تربیت اخلاقی وظیفه سنگین معلمی است

معصومه کریمی، مدرس حوزه علمیه الزهرا(س) استان اردبیل، در گفتگو با ایکنا از اردبیل، ضمن تبریک بزرگداشت روز معلم، گفت: خداوند انسان را کرامت بخشید و این کرامت در سایه عقل و نطقش معنادار شد و تعالی عقل و عملش را با راهنمایی‌های خود در قرآن کریم و فرستادگان و رسولانش در احادیث تکمیل نمود.
کریمی با اشاره به کرامت و کمال وجودی انسانی بیان کرد: کرامت انسان را به منصه ظهور و شهود می‌رساند و مرتبه کمال وجودی اش که تعبیر به «قرب الی الله» یا «عند الله» است می‌شود و این امر حاصل نمی‌شود مگر تحت تعلیم و تربیت آن راهنما‌ها (قرآن کریم و فرستادگان الهی) که منحصرترین راه رسیدن به قله سعادت انسانیست.
مدرس حوزه علمیه الزهرا(س) استان اردبیل، خاطر نشان کرد: تعلیم و تربیت فرایندی است که در آن به پرورش علایق و استعدا‌های درونی با توجه به ظرفیت‌های موجود پرداخته می‌شود و این امر در موجوداتی مثل انسان و حیوان بیشتر مطرح است با این تفاوت که این فرایند در حیوانات در مسیر غرایز محدودشان پیش میرود، اما در مورد انسان این فرایند کمی پیچیده و دارای اصول و مبانی خاصی است، زیرا وجود انسان نامحدود نبوده ودر غرایزش خلاصه نمی‌شود.

ارکان تعلیم و تربیت
وی اظهار کرد: تعلیم و تربیت فارغ از فرعیات آن دارای دو رکن اصلی، معلم یا مربی، متعلم یا متربی است.
کریمی گفت: علم آموزی و تربیت و پرورش اخلاق انسان از اغاز خلقت انسان مطرح بوده و این مقوله وابسته به امتیاز انسان و حیوان بوده است که تعلیم و تربیت درتمام جوامع انسانی با شکل و ابعاد خاصی وجود داشته و در هریک مبانی خاصی برای آن تعریف شده است، مثل تعلیم و تربیت دینی و غیر دینی که در جوامع دینی با مبانی و اصول الهی و فطری و اخلاقی و کارکرد بیشتر و بهتری همراه بوده و ترجیح آن در مقابل تعلیم و تربیت غیر دینی با توجه به اهداف ونتایج آن تعیین می‌شود.
مدرس حوزه علمیه الزهرا(س) استان اردبیل، خاطر نشان کرد: نتایجی که تعلیم و تربیت غیر دینی با توجه به نظریات جامعه شناسان و اندیشمندان مکتب غیر الهی بیان می‌کند چیزی جز هلاکت انسانی نداشته و در مقابل تعلیم و تربیت دینی که نظریات حاصله چه از طرف اندیشمندان اسلامی وچه غیراسلامی نتیجه اش شکوفایی استعداد‌ها و پرورش اخلاقیات ورشد افکار انسان‌ها بوده است.

تعلیم مقدم است یا تربیت؟
وی با اشاره به آیات و روایات که در برخی موارد تعلیم مقدم برتربیت و گاهی تربیت مقدم برتعلیم ذکر شده است، افزود: این دو واژه گرچه در ظاهر و ترتیب متفاوت اند، اما به دلیل تلازم درون معنایی در حقیقت یک کلمه واحد هستند، چون اکتفا به یکی چه بسا در تضاد با اهداف اصلی انسانی باشد که هر دو تعلیم و تربیت آن هدف را تامین می‌کند و در روایت آمده که دو گروه به پیکر اسلام اسیب رسانند؛ یکی جاهل مقدس مآب و دیگری عالم کفرمسلک و بی دین، زیرا توجه به تعلیم بدون تربیت باعث به قدرت رسیدن حاکمان ستمگر دانا شده و نیز توجه به تربیت بدون تعلیم باعث ظهور دسته‌های مارقینی، چون خوارج می‌شود که در هر دو حالت تیشه به ریشه اسلام و انسانیت می‌زنند.

نقش معلم در تعلیم و تربیت دینی
کریمی تصریح کرد: معلم در تعلیم و تربیت دینی انسان نقش بسیار سازنده‌ای در مسیر زندگی دارد و باتوجه به رسالت معلم در این امر تربیت دینی، علمی، عبادی، اخلاقی و عقلانی و... در تمام سطوح زندگی بشری کاملا این نقش برجسته است بطوریکه پیشبرد زندگی بدون هدایت راهنما و معلم امکان پذیر نخواهد بود.
وی گفت: پیامبر اکرم(ص) نمونه یک انسان کامل، که اولین معلم انسان پس از خداوند است و در تمام ابعاد زندگی بشری که معلم انسان‌ها بوده و برای تک تک افراد نه تنها وظیفه ابلاغ و نشانگری می‌کردند بلکه دستگیر و رهنمون انسان‌ها تا رسیدن به سعادت و کمال اصلی نیز بوده اند.