ترور سردار سلیمانی امکان مذاکره را نابود کرد / ابعاد نگرانی آمریکا از لغو تحریم‌های تسلیحاتی
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به سخنان اخیر ترامپ مبنی بر آمادگی برای رسیدن به یک توافق بزرگ با ایران قبل از انتخابات و تأکید بر اینکه ایران منتظر نتیجه انتخابات نماند، گفت: اگر یک پل، حتی پلی لرزان و باریک، بین دو طرف وجود داشت، امیدی هرچند اندک برای رسیدن به تفاهم نیز می‌ماند؛ کاری که ترامپ کرد این بود که همه پل‌ها را با ترور سردار سلیمانی از بین برد. لذا مشکل در تهران نیست بلکه در واشنگتن است که تصور می‌کند الان زمان مناسبی برای تغییر رژیم است.
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اینکه پیام ترامپ به ایران پس از آزادی مایکل وایت، جاسوس آمریکایی، مبنی بر آمدن ایران به پای میز مذاکره برای رسیدن به یک توافق بزرگ قبل از برگزاری انتخابات آمریکا نشانه تزلزل جایگاه وی در رقابت‌های انتخاباتی است، گفت: نمی‌توان این پیشنهاد را نشانه تزلزل جایگاه ترامپ ارزیابی کرد. به هر حال هر رئیس‌جمهوری می‌خواهد یک میراث و دستاورد بزرگ در عرصه داخلی و خارجی داشته باشد. موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران و در سطحی کلان‌تر مناسبات با ایران یکی از موضوعات کلیدی در روابط خارجی آمریکا در حوزه غرب آسیاست که با مسائل اسرائیل، عربستان و توازن استراتژیک در منطقه گره می‌خورد و لذا رؤسای جمهور آمریکا در چهل سال گذشته از کارتر تا ترامپ تلاش کردند این موضوع را به گونه‌ای حل و فصل کنند.
تزلزل جایگاه ترامپ
وی افزود: از بین تمامی این رؤسای جمهور تنها کسی که توانست یک دستاورد قابل قبول از خود برجای بگذارد، باراک اوباما بود که با توافق برجام به این امر دست یافت. اما ترامپ توافق اوباما را قبول ندارد و امیدوار است با ایران به توافق جدیدی دست پیدا کند و این کار را با کره شمالی، چین، عربستان و اسرائیل نیز انجام داده است، ولذا نمی‌توان این صحبت‌ها را نشانه‌ای از تزلزل جایگاه ترامپ در انتخابات آتی دانست.
ابوالفتح اظهار کرد: در واقع ترامپ به دنبال رسیدن به یک دستاورد بزرگ است تا آن را در رقابت‌های انتخاباتی ارائه دهد. زیرا او در ماه‌های اخیر با یک سری مشکلات و چالش‌های داخلی مانند مدیریت کرونا و اعتراضات گسترده علیه نژادپرستی روبرو بوده که موجب انتقادات زیادی به او شده و لذا نیاز دارد برگ برنده‌ای را در انتخابات رو کند. او فعلاً از گفت‌وگو با کره شمالی و جنگ تجاری با چین به نتیجه ملموسی نرسیده است. هرچند در حوزه مسائل اسرائیل و عربستان موفقیت‌های زیادی داشته و در عین حال در جهت تضعیف بین‌الملل‌گرایی کارنامه خوبی برای حامیان خودش داشته است.
این کارشناس مسائل آمریکا بیان کرد: ترامپ در حوزه مناسبات با ایران هم تلاش‌های زیادی کرده و امیدوار است مذاکره با ایران قبل از انتخابات رخ دهد. اما این بدین معنا نیست اگر قبل از انتخابات اتفاقی در مناسبات ایران و آمریکا نیفتد و ترامپ مجددا رئیس‌جمهور شود از فرصت‌های بعدی استفاده نکند و وارد مذاکره با ایران نشود.
وی یادآور شد: در واقع ترامپ در صورت رئیس‌جمهور شدن بازهم شرایط را خواهد سنجید و اگر به این نتیجه برسد منافع آمریکا با توافق و مذاکره با ایران تأمین می‌شود حتماً منتظر نمی‌ماند و نمی‌گوید چون قبل از انتخابات ایران با او وارد مذاکره نشده دیگر مذاکره نخواهد کرد.
دو هدف آمریکا از تمدید تحریم‌های تسلیحاتی
ابوالفتح درباره فشار آمریکا برای لغو رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در 27 مهرماه به عنوان راهکار دیگری برای وادار کردن ایران به مذاکره با آمریکا گفت: آمریکا از این فشار دو هدف مجبور کردن ایران به مذاکره و رفع نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و عربستان را دنبال می‌کند. در واقع آمریکا از هر ابزاری برای تشدید فشار حداکثری به ایران استفاده می‌کند. حتی اخیراً مطرح شده که آمریکا به دنبال فشار آوردن به قطر برای قطع پروازها به سوی ایران است، چرا که به گفته آمریکایی‌ها ایرانی‌ها از این پروازها منافع مالی کسب می‌کنند.
وی ادامه داد: بنابراین آمریکایی‌هایی می‌خواهند از هر روزنه و اتفاقی که ایران بتواند با استفاده از آن فشار حداکثری را کاهش دهد جلوگیری کنند و یکی از علل مخالفت آنها با لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران از این منظر است. آمریکایی‌ها تصور می‌کنند با این اتفاق در بنای عظیمی که تحت عنوان فشار حداکثری ساخته‌اند روزنه و شکافی ایجاد می‌شود و ممکن است این روزنه کوچک به فروپاشی این بنای بزرگ منجر شود.
