یکی از بزرگترین افتخارات برای شیعیان، رسیدن به درجه پیرغلامی اهل بیت(ع)، بهویژه سرور و سالار شهیدان، امام حسین(ع) است. پیرغلامان اهل بیت(ع)، همان سوختهدلانی هستند که عمر خود را وقف خدمت به دستگاه امام حسین(ع) کرده و یقیناً از احترام و قرب ویژهای نزد ائمه معصومین(ع) برخوردارند؛ خبرگزاری ایکنا از قم نیز بهمناسبت ایام عزاداری سیدالشهدا(ع) و در آستانه اربعین حسینی به سراغ ابوالفضل ناظم نظری، یکی از پیرغلامان قمی رفته و با وی همکلام شده است که متن این گفتوگو تقدیم مخاطبان ایکنا میشود.
ایکنا- عشق و علاقه شما به اهل بیت(ع) از چه زمانی آغاز شد؟
بنده این عشق و علاقه را خدایی میدانم و آنچه که در ذهن من خطور میکند این است که این عشق و علاقه نسبت به اهل بیت(ع) عصمت و طهارت از طفولیت یعنی حدود سن شش یا هفت سالگی در من نهادینه شده، زیرا در خاطرم هست آن زمان بنده همواره اشعاری را از اهل بیت(ع) با خود زمزمه میکردم.
ایکنا- در این سالها شاهد هستیم مداحیها گاهی رنگ و بوی مادی میگیرد، دیدگاه شما چیست؟
این مسئله عمومی و در رابطه با همه نیست، اما به نظر بنده عدم مطالعه و تفکر نکردن باعث میشود که انسان خودش را به وادی مادیات بکشاند؛ اگر کسی محب اهل بیت(ع) عصمت و طهارت باشد مادیات را کنار میگذارد؛ این مورد که گاهی مشاهده میکنیم اهل بیت(ع) را با مادیات کنار هم قرار میدهند بنده را بسیار متأثر میکند.
نباید خود را درگیر مسائل مادی کنیم، همانطور که جعفر بن عفان در محضر امام صادق(ع) شعری در رثای سیدالشهدا(ع) خواند، پس از اتمام اشعار امام صادق(ع) فرمودند: ملائکه آسمان هم گریه میکردند و با اشاره به ضریح امام حسین(ع) هدیهای تقدیم جعفر بن عفان کردند؛ یا شعری که محتشم در پله نهم منبری خواند که «بودند دیو و دد همه سیراب و میمکید/ خاتم ز قحط آب سلیمان کربلا» رسول خدا(ص) بسیار ناراحت شدند و فرمودند محتشم ادامه بده، محتشم ادامه داد: «روزی که شد به نیزه سر آن بزرگوار/ خورشید سربرهنه برآمد ز کوهسار»، محتشم همچنان شعر را ادامه داد تا جایی که به قبر امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: «این کشته فتاده به هامون حسین توست/ وین صید دست و پا زده در خون حسین توست»؛ لذا اگر ما حقیقتاً در این مسیر قدم برداریم و ایمان داشته باشیم که پیامبر اکرم(ص) خودشان به ما هدیه میدهند، دیگر مادیات را با خدمت به اهل بیت(ع) مورد سنجش قرار نمیدهیم.
