چشمانی منتظر در فراغ فرزندان/ قدردان حضور سبزشان باشیم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، هنگامی که تقویم زندگی به صفحات پایانی خود نزدیک می‌شود، اندک اندک قامت ایستاده خم می‌شود و تحمل سختی‌های زندگی در قالب چین و چروک خودنمایی می‌کند، اینجاست که قدم‌ها لرزان و اصوات نا‌مفهوم می‌شود، دست لرزان و قدرت تکلم به رسایی گذشته نیست، گذشته ای که چندان هم دور نیست و تمام گذشته برای افرادی سپری شده که از پوست و گوشت و استخوان خودت هستند.
 در کودکی پدر را با افتخار نشان دوستان می‌دهیم زیرا برایمان جلوه‌ای از استقامت، قدرت و مهربانی است اما گاهی بی‌مهری‌های زمانه باعث می‌شود این اسوه‌های شکیبایی، با قدی خمیده در گوشه‌ای تنها روزگار را بگذرانند. حال نه از آن استقامت خبری هست و نه از آن کودک.
پدران همان‌هایی هستند که یک عمر می‌گذرد تا ذره ذره پیر شدنشان را بفهمیم؛ این اسوه‌هایی که سختی روزگار هم نمی‌تواند از صلابت و شکوهشان بکاهد، هر چند در ظاهر فردی را ببینی نحیف و بیمار با قدم‌هایی لرزان.
در آستانه روزی که به روز پدر نامیده شده است، سری به یکی از سراهای سالمندان در مشهد زدیم. به سراغی پدرانی رفتیم که خانه و زندگی‌شان در مکانی به نام سرای سالمندان خلاصه شده است. در مکانی که هر چه خوبی هم داشته باشد باز هم جای کانون گرم خانواده را نمی‌گیرد.
وارد اتاق استراحت سرای سالمندان که می‌شویم، تعدادی از سالمندان نظر ما را به خود جلب می‌کنند، در حالی که تلویزیون، برنامه دورهمی را نشان می‌دهد، سالمندان کسل و خواب‌آلود به تلویزیون خیره شده‌اند، فضای لابی سرای سالمندان، فضای زیبا و مرتبی است، اما آیا تنها این چنین فضایی باعث دلگرمی سالمندان به زندگی می‌شود؟
در گوشه دیگری از این مجموعه شاهد کمک و رسیدگی پرستاران به سالمندان هستیم، با خود فکر می‌کنم این توجه و حمایت چقدر می‌تواند با محبت فرزند برابری کند؟ داخل اتاق سالمندان که می‌شویم به نشانه ادب دست بر سینه نهاده و سلام می‌کنیم، آنان نیز با لبخند مهربانی از ما پذیرایی می‌کنند، از آن‌ها اجازه می‌طلبیم تا لحظاتی را در کنارشان سپری کنیم، آن‌ها نیز با روی باز استقبال می‌کنند.
مجید نجیب‌نیا، متولد 1321 یکی از سالمندان مرکز نگهداری سالمندان فرزانگان مشهد است؛ وی که تا حدودی مبتلا به بیماری آلزایمر است، به ما می‌گوید: سه پسر و یک دختر دارم و در حال حاضر همسرم نیز از دنیا نیز رفته است، خدا را شاکرم که اینجا سرپناهی دارم و پرسنل و پرستاران این مجموعه برای ما زحمت می‌کشند امیدوارم آن‌ها نیز با وجود سختی‌هایی که برایشان داریم از ما راضی باشند.
این سالمند که حدود شش سال است در این مرکز حضور دارد، برایمان از حضور در این سرا اینگونه بیان می‌کند: به نسبت تمام سالمندان این مجموعه، من بیشترین ملاقات کننده را دارم.
وی در ادامه به علت حضورش در این سرا اشاره می‌کند و می‌افزاید: تصور می‌کنم این مکان برای برخی از ما به دلیل شرایط جسمی که در آن قرار داریم، جای مناسبی برای رسیدگی باشد.
