به گزارش خبرنگار ایکنا؛ همه ساله میلیونها ایرانی در روز عاشورا با آداب و رسوم خاص خود به برگزاری مراسم سوگواری شهادت سومین امام شیعیان میپردازند. در گزارش زیر نگاهی کوتاه به مراسم عزاداری هریک از شهرهای کشورمان داریم.
لرستان
سنت گِلمالی به عنوان میراث معنوی مردم لرستان، اوج غم و اندوه این دیار را در روز تاسوعا و عاشورای حسینی به نمایش میگذارد، آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لـُـر است.
«گِل مالی» آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لـُـر است که مردم خرمآباد در مواقع مصیبت از دست دادن عزیزترین افراد انجام میدهند و شور مراسم گِل مالی در روز عاشورای حسینی و عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) دیده میشود که مردم این شهرستان از روزها قبل از عاشورا خود را برای این مراسم آماده میکنند.
روز قبل از عاشورا عدهای از جوانان هیئت اقدام به جمعآوری هیزم برای بر پا کردن آتش میکنند و در صبح عاشورا عزاداران حسینی که در گِل میافتند به دور آتش جمع میشوند تا از سرما حفظ شوند. بعد از خشک شدن، عزاداران با اشعاری از جمله «این بدن از کیست که سر ندارد ـ عزیز زهرا است کفن ندارد، زاده زهراست، عزیز زینب بیکس و یاور صحت ندارد» شروع به سینهزنی میکنند. سینهزنها دستهدسته گرد هم میآیند، با سینه زدن دستهجات گردوغباری به آسمان بلند میشود و روی چهره همه عزاداران حسینی مینشیند که غم و ماتم از چهره یکیک عزاداران حسینی دیده میشود.
اردبیل
دارالارشاد و دارالعشّاق حسینی اردبیل امروز، ۱۹ شهریورماه سراسر شور و شعور حسینی دلدادگانی بود که عشق و ارادت خود را به اباعبداللهالحسین(ع) امروز به اوج خود رساندند و تبلور عشق خود را به سید و سالار شهیدان به نمایش گذاشتند.
تجمع باشکوه حسینیان داراالارشاد امروز در میدان عالی قاپوی اردبیل با سراسر عشق و شور حسینی به نمایش گذاشته شد و سوگواران در این مراسم با نوای «لبیک یا حسین(ع)» و «هیهات من الذله» به سید و سالار شهیدان و مکتب عاشورا اعلام وفاداری کردند.
امروز همه سوگوارانه آمده بودند از مرد و زن، پیر و جوان و کودک و بزرگ تا دلدادگی و ارادت خود را به ساحت امام حسین(ع) نشان داده و با زینب(س) همنوایی کنند و رنگ عاشورایی به دارالعرفان اردبیل دهند.
اصفهان
ندای لبیک یاحسین، امروز در گوشه و کنار اصفهان طنینانداز بود. مردم عزادار اصفهان، از صبح امروز با حضور در هیئتها، حسینیهها، تکایا و خیابانها، بار دیگر عاشورای حسینی را گرامی داشتند و ندای لبیک یاحسین سر دادند. مراسم عزاداری امروز در نقاط مختلف شهر اصفهان از جمله در میدان امام این شهر برپا بود.
کرج
همزمان با ایام محرم و عزاداری سالار شهیدان، آیین سنتی نخلبرداری توسط یزدیهای مقیم کرج برگزار شد. نخل نمادی از جنازه سیدالشهدا(ع) و سیاهپوش کردن نمادی از پارچه سیاه روی پیکر است. این فرهنگ و آیین سنتی مردم یزد به عنوان یکی از فرهنگهای ملی در فهرست آثار معنوی سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. در کرج در محله آسیاب برجی و در حسینیه باب الحوائج که متعلق به یزدیهای مقیم کرج است، این مراسم در شبهای تاسوعا، عاشورا و ظهر عاشورا برگزار میشود و هر بار ۷ دور کامل با ذکر یا حسین(ع) نخل چرخانده میشود.
چهارمحال و بختیاری
مردم شهر طاقانک در چهارمحال و بختیاری بر اساس یک سنت دیرین، با برپایی خیمه در حاشیه کوه در طول دهه محرم، به عزاداری میپردازند و روز عاشورا آیین سنتی خیمهسوزان را برگزار میکنند.
مراسم خیمهسوزان روز عاشورا در شهر طاقانک بنابر روایات شفاهی، بیش از ۸۰ سال پیش با برپایی یک سیاه چادر عشایری که از عشایر ساکن در اطراف طاقانک به امانت گرفته شده بود، در محل قبرستان قدیمی شهر واقع در جنوب غربی شهر کنونی طاقانک شکل میگیرد.
در ابتدا به دلیل امانتی بودن این سیاه چادر تنها هیزمهای قرار داده شده در حاشیه این چادر به آتش کشیده و پیش از آنکه آتش به سیاه چادر آسیبی وارد کند، چادر جمعآوری میشد.
