سبک زندگی بر اساس قرآن به تمام جامعه تسری پیدا کند

قرآن‌ کریم، کتاب دین و اعتقادنامه همه مسلمانان جهان است. این کتاب حکمت و هدایت به تعالی انسان‌ها از خاک تا افلاک نظر دارد و به‌طور اساسی آمده است که آدمی را از مغاک شهوات پست حیوانی به اوج افلاک و سفرهای علوی و اسمانی برساند. کتابی که با گذشت هزار و چهارصد سال با زندگی آنان عجین شده و گویی با گوشت و پوست و خون آنان در هم آمیخته است؛ لذا خواندن، درک مفاهیم و آموزش این کتاب بزرگ به منزله زیستن و حیات دوباره ما با قرآن است.

از روزی که آیات وحیانی آن بر رسول گرامی اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) نازل شده تا به امروز، مایه هدایت و رشد بشر بوده و ابعاد بی‎انتهای این گنجینه آسمانی برای هرکس، نسبت به فراخور حالش قابل بهره‌گیری بوده است. قرآن‌ کریم به‌عنوان باارزش‌ترین کتاب روحانی و مقدس مسلمانان همواره به‌عنوان منبعی جوشان، معارف و آموزه‌های دینی را الهام‌بخش بوده است. با وجود این‌که حل مشکلات جامعه چه در حوزه خانواده و چه اجتماع با قرآن امکان‌پذیر است، اما متاسفانه امروزه شاهدیم تا حدود زیادی قرآن در جامعه ما مهجور شده و خودش با مشکلات زیادی مواجه شده و حال جای این سؤال مطرح است که برای حل مشکلات حوزه قرآن باید چه کار کرد و چگونه می‎توان فرهنگ قرآنی را در بین مردم ترویج داد.

با توجه به این‌که ترویج فعالیت‌ها و فرهنگ قرآنی در بین خانواده‌ها باعث کاهش تهدیدهای فرهنگی و اجتماعی و تحکیم بنیان خانواده می‎شود؛ لذا می‎طلبد در راستای توسعه و ترویج برنامه‌ها و فعالیت‌های قرآنی در سطح جامعه تلاش کنیم. علاوه‌ بر این با توجه به حجم گسترده برنامه‌های شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای و فضاهای مجازی برای به انحراف کشاندن نسل نوجوان و جوان جامعه، اجرای برنامه‌های قرآنی و تقویت مبانی دینی و اعتقادی مردم در جامعه راهکار مناسب برای مقابله با هجمه‌های فرهنگی دشمن است.

محبت؛ ویژگی بارز خانواده قرآنی

حجت‌الاسلام اصغر دانشی، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه لرستان در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان این‌که خداوند متعال در آیه 28 سوره مبارکه رعد می‌فرماید: «الَّذِینَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همان کسانى‌که ایمان آورده‌‏اند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام می‌‏گیرد آگاه باش که با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌‏یابد»، اظهار کرد: ذکر خداوند فقط گفتن «سبحان‌الله» و «لا اله الا الله» نیست، بلکه این است که در خانواده احکام دین، مرز بین محرم و نامحرم و خیلی از شئونات اسلامی دیگر رعایت شود.

وی با اشاره به این‌که بالا رفتن صدا در خانه باعث از بین رفتن آرامش در خانواده می‌شود، بنابراین یکی‌از راه‌های ایجاد آرامش به نیکی سخن گفتن است، افزود: خداوند متعال در آیه 53 سوره اسراء می‌فرماید: «به بندگانم بگو سخنی را بگو که بهترین باشد». وقتی مرد وارد منزل می‌شود باید نسبت به همسر و فرزندان خود زبان و روی خوش داشته باشد و خانم خانه نیز باید این‌چنین باشد.

دانشی با بیان این‌که راه دیگر رسیدن به آرامش در خانواده، اخلاق نیکوست، عنوان کرد: خداوند دو پیامبر اولوالعزم حضرت ابراهیم(ع) و پیامبر اکرم(ص) را به‌عنوان اسوه حسنه معرفی کرده است و در آیه 159 سوره آل‌عمران خطاب به پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «اگر اخلاقت درشت باشد مردم از کنار تو رد می‌شوند».

رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه لرستان با بیان این‌که خانواده قرآنی آن خانواده‌ای است که در آن محبت دیده شود، خاطرنشان کرد: زمانی‌که سعدبن معاض از صحابه پیامبر اکرم(ص) را تشییع می‌کردند، پیامبر(ص) فرمود: آه و ناله او تا آسمان رفته است، به‌واسطه این‌که در منزل بداخلاق بود.