ایکنا- از نظر شما مهمترین آسیب تهدیدکننده مداحی و اشعار آئینی چیست؟
به نظر بنده مهمترین آسیب همان مادیگرایی است؛ بنده در گذشته در محضر اساتید مختلفی چون مرحوم حاج ملاحسین مولوی قمی، مرحوم حاج میرزا محمود مولوینیا و حاج میرزا محمدعلی ستایشگر حضور یافته و کسب تجربه کردم؛ مرحوم حاج ملاحسین مولوی قمی همواره به بنده میگفتند: «ناظم دست طمع که پیش کسان میکنی دراز/ پل بستهای که بگذری از آبروی خویش»، افرادی که در این رابطه کار میکنند و به مادیات توجه دارند، ابتدا آبروی خود را زیر سؤال میبرند؛ همانطور که گفتند «تو نوکری چو گدایان به شرط مزد نکن/ که خواجه خود هنر بندهپروری داند»؛ در نتیجه بزرگترین آسیب تهدیدکننده مداحی مادیگرایی است، ما اگر با خدا معامله کنیم، هم زندگی مادی و هم آبروی اجتماعی ما تأمین میشود، اما اگر غیر از این باشد تهدید روز به روز افزون میشود. این مسئله به برنامهریزی دقیق نیازمند است تا مشخص شود که هدف هر فردی چیست؟ افرادی که نرخ تعیین میکنند، از جریان اهل بیت(ع) خارج شدند و به سمت مادیگرایی رفتند.
ایکنا- خاطرهای که پس از چند دهه فعالیت در عرصه نوحهسرایی اهل بیت(ع) در ذهن شما ماندگار شده است را برایمان تعریف کنید؟
بنده بهطور حرفهای از سال 1341 یعنی از سن 18 سالگی وارد این عرصه شدم و خاطرات بسیاری از این سالها دارم که در این رابطه در حال جمعآوری کتابی هستم و بهزودی به چاپ میرسد. اما یکی از خاطرات که بسیار برجسته است این است که بنده در محرم سالها پیش که در مجالس عزاداری سیدالشهدا(ع) انجام وظیفه میکردم بهدلیل مجالس متعدد حنجرهام دچار مشکل شد و بعد از عاشورا دیگر صدا نداشتم، این مسئله چند ماه طول کشید، در ایام عزاداری فاطمیه(س) در منزل مرحوم آیتالله مرعشی نجفی حضور پیدا کردم که انجام وظیفه کنم، اما نتوانستم، ایشان من را فراخواندند و از مشکلم سؤال پرسیدند، در ادامه بنده را به پزشکی در تهران معرفی کردند که وی هم گفت برای همیشه صدای شما از دست رفته و دیگر نمیتوانم مداحی کنم. بنده این موضوع را به آیتالله مرعشی نجفی اطلاع دادم ایشان فرمودند: «شما امیدوار باشید، بنده هم برای شما ختم میگیرم»، سه شب بعد معجزهای اتفاق افتاد و پس از خوابی که دیدم صدای من برگشت و تا به حال هم هیچگاه صدایم دچار مشکل نشده است.
ایکنا- به نظر شما آیا مداحان باید به عرصه سیاست ورود پیدا کنند؟
به نظر بنده داستان امام حسین(ع)، عاشورا و اهل بیت(ع) بالاترین سیاست است؛ ما باید بدانیم که
حسین ای همه هستی نثار مقدم تو بهار دین و سیاست بود محرم تو
کنند منع عزای تو دشمنان چون هست اساس خانه برانداز کفر ماتم تو
اگر کتاب قیامت لوای تو برپاست خدا به دست خود افراشته است پرچم تو
کرم ز پشت در و عذرخواهی از سائل نمونهای بود از رحمت مجسم تو
پس بزرگترین سیاست، قیام عاشورای امام حسین(ع) است، ما هرگز دین را از سیاست جدا نمیدانیم، ولیکن باید مواظب باشیم این دو موضوع را به یکدیگر گره نزنیم، اگر برای اهل بیت(ع) قدم برمیداریم قربتاً الی الله دم از اهل بیت(ع) بزنیم.
ایکنا- در پایان صحبتی دارید بفرمایید.
در پایان پیامی برای عزیزانی که تجربه بیشتری در عرصه مداحی و مرثیهسرایی دارند و سالهاست خادم و غلام اهل بیت(ع) هستند دارم مبنی بر اینکه نوجوانان و جوانانی که تازه به این مسیر پا گذاشتند را تشویق و به مسیر صحیح این عرصه هدایت و با اشعار خوب و دارای سند آشنا کنند.
گفتوگو از مهنوش بهروز
انتهای پیام