خراسان جنوبی
آیین شمعگردانی در خراسان جنوبی همراه با نوحهخوانی در شب عاشورا در روستای بهدان برگزار میشود. این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی است.
خراسان شمالی
خراسانشمالی قومیتهای کرد، تات، ترک، فارس و ترکمن دارد که هر یک با آداب و رسوم خاصی در ایام محرم به عزاداری میپردازند. «نخلگردانی» یکی از مهمترین مراسمها در شهر جاجرم بوده که با شیوههای متفاوت این منطقه در ظهر عاشورا برگزار میشود.
مراسم «نخلگردانی» با قدمتی طولانی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساله در ایام سوگواری امام حسین(ع) در ماههای محرم و صفر در اکثر نقاط ایران از جمله در شهر جاجرم برگزار میشود که برپایی این مراسم نسل به نسل در بين پدران و اجداد مردم اين ديار چرخيده و هر ساله در ظهر عاشورا اجرا میشود. نخل اغلب از چوب یا فلز و به شکل خیمه ساخته میشود و در زیرآن تیرهای چوبی به صورت افقی نصب میشود تا عزا داران بتوانند آن را حمل کنند.
روی نخل با پارچههای سبز و یا سیاه که نوشتههای مذهبی شامل لفظ جلاله الله و اسامي متبرک پنج تن آل عبا و اشعار مذهبي بر آن رودوزی شده پوشيده میشود. در نوک نخل نيزعلمهایی شبیه به نیزههای جنگی نصب میشود که در اصطلاح محلی به آن تیغه میگویند بر روی تيغهها اشعار مذهبی که به ذکر واقعه کربلا پرداخته حکاکی شده است.
زنجان
مراسم خیمهسوزان همه ساله ظهر روز عاشورا در زنجان برگزار میشود.
خوزستان
سه سنگ اولین و مهمترین نماد خاص عزاداری در بهبهان است که مبتکر آن «میرزا شوقی بهبهانی» در عصر قاجار و زمان سلطنت ناصرالدین شاه بود. یکی از نوحههای میرزا شوقی برای این سبک خاص «عباس علمدار» است که يكی از شاهكارهای ميرزا شوقی و در نوع خود از آثار جاودان و بیبديل زبان فارسی است.
یکی از آیینهای سنتی استان خوزستان در ایام سوگواری حضرت اباعبدالله(ع)، آیین «سه سنگ» است که عزاداری سنتی مردم شهرستان بهبهان است.
این آیین مذهبی در سال ۱۳۹۱ به همت خیرالله محمدیان، پژوهشگر فرهنگ عامیانه مردم بهبهان، با شماره ۶۴۱ در فهرست میراث معنوی کشور ثبت ملی شد. مبدع این سبک شاعر آیینی این شهرستان میرزا شوقی است که در عصر قاجار میزیست.
سمنان
عزاداری سرور و سالار شهیدان در استان سمنان از گونهگونی و تنوع بالا و از شور و حزن بسیار بالایی برخوردار است. عزاداریها در جای جای این استان پهناور با شور و حال خاصی برگزار میشود. استان سمنان از نظر تنوع آیینهای عزاداری یکی از متنوع ترین استانها در کشور است.
آیینهای عزاداری در شهرستان سمنان چند روز مانده به ماه محرم، زنان و مردان هر محله به نظافت مساجد و حسینیهها پرداخته، علاوه بر آن سر در خانهها و بازار را سیاهپوش میکنند و چادر بزرگی موسوم به پوش یا خیمه به نشانه آغاز عزاداری بر روی تکایای نقاط شهری و روستایی بر پا میگردد که از رایجترین مراسم عزاداری مربوط به ماه محرم میتوان به روضهخوانی، دستهگردانی، علم بندان، نخلگردانی و ادای نذورات اشاره کرد که در این راستا در تمام نقاط شهرستان سمنان از اول ماه محرم، مراسم روضه خوانی در مساجد و حسینیهها برگزار شده و برخی افراد نیز به بر پایی این مجالس در خانههای خود مبادرت میورزند.
خراسان رضوی
همزمان با ظهر عاشورا مراسم شبیهخوانی در منطقه شهرک شهید بهشتی، ظهر سهشنبه ۱۹ شهریور ماه برگزار شد. شهرک شهید بهشتی (معروف به شهرک عربها) نزدیک به ۳۵ سال پیش برای مردم جنگزده استان خوزستان که به مشهد پناه آورده بودند، ساخته شد و طی سالها مهاجران زیادی از مناطق جنگزده جنوب در این مکان ساکن شدهاند.
قم
مراسم عزاداری ظهر عاشورا در شهر مقدس قم و در جوار بارگاه کریمه اهلبیت، حضرت فاطمه معصومه(س) برگزار شد.
انتهای پیام