فرید براتیسده، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان بهزیستی کشور در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در پاسخ به این سؤال که فاصله میان دستورات اسلام برای تکریم سالمندان و عملکرد مردم و مسئولان ما چه قدر است؟ عنوان کرد: خوشبختانه فرهنگی که در کشور ما برای تکریم سالمندان وجود دارد هنوز هم در بسیاری از خانوادهها ساری و جاری است.
وی ادامه داد: در یک مقایسه بین جامعه ایران و برخی دیگر از جوامع وضعیت سالمندان در سطح خانوادهها شرایط خوبی است و خانوادهها تلاش میکنند توجه خاصی به سالمندان خود داشته باشند.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان اما در خصوص عملکرد مسئولان در این خصوص اظهار کرد: وقتی که به سطوح کلانتر یعنی سطوح برنامهریزی، سیاستگذاری و قانونگذاری نگاه میکنیم در مقایسه با برخی از جوامع دچار خلاءها و کمکاریهایی هستیم و با توجه به اینکه جامعه ما به سمت سالمندی در حال حرکت است، کار زیادی برای سالمندی و سالمندان صورت نگرفته است البته جست و گریخته اقداماتی صورت گرفته مانند ارائه کارت منزلت توسط شهرداری که آن هم در برخی مراکز مورد پذیرش نیست.
وی با تأکید بر اینکه اقدامات زیادی باید در حوزه قانونگذاری و برنامهریزی برای سالمندان انجام شود، گفت: تاکنون کسی به این موضوع توجه نکرده است چرا که همه فکر می کردند که سالمندان باید در خانوادههای خود زندگی کنند و چه نیازی به قانونگذاری دولت در این خصوص وجود دارد.
سالمندی روندی زنانه به خود گرفت است/ چاره ای به جز تأسیس مراکز سالمندان نداریم
براتی سده در ادامه سخان خود به بیان خلاءها و مشکلاتی که اکنون گریبانگیر سالمندان و حوزه سالمندی کشور است پرداخت و عنوان کرد: با وضعیتی که سالمندی اکنون در کشور ما دارد، چارهای به جز وجود مراکز سالمندی در کشور نداریم؛ به عنوان مثال در حال حاضر سالمندی در کشور ما مانند سایر پدیدههای اجتماعی روندی زنانه به خود گرفت است و چون زنان سالمند نوعاً تنهاتر از مردان سالمند هستند باید مراکزی برای نگهداری آنها وجود داشته باشد.
حذف بودجه مراکز سالمندان توسط دولت
وی از حذف بودجه مراکز سالمندان در بودجه مراکز توانبخشی نیز سخن گفت و افزود: دولت هر ساله یارانهای برای مراکز توانبخشی اختصاص میداد که بودجه مراکز سالمندی نیز در این بودجه دیده میشد، اما امسال دولت اعلام کرد که به مراکز نگهداری سالمندان این یارانه اختصاص داده نمیشود.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان مشکل دیگر سالمندان در کشور را مسائل اقتصادی خانوادههای آنها دانست و گفت: تعداد زیادی سالمند وجود دارند که در کنار خانوادههای خود زندگی میکنند، اما بسیاری از این افراد خود دچار گرفتاریهای اقتصادی هستند و به خصوص اگر سالمند آنها دچار بیماری باشد و نیاز به خدمات خاص هم داشته باشد، این خدمات هزینههای زیادی میطلبد که بسیاری از خانواده ها از پس آن برنمی آیند.
پیشنهاد ارائه یارانه منزلت به خانوادههای دارای سالمند
وی از پیشنهاد ارائه یارانه منزلت به چنین خانوادههایی خبر داد و گفت: ما همیشه عنوان میکنیم که در فرهنگ ما حمایت از سالمند به نحوی که بتواند در کنار فرزندان و خانواده خود زندگی کند مطرح است؛ در بسیاری از کشورها چون مراقب رسمی سالمندان دولت است یارانهای به دختر یا پسری که از اعضای سالمند خانواده خود مراقبت می کنند به عنوان یارانه غیر رسمی ارائه میشود، چرا که فرزند ممکن است این کار را انجام ندهد. اما اکنون که در فرهنگ ما این مسئله ریشه دارد که فرزند از والدین خود مراقبت کند، دولت هم باید در این زمینه به خانوادهها کمک کند.
تعداد زیادی از سالمندان بیمه نیستند
براتی سده به مشکل بزرگ بیمه سالمندان نیز اشاره و تشریح کرد: در حال حاضر عدهای از سالمندان ما بیمه هستند اما بیمه آنها بیمه اشتغال است؛ چرا نباید در کشور ما یک نفر به محض اینکه به سن 60 سالگی رسید بتواند یکسری بیمهها را داشته باشد؟ تعداد سالمندان ما که بیمه نیستند بسیار زیاد است؛ این موارد باید در قانونگذاری و سیاستگذاری کلان دولت دیده شود در حالی که به آن کم توجهی میشود و این کم توجهی علیرغم این حقیقت صورت میگیرد که جامعه ما به شدت و سرعت به سمت سالمندی در حال حرکت است.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان به مسئله سالمند آزاری نیز اشاره کرد و گفت: از جنبههای دیگری که بین جامعه ما با سایر جوامع تفاوت وجود دارد سالمند آزاری است. سالمند آزاری عبارت است از این است که سالمند دارای نیازهای باشد که به آن نیازها رسیدگی نشود و یا با سالمند بدرفتاری شود. این مسئله در ایران وجود دارد اما در مقایسه با سایر کشورها بسیار کمتر است.
باید به سمت ایجاد محیطهایی دوستدار سالمند برویم
وی ادامه داد: ما به هر حال باید این مسئله را در نظر داشته باشیم که سالمند آزاری فقط در خانواده رخ نمیدهد و میتواند در مراکز نگهداری از سالمندان نیز رخ دهد. باید به سمت این برویم که محیطهایی دوستدار سالمند ایجاد کنیم؛ از سوی دیگر سالمندانی وجود دارند که قوای شناختی خود را از دست دادهاند و ممکن است خانوادهها نتوانند برای آنها کاری بکنند، مراقبین این افراد باید آموزشهای لازم را دریافت کنند و مراکزی برای این قبیل سالمندان نیز ساخته شود که همه این اقدامات نیازمند سیاستگذاریها و قانونگذاریها است.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در جمع بندی سخنان خود اظهار کرد: در سطح خانواده و جامعه مردم به اندازه زیادی برای پدر و مادرهای خود ارزش و حرمت قائل هستند و به آنها کمک میکنند اما در سطح سیاستگذاری ما با آرمانهایی که در منابع اسلامی هست فاصله جدی داریم. در اصل فرهنگ اسلامی تکریم سالمند در میان مردم همچنان غنی است ولی برنامهریزی و عملکرد مسئولان و قانون همپای این فرهنگ پیشرفت نکرده است.