اربعین را به عامل وحدت تبدیل کنیم/ حرکت اربعین رفتار اجتماعی - شبکه‌ای اذهان جامعه را شکل می‌دهد
میزگرد تخصصی ایکنای کردستان با موضوع «نقش اربعین در گرایش جوانان به معنویت» با مشارکت دفتر نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی کردستان دیروز، چهارم مهرماه در دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان برگزار شد.
به گزارش ایکنا از کردستان، محمدباقر عرفان خادم، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان دیروز، چهارم مهرماه در میزگرد تخصصی ایکنا با عنوان «نقش اربعین در گرایش جوانان به معنویت» که با مشارکت دفتر نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی کردستان برگزار شد، اظهار کرد: فلسفه عاشورا و اربعین حفظ و احیای ارزش‌های اخلاقی در زندگی بوده است.
فلسفه اربعین را برای جوانان تبیین کنیم
وی با تأکید بر اینکه باید فلسفه قیام عاشورا و برگزاری اربعین را برای جوانان و نوجوانان تشریح و تبیین کنیم، افزود: احیای فرهنگ اربعین می‌تواند مسیر هدایت جوانان به ویژه قشر دانشجو را مشخص کند.
معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان با اشاره به اینکه در قیام امام حسین(ع) هیچ جایگاهی برای مادیات و ارزش‌های دنیوی وجود نداشت، بیان کرد: در این راستا هر فردی که امام حسین(ع) را به عنوان الگوی اصلی خود در زندگی برمی‌گزیند باید در انجام امور زندگی داشتن روحیه جهادی و همدلی را در دستور کار خود قرار دهد.
وی افزود: دشمنان نظام و اسلام به منظور ضربه زدن به مباحث فکری و ارزشی ما و برای فاصله گرفتن جوانان و نوجوانان از ارزش‌های دینی و اسلامی، آنان را بیشتر به سمت زرق و برق دنیوی هدایت می‌کنند چراکه ترویج امور ارزشی بین جوانان در مغایرت با توطئه‌ها و اهداف آنها بوده است. در این راستا ما باید تمام تلاش خود را به کار گیریم تا از تربیت نسلی که فقط به دنبال منافع شخصی خود باشد، بپرهیزیم.
عرفان خادم با اشاره به اینکه من فکر می‌کنم امروز از مسائل و مبانی تئوریک باید فاصله گرفته و به دنبال مصادیق برویم، افزود: ما باید به دنبال کشف این آسیب باشیم که چرا با وجود این حجم از مبانی تئوریک و منابع مختلف باز جوانان ما دچار انحراف می‌شوند.
وی یادآور شد: ما با شناسایی آسیب‌ها و انحرافات جوانان در جامعه می‌توانیم راهکارهای صحیح درست زندگی کردن در جامعه اسلامی را برای جوانان بازنمایی کنیم و آنها را در مسیر امام حسین(ع) قرار دهیم.
اثرگذاری اربعین بر رشد معنویت و عملکرد زندگی انسان
محمدرضا رحمانی، یکی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان در این میزگرد اظهار کرد: برای شناخت نقش اربعین در گرایش جوانان به معنویت باید جنبه‌ها و لایه‌های مختلف این موضوع را بررسی کنیم چراکه معنویت در وجود هر انسانی دارای لایه‌های درونی و طبقات مختلفی بوده است.
وی افزود: بخش حیوانی مغز انسان در پایین‌ترین جایگاه قرار گرفته که بسیار هم فعال است و چه بخواهیم و چه نخواهیم این امر، کل تصمیم‌گیری‌ها و شخصیت و تصور ما از دنیا را تحت الشعاع قرار می‌دهد یعنی اینکه ما بدون عواطف هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم.
این استاد دانشگاه کردستان بیان کرد: تاسوعا، عاشورا، اربعین و سایر مناسبات مذهبی با برانگیختن احساسات و عواطف خیلی بر رشد معنویت، تصورات و عملکرد ما اثرگذار خواهد بود و اگر این جنبه احساسی نباشد ما نمی‌توانیم به صورت خشک به مسائل بپردازیم.
بهره‌گیری از رفتار عمل‌گرایانه پیامبر(ص) با کفار
وی با اشاره به اینکه ما چگونه می‌توانیم این عواطف را برانگیزانیم نیز خیلی حائز اهمیت است، افزود: این عواطف را می‌توان با بهره‌گیری از رفتار عمل‌گرایانه پیامبر(ص) با کفار و یا حرکت قیام عاشورا برانگیزانیم و در این زمینه از وجود بزرگانی چون پیامبر(ص) و امام حسین(ع) استفاده می‌کنیم تا عواطف انسان‌ها را درگیر این امر کنیم.