ابراز محبت؛ کلید اعتماد خانواده

حجت‌الاسلام حیدر خلج، امام جمعه اشترینان نیز در گفت‌وگو با ایکنا، مسئولیت‌پذیری تمام اعضای خانواده را یکی‌‌از شرایط استحکام در خانواده‌ها برشمرد و افزود: قرآن‌کریم به ما دستور می‌دهد که هم خودتان با تقوا باشید و هم خانواده را به سمت تقوا دعوت کنید.

وی با تأکید بر لزوم مسئولیت‌پذیری تمام اعضای خانواده در تمام ابعاد تربیتی، اقتصادی و فرهنگی، اضافه کرد: نکته دیگری که موجب استحکام و قوام خانواده می‌شود رعایت حقوق متقابل تمام اعضای خانواده است که ازجمله آن‌ها حقوق زن نسبت به مرد، حقوق والدین نسبت به فرزندان و حقوق فرزندان نسبت به والدین است.

حجت‌الاسلام خلج با یادآوری این مطلب که نکته‌ای که باعث استحکام خانواده‌ها شده و از اهمیت وافری برخوردار است ایجاد امنیت روانی و روحی در تمام اعضای خانواده است، بیان کرد: اختلافات و مشاجرات بین خانواده‌ها باید به‌صورت عاقلانه و عادلانه حل شود.

امام جمعه اشترینان بهترین راه‌حل اختلافات و مشاجرات بین خانواده‌ها را مشاوره و هم‌فکری دانست و اضافه کرد: مرد به‌عنوان مدیر یک خانواده نقش مهم مدیریتی دارد و باید در حل اختلاف بین اعضای خانواده و افزایش استحکام آن نقش‌آفرین باشد.

طلاق؛ آخرین راه‌حل جدایی عادلانه

وی طلاق را آخرین راه‌حل جدایی عادلانه بین زن و مرد دانست و با تأکید بر لزوم محبت در آن به نقش عطوفت در خانواده اشاره کرد و افزود: اعتماد بین والدین از طریق محبت به دست می‌آید؛ به‌عبارت دیگر محبت کلید اعتماد اعضای خانواده است.

خلج در خصوص آثار محبت در خانواده‌ها اظهارکرد: رحمت الهی بر خانواده با محبت است به‌طوری‌که اولین اثر محبت در خانواده رحمت الهی به حساب می‌آید.

امام جمعه اشترینان با بیان این‌که اسلام تأکید بر محبت و عطوفت بین اعضای خانواده دارد، افزود: در حدیثی از امام معصوم آمده است زن و مرد تا زمانی‌که دست در دست هم دارند گناهان‌شان از لابلای انگشتان‌شان خارج می‌شود.

وی احسان و احترام به والدین را از طریق محبت موجب عاقبت به خیری انسان‌ها دانست و افزود: در آیات قرآن بر احسان به والدین تأکید شده است چنان‌که در حدیثی آمده است که حتی نگاه به والدین هم عبادت به حساب می‌آید کمااینکه در خصوص احسان به پدر و مادر احسان به مادر از جایگاه ویژه‌تری از دیدگاه اسلام برخوردار است.

خلج با اشاره به این‌که توجه و احترام به والدين امری است كه هم عقل و هم شرع آن‌را مهم می‌داند، گفت: نه تنها در اسلام بلکه در سایر ادیان بر احترام و تکریم والدین تأکید شده است؛ بدین معنا که احترام به والدین امری انسانی است.

قرآن برای سطوح مختلف زندگی برنامه دارد

امیرعلی‌حیدر امیری، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی غرب آسیا نیز در گفت‌وگو با ایکنا با تأکید بر لزوم ترویج سبک زندگی اسلامی و قرآنی در جامعه، اظهار کرد: کسانی‌که زندگی‌شان بر مبنای قرآن اداره می‌شود رفتارشان قابل ستایش است.

وی با ذکر این مطلب که امروز جامعه بشری گرفتار بی‌دینی، بی‌خدایی، دوری از معنویت و دین است، اضافه کرد: کسانی‌که زندگی آن‌ها بر مبنای فردمحوری و اومانیسم است، زندگی را بدون خدا و بدون باور به معاد می‌گذرانند که این نوع سبک زندگی به دور از سبک زندگی مبتنی‌بر قرآن است این در حالی‌است که جای سبک زندگی بر مبنای قرآن در جامعه بشری امروز ما خالی است.

امیری با بیان این‌که در جوامع غربی جامعه به سمت لامذهبی، بی‌دینی و کفر هدایت می‌شود، بیان کرد: در جامعه غربی زندگی بر مبنای فردمحوری و لذات جنسی سوق داده شده است.