این جوان سال‌های نه چندان دور، در پایان صحبت‌هایش ما را با دعا و نصیحت بدرقه می‌کند.
احترام؛ تنها توقع پدر از فرزندانش
مسعود عسکری، یکی دیگر از سالمندانی است که با او به گفت‌وگو می‌نشینیم؛ وی که متولد سال 1326 است می‌گوید: 12 سالی است که در این مجموعه زندگی می‌کنم. سه دختر دارم که از همه آن‌ها راضی هستم و تنها توقع من از آن‌ها احترام متقابل است که باید بین یک پدر و فرزند باشد.
این سالمند با اشاره به اینکه در حال حاضر چیزی که در جامعه ما رواج یافته این است که اگر پدر و مادری نتواند با اولاد خود زندگی کند می‌تواند در این مراکز نگهداری ایام را سپری کند، تصریح کرد: اما بهترین شکل آن است که همه در کنار یکدیگر به خوبی زندگی کنند و با اراده و عقلی که خداوند به همگان داده، بتوانند ماجراهای سخت زندگی خود را تحمل کنند.
برای دخترم هم پدر بودم و هم مادر
اسدالله نادری یکی دیگر از سالمندان این مجموعه که متولد 1302 است، می‌گوید: یک دختر دارم که در نبود مادرش، او را به تنهایی بزرگ کردم. او حالا خود دارای فرزندان و نوه‌هایی است.
وی ادامه می‌دهد: از دخترم راضی‌ هستم در حال حاضر که خدا خواسته و ما چنین سنی را در زندگی تجربه می‌کنیم، مکان خوبی را برای استراحت من انتخاب کرده است.
این پدر سالمند مشهدی در پایان کلامش از حاضران در اتاق خواست تا برای نزول رأفت و رحمت الهی برای سالمندان دعا کنند.
یادآوری فرزندان اشک از سر تنهایی را فرو می‌ریزد
همچنین حسین طافحی که متولد 1300 است؛ بیان می‌کند: چهار ماه است که به این مجموعه آمدم و هشت فرزند دارم؛ 12 سال پیش همسرم خود را از دست دادم؛ خدا را بابت شرایط امروز شکر می‌کنم.
طافحی در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص این که چه توقعی از فرزندان خود دارید، اشک از دیدگانش فرو ریخت و افزود: از همه آن‌ها راضی هستم اما می‌خواهم که بیشتر به من توجه کنند و به دیدار من بیایند.
همچنین حسین شریف‌نیا، مدیر مرکز نگهداری سالمندان توس و فرزانگان در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه اولین سرای سالمندان در خراسان رضوی را تأسیس کرده است، گفت: همه مراکز سالمندان شخصی و خصوصی است اما نمی‌توان گفت که این کار انتفاعی است چرا که من در چهار سال اول ایجاد مرکز نگهداری سالمندان، هزینه‌های زیادی را از داشته‌های خود پرداخت می‌کردم، اما به برکت وجود این سالمندان از نظر اقتصادی هم برکاتی در زندگی خود دیدم.
خدمت به سالمندان؛ کاری برای دل
وی در ادامه افزود: در واقع ایجاد این مرکز نگهداری سالمندان، کاری است که برای دلم انجام دادم و تا حدود 12 سال پیش مرکز نگهداری سالمندان «توس» تنها مرکز نگهداری از سالمندان بود که در شرایط امروز ما یکی از نیازهای جامعه محسوب می‌شود.
شریف‌نیا با بیان اینکه در حال حاضر 23 مرکز نگهداری از سالمندان در مشهد فعالیت می‌کنند که به صورت روزانه و شبانه‌روزی در خدمت سالمندان هستند، ابراز کرد: هر مرکزی باید به تعدادی از سالمندان بی‌سرپرست که با حمایت بهزیستی زندگی می‌کنند، خدمات مختلف را ارائه کند که ما نیز در مجموعه توس، 8 نفر را به این شکل نگهداری می‌کنیم.
