سوره هود خدا را میان اعمال خیر نشان می‌دهد + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، احمدرضا اخوت در پنجمین جلسه دوره توحید در مراتب رشد از سلسله جلسات در محضر قرآن کریم ویژه مربیان، کادر، فعالان فرهنگی، فارغ‌التحصیلان، دانشجویان و دانش‌آموزان پایه دهم به بالای مساجد شب گذشته، 29 مردادماه به این سؤال که چرا برای این دوره سوره‌های «الر» انتخاب شده است؟ پاسخ داد.

مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت افزود: سوره‌هایی در قرآن داریم که به صورت ردیفی هستند، یکی از آن‌ها همین سوره‌های الر هست. در روایات یکی از دلالت‌های حروف مقطعه را اسماء‌الله می‌گویند. در همین حد متوجه می‌شویم که اگر کسی بخواهد به بحث توحید بپردازد، می‌تواند روی این سوره‌ها کار کند، در سوره‌های الر این حالت خیلی بیشتر از سوره‌های دیگر دیده می‌شود و پله پله حقایق و مضامینش ارتقا پیدا می‌کند. این سوره‌ها یک نظام مراتبی را نشان می‌دهد.

وی افزود: نکته بعدی اینکه از هر جایی توقع دارید که چیزی متناسب با خودش به شما دهد. شما از مغازه دنیا چه چیزی می‌خواهید؟ دنیا به شما فنا می‌دهد، در دنیا به دنبال بقاء نباشید، دنیا محل کوچ و رحل است، خداوند با آوردن انبیاء و رسل خواسته است که آخرت را به روی ما باز کند. قرآن چه چیزی به شما می‌دهد؟ قرآن دنیا نمی‌دهد، خدا را به شما می‌دهد و بقاء می‌دهد، باید بدانیم در خانه قرآن آمده‌ایم که به بقاء دست پیدا کنیم، خیلی مهم است که شما کجا آمده‌اید و به دنبال چه چیزی هستید. وقتی کسی از دنیا رحمت می‌خواهد جز زحمت نصیبش نمی‌شود ولی اگر در دنیا دریچه‌ای به آخرت باز کند، زحمت‌ها می‌شود رحمت.

اخوت با بیان اینکه انسان از دنیا رحمت و نعمت طلب می‌کند در حالی که نعمت و رحمت برای دنیا نیست و دنیا دار فناست، گفت: اگر کسی از اتفاقات دنیا رحمت می‌خواهد باید بداند که رحمت برای خداست و نعمت و رحمت برای خوب بودن است. جنس رحمت و نعمت از بهشت است و برای کسی که اطاعت خدا نمی‌کند، نعمت‌ها عذاب می‌شود.

خدا میان عمل‌های خوب 

وی ادامه داد: تا می‌توانید خوش اخلاق و مهربان باشید، تا می‌توانید در برابر کسانی که به شما بدی می‌کنند خوش‌رفتار باشید. سوره هود خدا را در لابلای عمل‌های خیر نشان می‌دهد، وقتی به واسطه کار خوب نشاط و بهجت آن کار را بگیرید یعنی خدا را ملاقات کرده‌اید. خدا در لابلای عمل‌های خوب ما خود را آشکار می‌کند، به والدین احسان کنید، رضایت آن‌ها را ببینید تا رضایت خدا را ببینید، از اخلاق حسنه می‌توان خدا را خواست و رحمت و نعمت طلب کرد. دنیا و آخرت با هم هستند و آخرت باطن دنیاست. اگر کسی اراده دنیا کند از خاسرین می‌شود. شما تا در دنیا هستید باید آخرت را اراده کنید.

