانشجویی
درباره جشنواره کتاب سال دانشجویی هم باید گفت که ما معمولا مراسم اختتامیه دو جشنواره را با هم نمی‌گرفتیم اما به دلیل تراکم برنامه و زمان محدود مجبور شدیم این دو برنامه را با هم برگزار کنیم وگرنه شأن دوستان اقتضا می‌کرد برای برگزیدگان هرکدام از این جشنواره‌ها مراسم مجزایی داشته باشیم. به نظر می‌رسد جشنواره کتاب سال در دانشگاه‌های کشور، قدیمی‌ترین برنامه‌ای است که اجرا می‌شود و یکی از اتفاقات مهم در این جشنواره این است که بسیاری از برگزیدگان آن در سال‌های آینده از اساتید و اعضای هیئت علمی و پژوهشگران برجسته در رشته‌های مختلف علمی بوده‌اند.
در مجموع این 29 دوره نزدیک به دوازده هزار نفر در آن شرکت کرده‌اند که سهم جشنواره بیست و نهم 612 اثر بود که از بین آنها در گروه علوم انسانی بیشترین آثار دریافتی را داشتیم که 307 اثر در شاخه‌های مختلف بود که شاخه حقوق با 52 اثر بیشترین آثار را داشته است. در گروه هنر و معماری مجموعا 31 اثر دریافت کردیم که 11 اثر مربوط به شاخه هنر و 20 اثر مربوط به شاخه معماری است.
در گروه علوم پایه 32 اثر، فنی و مهندسی 74 اثر، در گروه کشاورزی و منابع طبیعی 17 و علوم پزشکی 107 اثر را دریافت کردیم. در بخش ویژه نیز بر اساس اولویت‌های کشور و اولویت‌های دبیرخانه، چهار شاخه شامل اقتصاد مقاومتی، ادبیات فولکلور، تاریخ شفاهی و علوم انسانی اسلامی داشتیم که 44 اثر در این زمینه دریافت کردیم. به لحاظ تفکیک آثار 70 درصد آثاری که در این دوره دریافت کردیم تالیفی و 30 درصد ترجمه بود و این جای خوشحالی دارد که آثار تالیفی بر ترجمه غلبه دارند و این نشانه پویایی علمی در کشور است.
مجموعاً 74 درصد آثار به دبیرخانه کتاب سال دانشجویی، برای دانشجویان دانشگاه‌های دولتی و مابقی برای دانشگاه‌های غیردولتی بوده است. به لحاظ تفکیک جنسیتی 76 درصد آثار را آقایان و بقیه را خام‌ها ارسال کرده‌اند. 60 درصد آثار نیز توسط دانشجویان مقطع دکتری برای دبیرخانه و 26 درصد توسط دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و 14 درصد توسط دانشجویان کارشناسی ارسال شده است.
اهمیت توجه به علم نافع
در جشنواره کتاب سال دانشجویی علاوه بر اینکه آثار برگزیده و شایسته تقدیر را معرفی میکنیم یکی از توفیقاتی که در چند دوره اخیر جشنواره داشته‌ایم این بوده که از افرادی که در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در کشور نقش موثری دارند تقدیر میکنیم و امسال نیز چنین توفیقی خواهیم داشت. همچنین از اساتیدی که در زمینه فرهنگ مکتوب آثار برجسته‌ای از خود بر جای گذاشته‌اند تجلیل میکنیم و امسال توفیق داریم از دو استاد یعنی حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی و دکتر مهدی محقق به عنوان استاد خادم کتاب تجلیل کنیم.
علم نافع، یک سطح فردی و یک سطح اجتماعی دارد. در سطح فردی هرکسی بر اساس علاقه خود به دنبال این علم می‌رود اما سطح اجتماعی وابسته به نهادهای اجتماعی، حاکمیت‌ها و دولت‌ها است و آنها می‌توانند از طریق برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم آموزشی و پژوهشی کشور چنین هدفی را محقق کنند. پژوهشگاه رویان امروزه به لحاظ علمی، یک برند برای کشور محسوب می‌شود و لازم است از تلاش آنها برای برگزاری اختتامیه جشنواره تشکر کنم و امیدوارم خاطره‌ای خوب از این جشنواره برای همه به یادگار مانده و این انگیزه را در دیگران نیز ایجاد کند تا قلم زدن و نوشتن را تقویت کنند.
انتهای پیام