مشکلات جسمی و تنهایی، مقدمه ابتلا به مشکلات روحی در سالمندان است
وی به مشکلات سالمندان اشاره کرد و گفت: مشکلات سالمندان به دو دسته بیماری‌های جسمی و روحی تقسیم می‌شود که بیماری‌های جسمی بیشتر شامل دیابت، چربی خون، گرفتگی عروق و مشکلات تنفسی و حرکتی است، اما مشکلات روحی شامل افسردگی و آلزایمر بوده که همه اینها وابسته به سن است و با افزایش سن نیز بیشتر می‌شود، لذا این ناراحتی‌ها سبب شده تا سالمندان شرایط سختی را بگذرانند و نیاز به حمایت، توجه و رسیدگی دیگران را داشته باشند.
میر مرکز نگهداری سالمندان فرزانگان ابراز کرد: به دلیل همین مشکلات، وقتی سالمندی بعد از یک عمر تلاش و فعالیت به گذشته خود برمی‌گردد و زندگیش را مرور می‌کند، در نهایت تنهایی خود را می‌بیند و این امر سبب ابتلا به مشکلات روحی در این افراد نیز می‌شود.
بهترین مکان زندگی برای سالمندان در کنار خانواده است
وی ادامه داد: به خاطر همین ما تأکید می‌کنیم که اولا سالمندان در کنار خانواده‌‌هایشان زندگی کنند و در صورتی که شرایط زندگی فرزندان آن‌ها به‌گونه‌ای است که قادر به نگهداری از والدین خود نیستند به مراکز نگهداری سالمندان مراجعه کنند.
وی اضافه کرد: از طرفی به منظور بهبود زندگی سالمندان و از آن جهت که آن‌ها اکثرا با مشکلات شنوایی روبه‌رو هستند، از جوانان می‌خواهیم تا هنگام مواجهه با این عزیزان علاوه بر اینکه با صدای رسا سلام و ادب و احترام خود را نشان می‌دهند، به نشانه ادب نیز دست خود بر سینه گذاشته تا اگر سالمندی صدای آنها را نشنید، ادب حضور آنها را با حرکت دست متوجه شود.
والدین را نباید در سرای سالمندان رها کرد
شریف‌نیا با تأکید بر اینکه این گونه رفتارها تأثیر بسزایی در بهتر شدن و بهتر گذشتن اوقات زندگی سالمندان دارد، اظهار کرد: مراکز نگهداری سالمندان در واقع به منظور حمایت از خانواده‌هایی ایجاد شده است که به دلیل مشکلات مختلف قادر به مراقبت از سالمندان خود نیستند، اما حقیقت امر این است که بهترین مکان برای سالمندان در کنار اعضای خانواده است.
وی اضافه کرد: خوشبختانه این فرهنگ رایج شده است که جوانانی که والدین سالمند خود را به مراکز نگهداری می‌آورند، آنها را رها نمی‌کنند وبه صورت مستمر به آنها رسیدگی می‌کنند، مگر بخشی از سالمندان که به صورت مجهول الهویه از سوی بهزیستی به مراکز نگهداری سالمندان فرستاده می‌شود که در این صورت متأسفانه ملاقات کننده‌ای ندارند.
شریف‌نیا گفت: افرادی که همسر ندارند یا دو همسر دارند، بیشترین تعداد افرادی را تشکیل می‌دهند که در مراکز نگهداری سالمندان زندگی می‌کنند، اما در حال حاضر نیز بانوی مسنی در مجموعه داریم که با پای خود به اینجا آمده و مراسم روضه‌خوانی خود را در این مکان همانند منزل خود به صورت ماهانه برگزار می‌کند.
مدیر مرکز فرزانگان در پایان با بیان اینکه تلاش می‌کنیم تا مکانی شاد را برای این افراد فراهم کنیم، گفت: به طور کلی بانوان سالمند به خاطر گذراندن شرایط جسمی سخت‌تر در طول زندگی، قدرت تحمل بالاتر و عمر طولانی‌تری دارند.
نجمه ابراهیمی