دروغگویی؛ برگریزان ایمان/ دروغ از نگاه قرآن
گروه اجتماعی: آیات فراوانی در قرآن داریم که در آن از دروغگویی به‌عنوان یک صفت زشت یاد شده که از جمله این آیات می‌توان از آیات ۲ و ۳ صف، ۱۰۵ نحل، ۳ زمر، ۲۲۱ و ۲۲۲ شعرا، ۹ تا ۱۱ سوره یوسف نام برد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، آیات فراوانی در قرآن داریم که در آن از دروغگویی به‌عنوان یک صفت زشت یاد شده که از جمله این آیات می‌توان از آیات 2 و 3 صف، 105 نحل، 3 زمر، 221 و 222 شعرا، 9 تا 11 سوره یوسف نام برد.
دروغ معمولاً بیانی خلاف واقع و یا کتمان یک واقعیت است و عملی است که فرد کم و بیش به‌طور عمدی سعی می‌کند گفتار یا عمل نادرست را در ذهن دیگران درست و حقیقی جلوه دهد، در واقع سخن و مطلبی است که مطابق با واقع و حقیقت نیست یعنی بین آن‌چه که توسط فرد بیان می‌شود و آن‌چه در جهان خارج وجود دارد رابطه منطقی و صحیح وجود ندارد.
دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می‌کند و میان مردم بی‌اعتبار می‌سازد، اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می‌سازد و از آفات زبان و خراب‌کننده ایمان است.
آیات قرآن در رابطه با دروغگویی
خداوند متعال در آیه 105 سوره نحل در رابطه با دروغگویی فرموده است: «إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللّهِ وَأُوْلئِکَ هُمُ الْکَاذِبُونَ؛ تنها کسانى دروغپردازى مىکنند که به آیات خدا ایمان ندارند و آنان خود دروغگویانند».
همچنین، در آیه 3 سوره زمر در این رابطه آمده است: «أَلَا لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِیَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ؛ آگاه باشید آیین پاک از آن خداست و کسانى‌که به جاى او دوستانى براى خود گرفتهاند [به این بهانه که] ما آن‌ها را جز براى این‌که ما را هر چه بیشتر به خدا نزدیک گردانند نمىپرستیم البته خدا میان آنان درباره آن‌چه که بر سر آن اختلاف دارند داورى خواهد کرد در حقیقت خدا آن کسى را که دروغپرداز ناسپاس است هدایت نمىکند».
حجت‌الاسلام سیدعلی طاهری، از مبلّغان اعزامی قم به لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در رابطه با دروغگویی با بیان این‌که دروغ ایمان انسان را از بین میبرد، و مثل برگریزان پاییزی نیکی‌ها انسان را از بین میبرد، گفت: دروغگویی آن است که انسان چیزی را که مطابق با واقعیت نیست بیان کند.
وی با اشاره به حدیثی از امام علی(ع) با این مضمون که «الخرس خیر من الکذب؛ انسان گنگ شود بهتر از این است که دروغ بگوییم»، ادامه داد: انسان وقتی دروغ می‌گوید شخصیت وی به هم ریخته و در بین مردم انگشت‌نما می‌شود.
دروغگویی انسان را نزد دیگران بی‌اعتبار می‌کند
حجت‌الاسلام طاهری اضافه کرد: در هر صنف و مقام و موقعیتی که باشیم دروغگویی بد است و باعث می‌شود از چشم دیگران افتاده و کسی به ما اعتماد نداشته باشد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: انسان وقتی دروغ می‌گوید به زبان، مغز، اعضا و جوارح وی حسی به دست می‌دهد که اگر به دروغگویی عادت کند دیگر این حالات را نخواهد داشت و دروغگویی برایش عادی می‌شود.
وی با تأکید بر این‌که باید تلاش کنیم صفت زشت دروغگویی را از خود دور سازیم و هیچ‌گاه و در هیچ موقعیت و شرایطی به دروغ متوسل نشویم، اظهار کرد: دروغگویی پایه ایمان را خراب می‌کند و وقتی ایمان انسان بلغزد همه چیز خراب می‌شود چراکه دروغگویی با هیچ چیز نمی‌سازد.
حجت‌الاسلام سیدمحسن موسوی، مسئول بنیاد مهدویت استان لرستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در رابطه با دلایل رواج دروغگویی با بیان این‌که با توجه به آیات و روایات علل متعددی وجود دارد که مردم را به دروغ گفتن وادار می‌کند، گفت: اولین علت شیطان است به‌طوری‌که خداوند در آیات 221 تا 223 سوره شعرا «هَلْ أُنَبِّئُکُمْ عَلَى مَن تَنَزَّلُ الشَّیَاطِینُ، تَنَزَّلُ عَلَى کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٍ، یُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَکْثَرُهُمْ کَاذِبُونَ» می‌فرماید: آیا شما را خبر دهم که شیاطین بر چه کسى فرود مىآیند، بر هر دروغ‌زن گناهکارى فرود مىآیند، که [دزدانه] گوش فرا می‌دارند و بیشترشان دروغگویند.
وی ادامه داد: طبق آیات 7 و 8 سوره مبارکه جاثیه «وَیْلٌ لِّکُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٍ ﴿۷﴾ یَسْمَعُ آیَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَیْهِ ثُمَّ یُصِرُّ مُسْتَکْبِرًا کَأَن لَّمْ یَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿۸﴾؛ واى بر هر دروغ‌زن گناه پیشه (۷) [که] آیات خدا را که بر او خوانده مىشود مىشنود و باز به حال تکبر چنان‌که گویى آن‌را نشنیده استسماجت مىورزد پس او را از عذابى پردرد خبر ده (۸)».
حسادت از عوامل دروغگویی
حجت‌الاسلام موسوی عامل دیگر دروغگویی مردم را حس حسادت دانست و افزود: طبق داستان حضرت یوسف(ع) که در قرآن و سوره مبارکه حضرت یوسف آمده است، قرآن به روشنی اشاره می‌فرماید همان‌گونه که حسادت، برادران حضرت یوسف(ع) را وادار کرد که به پدر خود دروغ گفته و او را به صحرا ببرند و در چاه بیاندازند، دیگر مردم جامعه را نیز به دروغگویی وادار می‌کند.
مسئول بنیاد مهدویت لرستان با بیان این‌که جذب منفعت و دفع ضرر در ذات انسان است، افزود: علت دیگر دروغگویی مردم حفظ موقعیت اجتماعی، مقام و جایگاه است که انسان را وادار به دروغ گفتن می‌کند.
لزوم معرفی آثار شوم دروغگویی
وی عنوان کرد: بهترین راه مبارزه با رواج این پدیده شوم در جامعه، معرفی آثار سوء دروغ، مطرح کردن علل آن، اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی است که باعث می‌شود مردم بیشتر از قبل با این پدیده شوم آشنا شوند.
