پایه راه‌حل‌های مقابله با بحران، اعتقادات مذهبی فرد است

به گزارش ایکنا از قم، نوید اقبال، از اساتید روانشناسی در هندوستان و متخصص در روانشناسی، امروز ۳۰ اردیبهشت‌ماه در کنفرانس بین‌المللی «رهیافت معنویت خداسو در مواجهه با بیماری کرونا» که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: روانشناسان هندوستان در خصوص مسئله ویروس کرونا دیدگاه‌های متفاوتی دارند.

وی افزود: ریشه بیماری کرونا به بیماری سارس که چند سال پیش اتفاق افتاد برمی‌گردد، با این تفاوت که آن بیماری در نقاط خاص دنیا بود ولی ویروس کرونا به سراسر دنیا سرایت کرده و همه جهان را تحت مقیاس‌های مختلف تحت تأثیر قرار داده است.

اقبال ادامه داد: این بیماری محدودیت‌های مختلفی طبق سیاست گذاری دولت‌ها ایجاد کرد که خود این محدودیت‌ها نیز سبب مشکلات دیگری مانند ایجاد بیماری برای افراد مسن بر اثر ماندن زیاد در خانه، ایجاد بیماری‌های روانی و افسردگی و ایجاد اختلال در کسب و کارها شد.

وی با اشاره به اینکه هر انسانی در این بحران برای خودش یک راه مقابله پیدا کرد که پایه همه این‌ها افزایش عمق اعتقاد و باورهای مذهبی و روحانی است، گفت: انسان‌ها همیشه آرامش را از طریق باورهای مذهبی‌شان به دست آوردند با اینکه گاهی با پیچیدگی‌هایی همراه بوده اما در کل نیرویی برای مقابله با مسائل زندگی بوده است.

تأثیر مذهب در سلامت روان افراد

اقبال با بیان اینکه در موضوع تأثیر مذهب در سلامت روان افراد، دو گروه روانشناس وجود دارد، عنوان کرد: گروه اول افرادی هستند که معتقدند افراد مذهبی به دلیل مشکلات غیرنرمالی که دارند به دنبال مذهب می‌روند؛ اما دسته دوم روانشناسانی هستند که معتقدند کسانی که سن‌شان از 35 سالگی عبور کند و مفهوم و هدف زندگی را درک نکنند دچار بیماری‌های روانشناختی می‌شوند.

وی در ادامه گفت: علی رغم اینکه اکثریت روانشناسان در حال حاضر اعتقاد مثبتی نسبت به این مسئله دارند، تا سال 1950 اعتقاد غالب منفی بود تا اینکه در سال 1991 نتایج مطالعاتی طولانی مدت منتشر شد که بیان کرد 50 درصد اعضای آکادمیک دانشگاهی و فقط 10 درصد مردم اعتقادات مذهبی دارند.

اقبال اضافه کرد: محققان روانشناسی دیگری در چند سال اخیر طبق مطالعات جدیدی به این نتیجه رسیدند که 72 درصد مردم عادی به تأثیر مذهب بر سلامت روان‌شان اعتقاد دارند که این نشان می‌دهد به مرور زمان جامعه آمریکا مذهب‌گرا شده است.

وی با اشاره به اینکه معنویت جزئی از وجود ماست و عدم وجودش مشکلات روانی متعددی ایجاد می‌کندزیرا اساس وجود انسان از روح خداوند است که در جسم وی دمیده شده، اظهار کرد: هنوز هم کماکان روانشناسان منفی‌نگری هستند که نسبت به مذهب دیدگاه خودشان را دنبال می‌کنند اما دلایل علمی بیشتری وجود دارد که با نظرات آن‌ها مخالفت می‌کند.

اقبال بیان کرد: در سال 2001 مطالعات جدیدتری در رابطه با ارتباط مذهب و سلامت روح و روان انجام شد اما این مطالعات دو مشکل داشت؛ یکی اینکه این مطالعات  واضح و در سطح کلینیکی نبودند و دوم اینکه این مطالعات فقط به یک مذهب محدود شده بود، مثلا در مورد مسلمانان و مسجد یا مسیحیان و کلیسا یعنی هیچکس به مقایسه مسائل دو مذهب متفاوت نپرداخته بود.

وی با بیان این نکته که امروزه این مطالعات در حال پیشرفت هستند اما هنوز به نتیجه اصلی نرسیدند، گفت: در هر حال ما این تأثیر مذهب در ایجاد حال خوب انسان را حس کردیم اما بیشتر مطالعات غربی بر مادیات و طبیعت بوده و حتی اگر مذهبی هم باشد بیشتر در جهت پیشرفت علم است.

این روانشناس اهل کشور هندوستان تصریح کرد: در سوره بقره خداوند بیان کرده که انسان را با ترس و مشکلات امتحان می‌کند و از رگ گردن به انسان نزدیک‌تر است و اگر انسان به او وصل شود کمکش می‌کند.

وی با اشاره به اینکه محققین غربی در حال حاضر بیشتر بر روی مدیتیشن کار می‌کنند، ابراز کرد: محققان روانشناسی مشهوری به این نتیجه رسیدند که مسئله معنویت تأثیر زیادی دارد و کسانی که مبتلا به بیماری کرونا شدند و توانستند از آن جان سالم به در ببرند معنویت بالایی داشتند؛ در نقاط دیگری غیر از هندوستان نیز این موضوع دیده شده است اما این افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند: افرادی که صرفا اعتقاد قلبی دارند و افرادی که علاوه بر اعتقاد قلبی به انجام اعمال دینی نیز می‌پردازند.

اقبال اظهار کرد: کرونا افراد را به سمت اخلاص و باورهای قبلی‌شان برد و باعث شد به خودشان بیایند و بدانند به حال خودشان رها نیستند بلکه قدرتی به آن‌ها کمک می‌کند؛ همچننی افراد وقتی شاهد مراسم تدفین عزیزانشان بودند تغییر روانی در درونشان ایجاد می‌شد که مسبب درک مفهوم زندگی و دانستن قدر لحظاتشان بود.

تقسیم‌بندی انسان‌ها در اعتقادات مذهبی

وی با بیان اینکه در این مطالعات دریافته شد که انسان‌ها در اعتقادات مذهبی به سه دسته تقسیم می‌شوند توضیح داد: دسته اول کسانی که نتوانسته‌اند به صلح با خدا برسند و این حس را داشتند که خدا ما را فراموش کرده و این آسیب را به ما زده و حتی از دست خداوند عصبانی شدند.

اقبال در بیان دسته دوم گفت: این دسته می‌گویند خداوند ما رادوس دارد و هیچ بدی برای ما نمی‌خواهد بنابراین بستگی به اعمال بنده نیز دارد که خودش تصمیم درست را بگیرد و امور خود را به خدا واگذار کند.

استاد روانشناسی اهل کشور هندوستان با اشاره به اینکه دسته سوم افرادی هستند که بین این دو حس قرار گرفته و نمی‌دانند با مذهب می‌توانند تعامل کنند یا خیر.