حجتالاسلام والمسلمین مهدی رستمنژاد، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیه گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، در خصوص معنای روزه برای انسان در جهان جدید، گفت: آنچه قرآن در رابطه با روزه و فواید روزه بیان کرده است، مسئله تقواست. همان طور که قرآن میگوید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ: اى کسانى که ایمان آوردهاید روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانى که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد که پرهیزگارى کنید». (بقره، 183)
هدف اصلی روزه برای تقواست
رستمنژاد ادامه داد: ظاهر آیه این است که فرقی میان انسان جدید و قدیم و امت اسلام و یا قبل از اسلام وجود ندارد و روزه برای کسب و رسیدن به قله تقواست. این مسئله جزء ثواب روزه است. در بحث قربانی هم هیمن طور است و قرآن میفرماید: «لَن یَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَکِن یَنَالُهُ التَّقْوَى مِنکُمْ کَذَلِکَ سَخَّرَهَا لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِینَ: هرگز [نه] گوشتهاى آنها و نه خونهایشان به خدا نخواهد رسید ولى [این] تقواى شماست که به او مىرسد این گونه [خداوند] آنها را براى شما رام کرد تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت نموده به بزرگى یاد کنید و نیکوکاران را مژده ده». (حج،37) روزه، خمس، زکات و همه عبادات برای قوا و پاک شدن انسان است.
وی تصریح کرد: بنابراین تمام عبادات وجه مشترکی دارند که رسیدن به تقواست، اما متغیراتی هم وجود دارد و نسبت تقوا با انسان امروز متفاوتتر از این نسبت در جهان گذشته است.
این استاد حوزه ادامه داد: تقوا در گذشته در حوزههای بسیاری بسیطی اعمال میشد و این به خاطر این بود که دنیای آن روز کوچک بود و تقوایشان در حد کسب و کار، خانواده، رفت و آمد و کوچه و بازار بود، اما امروزه شعاع زندگی بسیار گسترده شده است.
وی ادامه داد: امروز وقتی در خانه خودمان که هستیم با کل جهان در ارتباطیم و انگار دیواری بین ما وجود ندارد. ما امروز در فضاهای مجازی هم میتوانیم زندگی کنیم و انگار فضای حقیقی بخشی از فضای حقیقی شده و حتی آن را تصرف کرده است.
روزه در جهان معاصر
رستمنژاد با بیان اینکه در جهان معاصر تقوا چه کاربردی دارد، گفت: قدیم اگر میخواستند غیبتی بکنند، مطلبی را افشا نمایند، امکانات چنان نبود و در حد چند نفر محدود اخبار سرایت میکرد اما امروز میتوان در حد چند ثانیه سری را فاش کرد که کل جهان و جهانیان را مطلع شوند، رازی را بر ملا کرد و آبروی کسی را در فضای بسیار وسیعی برد، از این رو امروزه ما بیشتر نیاز به تقوا داریم.
وی افزود: ما نیازمند ترمز در تمام زندگی هستیم. جهان امروزه به خاطر وسعتی که یافته، نیاز ما را برای حفظ خودمان به تقوا بیشتر کرده است و زیرا اگر غیبتی در روزگار گذشته مطرح میشود محدود هم سرایت مییافت و به گوش دو سه نفر میرسید اما الان وقتی چیزی را بگویم و به گوش میلیونها نفر میرسد، بنابراین فاجعه بسیار عظیمتری اتفاق میافتد.
رستمنژاد در پایان گفت: عرصه گناه امروز بسیار گستردهتر از گذشته است. غیبت همان غیبت است، اما برد آن غیبت دیروز با امروز بسیار متفاوت است. ما امروز در اینگونه فضایی زندگی میکنیم. زندگی ما بسیار متحول شده و آنچه مهم است این است که ما در معرض آسیبهای بیشتری هستیم و نیاز به تقوا امروز بیشتر و شدیدتر میشود، همان طور که میدان برای ثواب گستردهتر شد و رسیدن به تقوا مهیاتر است به همان میزان امکانات برای در غلطیدن به گناه تیز بیشتر است و نیاز ما به ترمزهایی مانند روزه شدیدتر است. اگر ما دیروز در شیب ملایمی از زندگی قرار گرفته بودیم، امروز این شیب بسیار تند شده و باید از روزه بیشترین استفاده را به عمل بیاوریم.