تأمل در زمین ما را به پشتوانه یقین می‌رساند
صاحب تفسیر مشکاة گفت: تأمل و مطالعه در زمین که سه حوزه توحید، نبوت و معاد را شامل می‌شود، می‌تواند ما را به پشتوانه یقین برساند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن کریم، شامگاه گذشته 10 مهرماه به‌مناسبت رحلت نبی مکرم اسلام و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) در نشستی مجازی با موضوع «تفسیر سوره ذاریات»، اظهار کرد: پروردگار در بیان حال و روز انسان‌ها، عنوان متقین را برای انسان به کار می‌برد، اما چرا انسان مستوجب این مقام و مرتبه الهی است؟ در پاسخ باید گفت که در حقیقت آن‌ها پیش از این قیامت و این جهان جزو محسنین بودند و مشخص شده بود افرادی به تقوا خواهند رسید که محسن باشند. منظور از محسنین در اینجا، آن است که کار خوب را انتخاب می‌کنند و اگر کار نیک را انجام می‌دهند همراه با نیکی است و به عبارتی انسان هم نکوکار و هم نیکوکار است.
وی بیان کرد: خداوند در این سوره می‌فرماید که در اموال انسان‌ها حقی ثابت و معلوم است. در اینجا می‌توان به معاملات اقتصادی اشاره کرد که در حقیقت معاملاتی که برای انسان آزمون دشواری است نقش خاصی در بین مردم دارد و به عبارتی می‌توان گفت جایی که بحث مال و سرمایه به میان باشد به گونه‌ای لغزندگی‌ها و گزندگی‌های بسیاری دیده می‌شود و ممکن است انسان‌ها در این حوزه تاب‌آوری لازم را نداشته باشند و در نهایت منجر به سودجویی‌ها و سوء رفتارها در حوزه مسائل مالی به‌صورت فراوان شود و به همین دلیل بخشی از دین و ایمان حقیقتاً در تعاملات انسان با دیگران ظاهر می‌شود.
صاحب تفسیر مشکاة اضافه کرد: در این سوره آمده است متقین افرادی هستند که در این آزمون پیروز شدند، بدین منظور که اموال خود را در مواجه با خلق برای دو گروه از جامعه، قائل هستند که به گفته خداوند پرداخت مالی این افراد دقیقاً با نماز شب، قرآن خواندن، سجده‌ها و سایر اعمالی که به جا می‌آورد برابری می‌کند.
انصاری تصریح کرد: اما سؤال اینجاست که «منشأ این حق کجاست»؟ اینکه بخشی از تقوا، انفاق و گذشت مالی برای دیگران باشد، پشتوانه‌های عمیقی دارد و اساساً اینکه انفاق و توجه اقتصادی به دیگران در شریعت به‌عنوان آموزه پایاپای استغفار در شب و انس با خداوند مطرح می‌شود و به عبارتی می‌توان گفت که اینگونه انفاق دارای رویکردهای عبادی، اخلاقی، عرفانی، اقتصادی و اجتماعی است.
وی بیان کرد: با این وجود افرادی که به تقوا رسیده‌اند معتقد هستند که به این جامعه تعهد دارند و بر همین اساس بخشی از مال خود را حق دیگران می‌دانند و از این‌رو بخشی از مال خود را برای آحادی از جامعه در نظر می‌گیرند. به عبارتی می‌توان ویژگی‌های اهل تقوا را اینگونه عنوان کرد که این افراد به جامعه پای‌بند هستند، به رویکرد اجتماعی انفاق رسیده‌اند، نسبت به هم نوعان خود و نیازمندان متعهد هستند و نسبت به آن‌ها نیز کاملاً متعهدانه عمل می‌کنند.
این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: روایتی از امام صادق(ع) آمده است که فرموده‌اند اگر هر یک از اصحاب ما که یکی از برادران دینی او حاجتی از او داشته باشد و توان برآورده کردن حاجت او را داشته باشد، اما با تمام توان به آن نیازمند جواب ندهد چنین فردی به رسول و جامعه خداوند خیانت کرده است.
انصاری بیان کرد: در واقع اگر کسی بخواهد به مرتبه تقوا و احسان برسد و جزو متقین و محسنین باشد باید باور قوی داشته باشد و تا باور قوی نداشته باشد عملکرد استوار، شایسته و انسان‌گونه‌ای از او سر نمی‌زند که این امر نیاز به پشتوانه و عقبه نظری و فکری قوی دارد و برای رسیدن به این پشتوانه قوی، انسان بایستی مطالعات فکری را آغاز کرده و به سراغ آیات و روایات الهی نیز برود تا از این طریق پشتوانه فکری خود را تقویت کند تا در نهایت به مرتبه‌ای به نام یقین که به نوعی اوج قله است؛ برسد.
وی تصریح کرد: خداوند در این خصوص در سوره فصلت می‌فرماید که این راه دور نیست و ما آیات را در آفاق و جهان و در جان‌هایتان به شما نشان خواهیم داد تا حق برای شما آشکار شود و بتوانید به مرحله یقین دست پیدا کنید.
صاحب تفسیر مشکاة تأکید کرد: بنابراین از آیات این سوره می‌توان اینگونه برداشت کرد که اگر می‌خواهیم اهل تقوا و احسان باشیم، همانگونه که خداوند به وجود والای حضرت محمد(ص) فرمودند این است که باید به سراغ زمین برویم تا بتوانیم به آن یقینی که به دنبال آن هستیم دست پیدا کنیم.
انصاری اظهار کرد: در حقیقت خداوند در اینجا می‌گوید که با تأمل در زمین می‌توانید به عقبه نظری قوی استوار برسید که شما را وادار به تقوا و احسان کند. اما این زمین چه یقینی را برای ما به دست می‌آورد؟ در اینجا دست‌یابی به یقین از طریق تأمل در زمین، در حقیقت مراد سطحی به زمین نیست، بلکه این نگاه یک نگاه جامع به تمام ویژگی‌ها و ظرافت‌های زمین است.
وی ادامه داد: اما این زمین چگونه می‌تواند ما را به یقین برساند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که زمین و مطالعه در زمین در سه حوزه اساسی نظری می‌تواند ما را به پشتوانه یقین برساند که این سه حوزه شامل توحید، معاد و نبوت است.
انتهای پیام
