مهدی زارع، مدیر پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی، در گفتوگو با ایکنا؛ به مناسبت روز ملی ایمنی در برابر زلزله با پرداختن به افزایش ریسک شهرهای بزرگ در برابر زلزله اظهار کرد: کلمه ایمنی مؤلفههای مختلفی دارد و در مدت ۱۵ سال گذشته پس از زلزله بم حدود، ۱۵ میلیون به جمعیت ایران اضافه و همزمان هم جابهجایی جمعیتی ۱۸ میلیونی در طی این سالها اتفاق افتاده است؛ جمعیت زیادی از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ مهاجرت کردهاند. لذا زمانی که میخواهیم به موضوع ایمنی در برابر زلزله بپردازیم، باید این فاکتور مهم را در نظر بگیریم.
زارع تصریح کرد: استانهایی مانند تهران و البرز مقاصد اهداف مهاجرت جمعیتی بیشتری هستند و به نظر میآید با میزان جمعیتی که به آنها اضافه شده، جمعیت در معرض آسیب افزایش پیدا کرده است؛ این به معنی افزایش خطر در طبیعت نیست، چراکه این خطر از چند سال پیش از افزایش جمعیت وجود داشته و تغییری نکرده و به دلیل افزایش جمعیت میزان خطر هم بیشتر شده است.
وی ادامه داد: در مورد ایمنی شهرها تابآوری آنها در برابر زلزله و بازگشت پذیری به شرایط عادی معیارهای دیگری را نیز مد نظر قرار میدهند که آیا این تابآوری وجود دارد یا خیر؟ به نظر میرسد پس از زلزله بم و وقوع آن در برخی استانها به ویژه استانهایی با حداقل جمعیتی بین ۱ تا ۲ میلیون نفر گروههای کارشناسی و مسئولان به صورت منسجم و با وسواس بیشتری به مسئله زلزله توجه کردهاند.
این استاد زلزله شناسی بیان کرد: تابآوری تکمؤلفه نیست و با سایر مؤلفههای اجتماعی هم ارتباط دارد. مردم در ۱۵ سال گذشته به ویژه پس از زلزله بم درباره زلزله هوشیارتر شده و گفتوگو درباره آن را به سطح اجتماع کشاندهاند. همچنین با رشد فناوری ارتباطات و اطلاعات نیز توجه به این نکات بیشتر شده است و آمادگی بیشتری در این باره دارند، حتی برخی شهرداریها و شورایاریهای محلات جلسات مختلفی را با مردم برگزار کردهاند و حتی حلقههایی نیز با حضور خانوادهها برای ارتقای ایمنی آنها تشکیل شده است. اگرچه هنوز درباره تأثیر آنها پژوهشی انجام نشده است.
مدیر پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی در مورد مطالبه مردم از خرید یا اجاره ساختمانهای مسکونی ایمن در برابر زلزله گفت: آماری از اینکه مردم زمان خرید ساختمان چه اولویتهایی دارند در دسترس نیست. آیا برای آنها ایمنی اولویت دارد یا فاکتورهای اقتصادی موجود. با قطعیت نمیتوان اظهار نظر کرد، اما به نظر میرسد همچنان اولویت برای مردم فاکتور اقتصادی باشد نه ایمنی ساختمان. لذا اینکه چقدر مسئله ایمنی ساختمان نیز برای خانوادهها اهمیت داشته باشد، هنوز روشن نیست.
وی تأکید کرد: رسالت ما همچنان این است که در شهرهای بزرگ در صورت وقوع زلزله بزرگ چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ به این دلیل که تجربه زلزلههای بزرگ را عمدتاً در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت نداشتهایم و تنها شهر بزرگی که زلزله بزرگی در آن رخ داد بم بود که بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت داشت. باید محققان و مسئولان برای کاهش ریسک زلزله به این موضوع اهمیت بدهند. اگر در این شهرها زلزله بزرگی اتفاق افتاد، باید از تجربههای جهانی استفاده کنیم و از رفتارها و اقدامات انجامشده نیز درس بگیریم.
وی همچنین درباره وجود شهرکهای ناامن در برابر زلزله نیز یادآور شد: بسیاری از شهرکها در کنار شهرهای قدیمی ایجاد شده و عمدتاً در آن زمان به موضوع ایمنی و مقاومت در برابر زمینلرزه توجهی نشده است؛ وجود گسل یا ساخته شدن بر بستر خاک نرم فعالیتهای لرزشی را تشدید کرده و میزان تخریب را بالا میبرد. چنانکه در یکی از ساختمانهای مسکن مهر و محله فولادی شهر سرپل ذهاب بستر خاک نرم میزان خسارت را چندبرابر کرد. در حالی که اگر به مسائل ایمنی خاک توجه میشد، چه بسا خسارت کمتری به بار میآمد.
انتهای پیام