رحمانی افزود: گروهی با عدم درک جنبه عاطفی اربعین، با آن به مخالفت می‌پردازند و گروهی آن را شرک می‌دانند و گروهی به خاطر منافع خود به مخالفت با آن می‌پردازند، این امر را درک نمی‌کنند که دین عاطفه و هیجان می‌خواهد و گروهی عنوان می‌کنند که این امر استفاده ابزاری از دین است غافل از اینکه دین ابزاری برای زندگی است.
وی با تأکید بر اینکه اربعین ابزاری برای توسعه دین و معنویت در جامعه است، افزود: با مطالعه و تحقیق در مورد اهمیت برگزاری اربعین به این حقیقت می‌رسیم که این رفتار چه عملکرد مطلوب و زیبایی است ما در تاسوعا و عاشورا یک حرکت سوگواری و عزاداری داریم و در اربعین یک حرکت فیزیولوژیکی، که هرکدام در نوع خود اثرگذاری لازم را بر جامعه دارند.
حرکت اربعین رفتار اجتماعی - شبکه‌ای اذهان جامعه را شکل می‌دهد
این استاد دانشگاه افزود: ذهن ما انسان‌ها به دلیل اجتماعی بودن در یک شبکه کار می‌کند و حرکت اربعین می‌تواند رفتار اجتماعی - شبکه‌ای اذهان جامعه را شکل دهد.
وی اعلام کرد: من خود ابتدا با نگاه به حرکت پیاده‌روی اربعین آن را یک حرکت معنوی و تعقدی می‌دانستم ولی با کمی دقت در این امر به جنبه زیباشناختی اربعین رسیدم چراکه اربعین شبکه‌ای از ذهن‌ها را با معنویت شکل و حرکت می‌دهد و با روشن شدن این قضیه می‌توانیم به افرادی که اربعین را زیر سؤال می‌برند، جواب دندانشکنی بدهیم.
رحمانی با اشاره به اینکه دین بدون عاطفه و هیجان هیچگاه شکل نمی‌گیرد و اربعین خود یکی از محورهای عاطفی دین بوده است، افزود: در سکته‌ها، ضربه‌ها و جراحات مغزی ثابت شده است که اگر عاطفه را از فرد بگیریم فرد نمی‌تواند هیچ کاری انجام دهد لذا برای داشتن زندگی معنوی و مذهبی باید هیجان و حرکت داشته باشیم.
وی یادآور شد: در حرکت اربعین همه با هم یک شبکه تشکیل می‌دهند و باهم حرکت کرده و با هم باز می‌گردند که این حرکت را باید به یک عامل وحدت تبدیل کنیم نه عامل دو شقه شدن جامعه.
حیات بیولوژیک ما بدون حیات اجتماعی هیچگاه تداوم پیدا نمی‌کند
دکتر مهرآسا، یکی دیگر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان در ادامه این مراسم اظهار کرد: وجوه ذات و هویت انسان از یکدیگر غیرقابل تفکیک است ما اگر فکر کنیم انسان فقط یک موجود بیولوژیک است به جنبه و حیات بیولوژیک خود آسیب رسانده‌ایم چراکه حیات ما وابسته به زندگی اجتماعی بوده و این دو در هم تنیده شده است و در ذاتشان با هم وحدت دارند.
وی افزود: حیات بیولوژیک ما بدون حیات اجتماعی هیچگاه تداوم پیدا نمی‌کند و اگر آنچه در ذهن و افکار ما تحت عنوان معنویت وجود دارد، نیز آسیب ببیند، وجوه دیگر ذات ما آسیب می‌بیند و از بین می‌رویم. حیات بیولوژیکی بدون حیات اجتماعی امکانپذیر نیست.
این استاد دانشگاه بیان کرد: آنچه جوامع را در بحران‌ها، جنگ‌ها و حوادث و بلایا نجات می‌دهد تنها جنبه مادی آنها نیست بلکه وجوه دیگر شامل ایثار، گذشت، معنویت که نشأت گرفته از جنبه عاطفی زندگی انسان‌ها بوده، نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه عواطف در ادامه دادن زندگی ما انسان‌ها اهمیت زیادی دارد، افزود: بحران‌های بزرگی که بشر با آن درگیر می‌شود بستگی به این دارد که چه میزان توانسته از عواطف ذاتی و بنیادی خود را هدایت کرده باشد. در جوامع غربی افراد بعد از بازنشستگی در موزه‌ها و پارک‌ها نقش هادی را ایفا می‌کنند. این نشان می‌دهد که این جوامع خود را برای مقابله با بحران‌ها آماده می‌کند.
دکترمهرآسا بیان کرد: در این راستا ما باید برنامه‌ای برای هدایت عواطف افراد جامعه داشته باشیم و گرنه در سر بزنگاه‌ها دچار بحران می‌شویم.
در اربعین جلوه‌های بسیار خاصی از معنویت وجود دارد
دکتر وحید یادگاری سرور، مدیرگروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در این میزگرد با تأکید بر تبیین و بررسی نقش اربعین در گرایش جوانان به معنویت اظهار کرد: اربعین و مؤلفه‌های آن باید برای جوانان تبیین شود تا بتواند در مقابل عرفان‌های نوظهور در جهان نقش آفرینی کند.
