حجت‌الاسلام کلباسی:
نعمت‌بخشی و عذاب از جمله شئون انبیاء و اولیاء در لسان قرآن است
رئیس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه با اشاره به شئون نعمت‌بخشی و عذاب انبیاء و اولیاء در لسان قرآن کریم، اظهار کرد: در آیه 45 سوره فاطر فرموده اگر بنا بود خداوند انسان‌ها را به واسطه ظلمشان عذاب کند، هیچ جنبنده‌ای روی زمین باقی نمی‌ماند، زیرا مغفرت و رحمت الهی، ساری و جاری و این مغفرت بر قهر او غلبه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی، رئیس مرکز تخصصی مهدویت، در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه اصل مهدویت همچون اصل موعود مورد اتفاق همه مسلمین و ادیان الهی است، گفت: چالش عمده در این زمینه، بحث عصر غیبت است؛ یعنی اهل سنت مطرح می‌کنند که امام مهدی در دوره و زمان مقدر به دنیا آمده و ظهور می‌کند، ولی بسیاری از فرقه‌های شیعه معتقدند که در هر دوره‌ای حجت حی الهی باید حاضر باشد و این جزء ساختارهای نظام عالم است.کلباسی تصریح کرد: از دید روایات، این مسئله کاملاً روشن است و روایات اهل بیت(ع) دال بر این است که اگر حجت خدا روی زمین نباشد، یکی از علل ثبات و دوام عالم مختل و مساوی با نبود عالم است؛ «لولا الحجة لساخت الارض باهلها»، اما پیگیری این مسئله در آیات قرآن به علت اینکه اساس و پایه است، مهم است.
رئیس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه آیه منذر و هاد، خلافت، شهادت و ادعیه ابراهیم خلیل، دلیل بر حقانیت اعتقاد شیعه است، افزود: انبیاء و اوصیاء وظایفی را براساس آیات قرآن بر عهده دارند، سؤال این است که آیا این وظایف در عصر غیبت، متوقف است یا توقف‌ناپذیر است؛ یعنی حرکت از معلول به علت و از مدلول به دلیل.
کلباسی بیان کرد: نعمت‌بخشی و عذاب از جمله شئون انبیاء و اولیاء در لسان قرآن کریم است؛ در آیه 45 سوره فاطر فرموده است که «وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَى ظَهْرِهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا»؛ یعنی اگر بنا بود خداوند انسان‌ها را به واسطه ظلمشان عذاب کند، هیچ جنبنده‌ای روی زمین باقی نمی‌ماند، زیرا مغفرت و رحمت الهی، ساری و جاری و این مغفرت بر قهر او غلبه دارد.
وی اضافه کرد: البته عذاب انواعی دارد؛ آسمانی و زمینی و حتی عذاب اختلاف وجود دارد؛ در آیه 65 سوره انعام فرموده که «قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ»؛ در این آیه سه عذاب از بالا و پایین و اختلاف بیان کرده که نتیجه اعمال خود انسان است.
نقش انبیاء و اوصیاء در نعمت و عذاب
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: یکی از اسبابی که خداوند در زنجیره عذاب قرار داده، حلقه‌ای به نام انبیاء و اوصیاء الهی است؛ در مورد نوح وقتی که خدا بیان می‌کند نوح در حق مردم نفرین کرد و عرضه داشت که «وَقَالَ نُوحٌ رَبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا»؛ حال این سؤال مطرح است که آیا خدا منتظر این است که از روی زمین کسی به خدا خبر دهد که اوضاع زمین این‌چنین است؟ آیا ذات خدا نیازمند آن است که خبر را از زمین بگیرد یا اینکه او حاضر و ناظر و گواه بر همه چیز است؟ پس این خبر نوح چیست؟
وی تأکید کرد: قطعاً اطلاع‌رسانی از ناحیه نوح نیست، پس مقام امضاء است؛ یعنی وقتی قرار است عذاب شود، خلیفه و ولی خدا باید در این مجرا امضاء کند و از این نمونه‌ها در قرآن فراوان است.
کلباسی بیان کرد: در سوره حجر هم بیان شده که وقتی فرشتگان برای عذاب قوم لوط نازل شدند، جدال و گفتوگو میان ابراهیم و فرشتگان صورت گرفت و فرشتگان ابراهیم را در جریان این خبر گذاشتند؛ حال می‌پرسیم چرا باید ابراهیم در جریان باشد یا مجادله کند؟ پاسخ روشن است، زیرا انبیاء در این قضیه نقش دارند و واسطه نعمت و عذاب هستند.
وی با اشاره به آیه 74 توبه، «... وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ»، اضافه کرد: در این تعبیر، خداوند پیامبر را هم‌ردیف خود ذکر کرده است که نشانه تأیید مطلب فوق است و در آیات متعدد دیگر هم وجود دارد؛ در جریان عبور موسی و قومش از دریا، فرموده که به موسی گفتیم عصای خود را به دریا بزن، سؤال این است که چه ایرادی داشت خدا مستقیماً دریا را بشکافد و بگوید بروید، ولی فرمود که موسی عصا بزند، لذا این مؤید نقش انبیاء الهی در عذاب و نعمت و نقمت است.
کلباسی با بیان اینکه آیا این برنامه‌ها در عصر غیبت تعطیل است؟، اظهار کرد: کسی نمی‌تواند منکر وجود این برنامه‌های الهی باشد؛ برنامه‌های خداوند تابع سنن و نظام پایدار و ساری و جاری و مستمر است، لذا نتیجه می‌گیریم که در عصر غیبت، گرچه امامی بر حسب ظاهر وجود ندارد، ولی باید ولی‌ای از جانب خدا همواره روی زمین باشد که در احادیث بیان شده و جزئی از اعتقادات شیعه است.
استاد حوزه علمیه، اضافه کرد: همه حوادث عالم از مجرای اذن ولی خداست؛ البته خداوند نیازی به چنین اذنی ندارد، ولی این سنتی است که خود قرار داده است؛ دقیقاً همانند کاری که فرشتگان می‌کنند؛ خداوند بدون نیاز به فرشته هم می‌تواند امور را تدبیر کند، ولی این واسطه را خودش قرار داده است؛ عذاب و نعمت هم این طور است و با واسطه امام جاری می‌شود.
وی افزود: در جریان ماجرای طالوت و جالوت فرموده است که طالوت، جالوت را به اذن خدا نابود کرد؛ یعنی همه حوادث عالم به اذن الهی است؛ همچنین در مورد پیامبر فرموده است که «وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ رَمَى..».
انتهای پیام مطالب مرتبط