لغو تحریم‌های تسلیحاتی و وقوع سه اتفاق بزرگ در منطقه
ابوالفتح تأکید کرد: از طرفی نفس موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران برای آمریکایی‌ها دارای اهمیت ذاتی است. لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران به سه اتفاق در منطقه منجر خواهد شد که توازن استراتژیک را به هم می‌زند؛ اول اینکه ایران می‌تواند سازمان نظامی خودش را به لحاظ تسلیحات و تجهیزات نوسازی و به‌سازی کند و توان رقابت تسلیحاتی ایران با متحدان آمریکا در منطقه و حتی خود آمریکا ارتقا پیدا کند. دوم اینکه ایران می‌تواند در حوزه صادرات تسلیحات فعال شود و زمینه کسب منابع مالی برای ایران مهیا شود و این به استراتژی فشار حداکثری لطمه خواهد زد. سومین نکته هم نگرانی آمریکا از تأثیر لغو این تحریم‌ها بر کمک‌رسانی راحت‌تر ایران در حوزه تسلیحاتی و خدمات فنی و مهندسی مرتبط با صنایع دفاعی به گروه‌هایی است که آنها تحت عنوان نیابتی در عراق، سوریه، لبنان و یمن یاد می‌کنند.
این کارشناس مسائل آمریکا ابراز کرد: لذا تحریم‌های تسلیحاتی ایران فارغ از اینکه ارتباطی با فشار حداکثری داشته یا نداشته باشد خط قرمز آمریکایی‌هاست که در این حوزه خیلی سرسختانه در حال مقاومت هستند تا این تحریم‌ها لغو نشود در حالی که در حوزه انرژی و صادرات نفت و گاز ایران ممکن است از همه توان خود استفاده نکنند و معافیت‌ها در این حوزه را تمدید کنند.
تقویت دیدگاه تغییر رژیم در دولت ترامپ
ابوالفتح درباره صد در صدی بودن رویکرد غیر عادی ماندن ایران در عرصه بین‌المللی در دولت ترامپ گفت: اگر آقای ترامپ به لحاظ کلامی و لفظی با ایران خیلی تند رفتار کرده اما دولت‌های قبلی اقدامات عملی شدیدتری را انجام داده‌اند. البته ترامپ تحریم‌ها علیه ایران را برگردانده است، اما این تحریم‌ها در دولت‌های قبلی ایالات متحده ساخته و اجرا شده است و آجر به آجر این تحریم‌ها از دولت کارتر تا اوباما روی هم گذاشته شده و شدیدتر شده است.
وی افزود: در واقع دولت‌های قبلی آمریکا در ضدیت با ایران چیزی کم نگذاشتند و به خصوص دولت اوباما که تحریم‌های هوشمند در دوره او علیه ایران اعمال و اجرا شد و ماحصل آن چیزی است که امروز ترامپ در حال بهره‌برداری از آن است. اما فارغ از این، نگاه خاص ضد ایرانی جریان راست افراطی متمایل به «تیم بی» در دوره ترامپ بیش از همیشه عیان شده و شدت و غلظت و این استراتژی را شدیدتر از قبل کرده است، به نوعی که هیچ راهی را برای رسیدن به یک مصالحه باز نگذاشته است.
این کارشناس مسائل آمریکا بیان کرد: اگر دولت اوباما فشارها را برای تغییر رفتار ایران افزایش داد، دولت ترامپ و به ویژه مشاوران وی، فشارها را با هدف تغییر رژیم در ایران افزایش داده و می‌دهند و این دو بسیار متفاوت است. در واقع به عقیده برخی تحلیلگران، از نظر مشاوران ترامپ تغییر رفتار ایران کفایت نمی‌کند و فشارها باید تا تغییر رژیم ادامه پیدا کند.
تروری که همه پل‌های تفاهم را از بین برد
ابوالفتح با بیان اینکه چنین دیدگاهی زمینه را برای رسیدن به تفاهم و مذاکره کاهش می‌دهد و بر شدت تنش‌ها می‌افزاید، گفت: آمریکایی‌ها اگر واقعا می‌خواستند فشارها به تغییر رفتار ایران منجر شود رویکرد دیگری را در پیش می‌گرفتند و حداقل اینکه تروری را انجام نمی‌دادند که هیچکس در ایران دیگر نتواند مذاکره با آمریکا را توصیه کند.
وی اظهار کرد: دولت‌های پیشین آمریکا هم در دوران بوش پسر و اوباما می‌توانستند فرمان ترور سردار سلیمانی را صادر کنند، اما این کار را نکردند چون می‌دانستند تمام پل‌ها خراب خواهد شد. شاید بعضی در آمریکا به شکل عمدی این ترور را انجام دادند تا هیچ پلی بین ایران و آمریکا باقی نماند و بتوانند پروژه تغییر رژیم را پیش ببرند.
ابوالفتح یادآور شد: اگر یک پل، حتی پل لرزان و باریک، بین دو طرف وجود داشته باشد امید، هرچند اندک، رسیدن به تفاهم نیز زنده می‌ماند. کاری که ترامپ کرد این بود که همه پل‌ها را با ترور سردار سلیمانی از بین برد. لذا مشکل در تهران نیست بلکه در واشنگتن است که تصور می‌کند الان زمان مناسبی برای تغییر رژیم است و براین مبنا نیازی هم به تفاهم و مذاکره با ایران نمی‌بیند.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
