اصول جذابیت‌های خانوادگی در قرآن

محمد کرامتی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی اظهار کرد: خانواده یک سیستم پویای عاطفی، فرهنگی و اجتماعی است که شاید مهم‌ترین کارکرد خانواده نوازشگری و نوازشگیری عاطفی است؛ بنابراین اساس موضوع در ارتباطات عاطفی درنظر گرفته می‌شود.

وی بیان کرد: این امر چرخه‌ای دارد و خانواده از لحظه‌ای که متولد می‌شود تا لحظه‌ای که پایان می‌پذیرد مراحلی دارد که در هر مرحله تفاوت‌هایی از نظر نقش‌ها و کارکردهای خانواده وجود دارد. به‌طور مثال ابتدای تشکیل زندگی خانوادگی با زوج‌های جوانی است که تصمیم می‌گیرند زیر یک سقف زندگی کنند؛ سپس این خانواده صاحب فرزندان خردسال می‌شود، صاحب فرزندان نوجوان می‌شود و به مرحله‌ای می‌رسد که می‌خواهد فرزندان را روانه‌سازی کند و این مرحله‌ای است که این خانواده به مرحله کهنسالی و پیری می‌رسد.

کرامتی ادامه داد: قطعا هر یک از این مراحل نقش‌ها و کارکردهایش متفاوت است؛ یعنی اگر بخواهیم خانواده ایده‌آل را در هر مرحله مشخصا دنبال کنیم قاعدتا باید بگوییم در این مرحله چه کاری باید انجام دهند، اما به‌طور کلی می‌شود یک فرمول‌بندی را طراحی کرد برای اینکه خانواده‌ها خود را ارزیابی کنند و ببینند آیا به خانواده ایده‌آل نزدیک هستند یا خیر.

وی افزود: اگر این فرمول‌بندی را براساس آنچه که بتوانیم واضح‌تر و مشخص‌تر بیان کنیم می‌توانیم در حوزه‌های مختلف دنبال کنیم؛ حوزه اول اینکه اعضای خانواده همیشه برای یکدیگر جذاب باشند، یعنی جذابیت ابتدای آشنایی و رفتن زیر یک سقف را برای همیشه حفظ کنند.

این روانشناس بیان کرد: یک بخشی از این فرمول‌بندی همین است که این جذابیت نه تنها کم نشود بلکه روزبه‌روز عمیق‌تر و غنی‌تر شود یعنی هرچه که بیشتر در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند جذابیت‌شان برای یکدیگر باید بیشتر شود؛ مهم‌ترین موضوع در جذابیت که منظور از تشکیل خانوده نوازشگری عاطفی است مهم‌ترین آن هم همین موضوع است.

کرامتی ادامه داد: این امر به معنی این است که افراد خانواده بتوانند هیجانات مثبت خود را ارائه دهند؛ یعنی پیام‌های کلامی محبت‌آمیزی به کار ببرند و هر روز یک پیام جدیدی به همسر خود بگویند که با دیروز متفاوت اما لذت‌بخش باشد یعنی تنوع باشد در ارائه پیام‌های کلامی ما و در کنار آن ذره‌بینی برداریم و نکات مثبت یکدیگر را ببینیم و با مبالغه آن‌ها را بیان کنیم که متأسفانه در فرهنگ ما این موضوع دقیقا برعکس اعمال می‌شود.

وی بیان کرد: در خانواده‌ها زن و مرد کنار یکدیگر قرار می‌گیرند چون احساس تعلق خاطر به یکدیگر دارند، نگاهشان این است که باید نقاط ضعف طرف مقابل را از دید خود برطرف کند؛ بنابراین بیشتر تذکر می‌دهد، فرزندان که به دنیا می‌آیند می‌خواهند فرزندان خوب تربیت کنند بنابراین بیشتر تذکر می‌دهد و بازخوردها به این شکل است که امر و نهی می‌کنند، تذکر می‌دهند و انتقاد می‌کنند.

تداوم محبت‌ها بدون اغراق در محیط خانواده 

این روانشناس و مشاور خانواده ادامه داد: بنابراین شاید مهم‌ترین آن، این است که محبت کلامی که ارائه می‌دهیم در کنارش فضایی ایجاد کنیم که روزانه از همدیگر تعرف و تمجیدهایی داشته باشیم که نسبتا واقعی است نه اغراق‌آمیز. قطعا افراد متفاوتند یعنی بعضی از آنها سمعی هستند؛ یعنی از طریق شنیدن پیام‌های خوب، بعضی‌ها بصری هستند؛ بنابراین در برخورد با انسان‌ها باید از همین شیوه استفاده کنیم.

کرامتی بیان کرد: بنابراین باید زن و مرد تلاش کنند تا برای همدیگر جذاب باشند و البته برای والدین و فرزندان هم به همین نسبت می‌توان جذابیت‌ها را افزایش داد؛ قرآن کریم هم بر این مبحث تأکید دارد؛ به‌گونه‌ای که خداوند در آیه 21 سوره روم می‌فرماید: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و باز یکی از آیات لطف او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای از علم و حکمت حق آشکار است.»

وی افزود: امام صادق(ع) فرمود: «مِنْ أَخلاقِ الانبیاء حُبُّ النّساءِ؛ از ویژگی‌های اخلاق پیامبران، دوست داشتن زنان خویش بوده است»؛ در حالی که شاید این‌گونه القا شود که دین اسلام برای این موارد برنامه ندارد، اما می‌بینید که حتی برای آن روایت و حدیث وجود دارد.

کرامتی با بیان اینکه قرآن کریم از واژه مودت بین دو همسر نام می‌برد، یادآور شد: این مودت باید در سرتاسر زندگی جاری باشد تا زندگی یکنواخت نشود و این همان هدفی است که اسلام از خانواده انتظار دارد؛ خانواده‌ای که دروازه ورود به جامعه است.