اخوت با اشاره به آیات 10 تا 11 سوره هود، «وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ ﴿۱۰﴾ إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ ﴿۱۱﴾؛ و اگر پس از محنتى كه به او رسيده نعمتى به او بچشانيم حتما خواهد گفت گرفتاري‌ها از من دور شد بى‏‌گمان او شادمان و فخرفروش است(۱۰) مگر كسانى كه شكيبايى ورزيده و كارهاى شايسته كرده‏‌اند [كه] براى آنان آمرزش و پاداشى بزرگ خواهد بود(۱۱)» اظهار کرد: آنچه برای انسان می‌ماند عمل‌های صالح اوست، «إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ» در قرآن اصطلاحی است که وقتی می‌خواهند بگویند چنین چیزی محال است و اراده‌اش به دست خداست گفته می‌شود، انسان بهشتی در دنیا هم که باشد، چیزی را از خودش نمی‌بیند، انسان یک اراده دارد و حتی در اراده خدا هم قرار می‌گیرد، اما «يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ» برای همه این موضوعات وجود دارد.

اخوت گفت: انسان وقتی به دنیا می‌آید طفل است، یعنی از خیلی‌ چیزها خبر ندارد و هر چیزی را سربسته می‌داند و همه چیز او وابسته است. اما این طفل پر از استعداد است، مثل یک دانه‌ای است که بناست درختی شود، این طفل تراکمی از داشته‌های بالقوه است، او در دنیا قرار می‌گیرد و هر روز رخدادها و حوادث را درک می‌کند. اگر این طفل در بستری که قرار گرفته است کم کم به بلوغ برسد و در این بلوغ سه شرط داشته باشد، داشته‌هایش به بالفعل تبدیل می‌شود.

وی با اشاره به این شروط اظهار کرد: یک شرط این است که هر کار و تصمیمی را طبق حکم الله انجام دهد. اسم این را عبودیت گویند، عبودیت یعنی برای هر کاری بسم الله الرحمن الرحیم بگوید. دومین کار این است که از هر کاری یک منفعت باقی و جاودان و جایزه‌ای الهی طلب کند و این را استغفار گویند. هیچ کاری نکند مگر اینکه پاداش بخواهد و اهل خسران و از دست دادن نباشد و پاداشش رحمت و نعمت است. سوم اینکه برآیند هر کارش انتقال توجه به خالق باشد که به این توبه گویند.

اخوت با بیان اینکه توبه یک دلدادگی و عاشق شدن و محبت است و چون انتقال توجه دارد چنین است، اظهار کرد: وقتی کسی عاقل می‌شود اگر این سه کار را انجام دهد با حرکت در دنیا کم کم شکوفا می‌شود، شبیه بذری می‌شود که وقتی در زمین قرار می‌گیرد شروع به رشد می‌کند و کم کم به ثمر می‌نشیند، این اتفاق در اثر این سه صفت برای فرد می‌افتد و خداوند اینگونه به فرد توحید را یاد می‌دهد و این توحید عملی است.

وی توحید عملی را مبتنی بر سه رکن عبودیت، استغفار و توبه دانست و عنوان کرد: اگر اینها باشد فهم انسان در مورد خدا و اسماء او شکوفا می‌شود، عبودیت را با بسم الله الرحمن الرحیم بشناسید، استغفار را هر جایی که رحمت و نعمت بود می‌توان به‌کار برد، کینه، بداخلاقی و ... با رحمت میانه‌ای ندارند، انسان وقتی به سوی کمال حرکت می‌کند هر جایی که وساطت پیدا کرد برای صفات کمالی و خیر استغفار می‌کند.

مهم‌ترین راه‌های موحد شدن

اخوت اظهار کرد: از مهم‌ترین راه‌های موحد شدن خوب شدن است، وقتی انسان صفت کمال پیدا می‌کند هم‌سنخ خدا می‌شود و معرفت پیدا می‌کند، خوب شدن یعنی اهل خوبی و خیر شدن نسبت به دیگران، شما باید خدا را از منظر استغفار در اهل خیر شدن پیدا کنید، این عمل خوب را قربت الی الله انجام بده، کار خوب تو را به خدا نزدیک می‌کند.