وی افزود: برای آنالیز کردن نقش اربعین به بررسی دو بُعد عرفانی عرفه امام حسین(ع) و بررسی مؤلفه‌های عرفانی که در دعای عرفه امام حسین(ع) وجود دارد، نیاز است. لذا این امر می‌تواند ابعاد خیلی مهمی از اربعین را برای جوانان ما تبیین و ترسیم کند.مدیرگروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بیان کرد: در اربعین امام حسین(ع) یکی سری ویژگی‌های بسیار مهمی که وجود دارد، پیاده‌روی و تحمل سختی راه بوده که این امر هم در علم اخلاق، هم در تهذیب نفس و هم از دیدگاه عرفای ما حائز اهمیت است و این امر در سازندگی نفس انسان نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه اربعین امام حسین(ع) یک پدیده هولوگرافیک است، افزود: اربعین حسینی دارای ابعاد و زوایای مختلفی است که باید این ابعاد و زوایا برای جوانان ما تبیین و تفهیم شود.
یادگاری بیان کرد: با وجود آنکه در دین اسلام دارای احکام فروانی در مورد خانواده هستیم اما در بُعد خانواده با آسیب‌های جدی مواجه هستیم چراکه این احکام در بعد تئوریک باقی مانده و ما نتوانسته‌ایم آن را عملیاتی کنیم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در اربعین جلوه‌های بسیار خاصی از معنویت وجود دارد، افزود: اربعین دارای زوایای بسیار زیادی آشکار و نهانی بوده که باید همه این زوایای را بررسی و تحلیل کرد.
این استاد دانشگاه به مقایسه بُعد عرفانی عرفه امام حسین(ع) با سایر عرفان‌های نوظهور پرداخت و گفت: بُعد عرفانی عرفه امام حسین مانع گرایش جوانان به سایر عرفان‌های نوظهور خواهد شد.
وی افزود: در فلسفه اخلاق بین فیلسوفان یک بحث بسیار مهمی است و آن بررسی نقش احساسات و عواطف در تمام امور زندگی بوده است. اگر ما بخواهیم در مکتب امام حسین(ع) و اربعین به احساسات و عواطف بپردازیم باید به جنبه و مبانی فکری و عقلی آن نیز توجه لازم را داشته باشیم.
یادگاری افزود: ما می‌توانیم تاسوعا و عاشورا را تبدیل به یک چله نشینی کنیم و 10 روز آخر را با یک برنامه منسجم و دقیق در سطح کشورهای منطقه یک جلوه‌گاه بسیار بزرگی را داشته باشیم و آن شاخص‌ها برای جوانان و نوجوانان تبیین شود.
وی یادآور شد: قشر دانشگاهی به ویژه در بخش اخلاق در زمینه اربعین حسینی بسیار کم کار کرده است و باید این امر مورد توجه همگان قرار گیرد.
اربعین حسینی تاب آوری در برابر مشکلات را در انسان بالا می‌برد
حجت‌الاسلام اسفندی، معاون رئیس دفتر نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی کردستان در ادامه بیان کرد: لازمه بحث معنویت یا معنادهی این نیست که به یک بحث متعالی معتقد باشیم و درکل بشر به دنبال آن است که لایه‌های عمیق‌تری از زندگی را درک کند.
وی افزود: بودایی‌ها، هندو‌ها و آیین‌ها و مراسمی که آنها برگزار می‌کنند، موجب آرامش درونی در آنها خواهد شد و یک معنایی به زندگی آنها داده است.
حجت‌الاسلام اسفندی بیان کرد: در سختی‌ها و گرفتاری‌ها وقتی ما با یک موجود متعالی ارتباط می‌گیریم و تأثیر آن بر زندگی خود را احساس می‌کنیم می‌دانیم که سختی، مشکلات، مصائب و بلا بر اساس حکمت امر متعالی و قدسی شکل می‌گیرد و برهمین اساس است که وقتی در مورد کربلا می‌پرسند عنوان می‌کند «من در کربلا جز زیبایی چیزی دیگر ندیدم».
وی افزود: مکتب امام حسین(ع) متعلق به تشیع نیست و تمام آزادیخواهان جهان می‌توانند از امام حسین(ع) درس عبرت گرفته و به بهترین نحو مطلوب از ارزش‌های زندگی در سفر اربعین لذت ببرند.
معاون رئیس دفتر نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به حضور یهودیان، مسیحیان و سایر ادیان در مراسم اربعین بیان کرد: براین اساس باید گفت اربعین حسینی از یک طرف موجب اتحاد و همگرایی بین جوامع مختلف شده و هم تاب آوری در برابر سختی‌های و مشکلات را در انسان بالا می‌برد.
انتهای پیام