این نظریه‌پرداز مسائل سیاسی با بیان این‌که جوامع غربی، خانواده‌ها را به سمت سکولاریزه کردن و جوامع را به سمت جدایی از دین از سیاست سوق می‌دهند، تصریح کرد: در این وانفسای بی‌دینی که بر جوامع بشری ما حاکم است جای سبک زندگی مبتنی‌بر قرآن و عترت خالی است.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی و اجتماعی با یادآوری این مطلب که در برخی از کشورهای مسلمان، خلأ سبک زندگی مبتنی‌بر قرآن و اداره خانواده‌ها بر مبنای آموزه‌های قرآنی احساس می‌شود، اضافه کرد: حاکمان بخشی از کشورهای مسلمان، جوامع اسلامی را به‌سمت اسلام آمریکایی، اسلام انگلیسی و اسلام مرفهین بی‌درد سوق می‌دهند که متأسفانه برخی از مردم این کشورها نیز بر مبنای دستورات رهبران خود عمل می‌کنند.

وی با یادآوری این مطلب که در بخشی از کشورهای مسلمان که بر مبنای سیاست و حکومت پادشاهی اداره می‌شود جامعه به سمت دینی که به رفاهیات توجه می‌کند، می‌رود، اضافه کرد: در جمهوری اسلامی ایران شاهد رشد تفسیر، تأویل، قرائت و آموزش قرآن هستیم؛ چراکه به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قرآن از مهجوریت خارج شده است و از طاقچه خانه‌ها به متن جامعه سرایت کرده است.

امیری با یادآوری این مطلب که به برکت نظام جمهوری اسلامی ایران قرآن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، اضافه کرد: سبک زندگی قرآنی و قرآن‌محوری در خانواده‌ها هنوز آن‌طور که باید و شاید در جامعه نهادینه نشده است این در حالی‌است که باید سبک زندگی بر مبنای قرآن و اداره زندگی بر اساس قرآن به تمام جامعه تسری پیدا کند.

این نظریه‌پرداز مسائل سیاسی با تأکید این بر این مطلب که زندگی که بر مبنای قرآن اداره شود، بدون دلهره و نگرانی است، اضافه کرد: زندگی که بر مبنای قرآنی اداره می‌شود با توکل بر خدا همراه است و خانواده قرآنی هیچ‌گاه به‌دنبال طمع و حرص نیست.

این مدرس دانشگاه با یادآوری این مطلب که کسی که زندگی‌اش بر مبنای قرآن اداره می‌شود به این نکته اعتقاد دارد که تعداد زیاد فرزندان موجب دلهره و نگرانی نخواهد بود و رزق و روزی فرزندان به دست خداوند است، اضافه کرد: شخصی که زندگی خود را بر مبنای قرآن بنا نهاده است در تربیت فرزندان نیز بر مبنای قرآن عمل می‌کند.

وی با ذکر این مطلب که کسی‌که قرآن را در رأس امور قرار داده است حلال خدا را انجام و از انجام مکروهات دوری می‌کند، گفت: کسی‌که زندگی خود را در بر مبنای قرآن اداره می‌کند در عالم سیاست نیز به‌دنبال تخریب رقبای خود نیست و هیچ بداخلاقی سیاسی در زندگی او مشاهده نمی‌شود و کسی‌که قرآن را در سرلوحه امور قرار می‌دهد مسئولیت را فرصتی برای خدمت به خلق می‌داند.

امیری با بیان این‌که کسی‌که قرآن را سرلوحه امور قرار داده است هم خیر دنیا و هم خیر آخرت را برای خود خریده است، اضافه کرد: قرآن هم به دنیا اهمیت می‌دهد هم برای آخرت ارزش قائل است، قرآن هم به معیشت توجه دارد هم معاد را بیان می‌کند به معنای عام قرآن برای همه زندگی در همه سطوح زندگی بشر برنامه دارد.

وی با یادآوری این مطلب که در مقابل تمام هجمه‌های زندگی قرآن نسخه شفابخش است، گفت: قرآن هم هدایت‌گر است و هم می‌تواند ما را برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی یاری کند.

برای ترویج فرهنگ قرآنی باید کار تشکیلاتی انجام داد

حجت‌الاسلام محمدحسین وحیدی، مسئول اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان لرستان نیز در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به این‌که برای ترویج فرهنگ قرآنی باید کار تشکیلاتی انجام داد، خاطرنشان کرد: با یک اداره ارشاد اسلامی منفعل، اوقاف و تبلیغات منفعل نمی‌شود نظام قرانی را در نظام اسلامی برپا کرد.

وی با بیان این‌که بزرگ‌ترین حلقه مفقوده ما اتصال به ولی است،  ادامه داد: ما باید به بیانیه «گام دوم انقلاب»عمل کنیم و عمل به قرآن عمل به بیانیه «گام دوم انقلاب» است. مسئولان فکر می‌کنند اگر سخنان رهبری را گوش دادند کار تمام است در صورتی‌که باید به آن عمل شود.

وحیدی مشکلات مؤسسات قرآنی را نوع عملکرد مدیران برشمرد و یادآور شد: مشکلات حوزه قرآن مسائل کلان و اساسی است تا مشکلات اساسی حل نشود نمی‌توان در جامعه گفتمان قرآنی را ترویج داد.