وی توبه را نوعی پختگی پیدا کردن در توجه به خدا دانست و گفت: صبر یعنی اینکه استغفار و توبه و عبودیت کند و در آن استمرار داشته باشد. حلیم بودن برخورد در برابر دیگران است و صبر استمرار تا رسیدن به نتیجه است، حلم نوعی مواجه است و صبر حالتی از پایداری است و صبر شرط رسیدن است. در هر کاری باید حکم آن را بخواهم و منفعت باقی را در آن طلب کنم.

اخوت ادامه داد: برای پول هیچ کاری نکنید، کار را برای خدا انجام دهید. در هر کاری باید حکم آن را بخواهم و منفعت باقی را در آن طلب کنیم. برای پول درس نخوانید برای خدمت به خلق درس بخوانید و از خدا اجر بخواهید، پول، مالکیت و مکنت و ملک و مسئولیت مربوط به امور  دنیاست، شما باید ببینید در هر کدام از این موارد چه حکمی از خدا جاری است و چه منفعتی از جانب خدا دریافت می‌کنید و چقدر به خدا نزدیک می‌شوید. تصمیم بگیریم که خدا را در کارها و منفعت‌های باقی و در توجهات پیدا کنیم.

مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران با بیان اینکه همه انسان سمع و بصر است وقتی از دنیا می‌رود می‌شود چشم و گوش، گفت: در دعایی می‌خواهیم که چشم و گوش مرا وارث من قرار بده، یعنی بتوانم چیزی داشته باشم و توجه‌ام قوی باشم، توان درونی اگر در کسی باشد به هر طریقی آن را آشکار می‌کند، توان مثل آب است که هر طرف که بتواند راهی باز می‌کند، اگر انسان به فکر توان‌های درونی‌اش باشد به فکر ظواهر دنیایی نیست و حتماً منفعتش به دیگران می‌رسد.

وی گفت: در سوره مبارکه هود توسط انبیاء اسمائی مطرح می‌شود، توسط حضرت نوح بسم‌الله و ان ربی لغفور رحیم مطرح می‌شود. در سیر عبودیت خود باید یکسری صفات خدا را در اثر عمل کردن حس کنید، بسم الله به علاوه ان ربی لغفور رحیم، مساوی است با فهم غفران و رحمت. از حضرت هود بحث توکل را یاد می‌گیریم و اینکه هیچ جنبده‌ای نیست مگر اینکه تدبیر آن به دست خداست.

اخوت با بیان اینکه مورد بعدی حضرت صالح(ع) است که دو بیان دارد؛ «إِنَّ رَبِّی قَرِيبٌ مُجِيبٌ»، (هود/61) بیان کرد: این تعابیر خاص همین سوره است و در جاهای دیگر اینطور نمی‌بینید، قریب مجیب، مقام اضطرار و دعاست. در مورد ان ربی رحیم ودود نیز می‌توان گفت که ودّ یک مدل دوست داشتن است که دارای مبناست. برای حضرت شعیب(ع)، بقیةالله خیلی مهم می‌شود، هدف اصلی جوامع و دنیا رسیدن به بقیةالله است، عبودیت و استغفار و توبه به این ترتیب با اسماء الهی مرتبط می‌شود.

وی در جمع‌بندی سخنان خود گفت: اگر کسی بخواهد اولین مرحله توحید را خودش بپیماید باید از عمل شروع کند، انسان وقتی از عمل شروع می‌کند، مستقیم بالا می‌رود و در این دوره توحید با سنخیت انسان با کمال شکل می‌گیرد، کار خوب می‌کند و خوب می‌بیند و آن خوبی که می‌بیند خداست، خصوصیت بعدی این است که به شدت طراوت و شادابی دارد، همین که فرد می‌فهمد، کاری خوب است کانه خدا را می‌بیند، این انسان دنیا را مجالی برای انجام کارهای خوب می‌بیند، این توحید سوره مبارکه هود است.