مسئول اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان لرستان با اشاره به این‌که باید حداکثر جهت‌دهی توسط متخصصان قرآن ایجاد شود، افزود: جامعه متمدن اسلامی یعنی جامعه‌ای که در عرصه تربیت، عمران، علم، فناوری، تجارت و در تمام عرصه‌ها به قرآن عمل شود.

با توجه به این‌که نسل جدید در حال فاصله گرفتن از قرآن هستند، لذا می‎طلبد فعالان و نخبگان قرآنی ما به‌ویژه مربیان و مدرسان قرآن‌کریم برای جذب نسل جدید برنامه داشته باشند، امروز ما شاهدیم که ابزار سرگرمی و تفریحی نسل جدید را مجذوب خود کرده است لذا ضرورت ایجاب می‌‎کند در حوزه آموزش قرآن‌کریم شیوه‌های آموزشی نوین را ابداع و به‌کارگیری کنیم چراکه وقتی توانستیم با استفاده از شیوه‌های نو و خلاقانه کودک و نوجوان و حتی جوان را به کلاس‎های قرآنی جذب کنیم راحت‌تر می‌‏توانیم در زمینه ترویج اخلاق و فرهنگ قرآنی کار کنیم.

یکی‌از راه‌های جذب قرآن‌آموز، بکارگیری مربیان جوان و آموزش دیده در حوزه کودک و نوجوان است؛ لذا پیشنهاد می‌شود مؤسسات قرآنی زمینه‌ای برای آموزش تخصصی ویژه مدرسان قرآن‌کریم فراهم آورند و برنامه‌های تحولی را در اولویت کار خود قرار دهند، همچنین برگزاری اردوهای تفریحی باعث می‌شود که اشتیاق بیشتری به فضای قرآنی پیدا کنند و این امر زمینه یادگیری را در کودک و نوجوان فراهم خواهد کرد.

اخلاق مربی از دیگر مواردی است که باید مورد توجه باشد؛ چراکه نسل کودک و نوجوان مجذوب مربی‌ای خواهند شد که فضای شاد و صمیمی را در کلاس فراهم کند؛ لذا باید قرآنیان در وهله اول خود را به اخلاق قرآنی مزین کرده و پس‌از آن به آموزش بپردازد.

بیان قصص قرآنی در قالب اجرای تئاتر، بازی، نقاشی و... رده سنی کودک و نوجوان را مجذوب خود خواهد کرد؛ لذا در کنار روش سنتی استفاده از روش‌های نوین باید مورد استفاده قرار گیرد. امروز روش سنتی که قرآن‌آموز صرفاً قرآن را قرائت می‌کرد و متربی به‌دنبال غلط‎گیری بود، دیگر پاسخگو نیست.

آن‌چه که در آموزش برای قشر کودک و نوجوان تأثیرگذار است، آموزش همراه با تفریح و سرگرمی است؛ لذا مربی باید در خلال آموزش با ایجاد فضای شاد کلاس قرآن را برای قرآن‌آموز محبوب کند.

امروز بسیاری از خانواده‌ها از فضاهای قرآنی دور شده‌اند و بسیاری از مدارس نیز رسالت خود را در حیطه آموزش قرآن به‌صورت تخصصی انجام نمی‌دهد و درس قرآن در حاشیه است و در کمتر مدارسی هست که معلم قرآن در این رشته تخصص دارد.

آموزش قرآن در مدارس ما مطلوب نیست. مدارس برای هر درسی متخصص آن رشته را به کارگیری می‌کنند، اما نوبت به درس قرآن که می‌رسد هر معلمی را برای تدریس می‌فرستند این در حالی‎است که آموزش قرآن همراه با تربیت آن مؤثر است؛ لذا یک معلم قرآن باید آن میزان از تخصص در این زمینه را داشته باشد تا علاوه‌بر آموزش صحیح مهارت انتقال پیام قرآنی را در قالب داستان، نقاشی و... برای کودک و نوجوان داشته باشد.

باید گفت که در حال حاضر اساسی‌ترین راهکار برای ترویج فرهنگ قرآن و عترت و نهادینه کردن آن در جامعه عمل به قرآن است زیرا اگر قرآن بخوانیم یا حفظ کنیم باید گامی برای رسیدن به عمل به آیات آن باشد، در غیر این‌صورت ما در قبال قرآن مسئول خواهیم بود و دیگر شاهد کارایی و تاثیرگذاری مثبت آن در زندگی خود و جامعه نخواهیم بود و علاوه‌بر این از آنجایی که قرآن برای تمام زمان‌ها قابل استفاده است، با تدبر و عمل به آن تمام مشکلات و مسائل روز قابل حل می‌شود.