اجتهاد قرآنی چشم‌انداز ستاد تفسير حوزه علميه خراسان است
گروه فعاليت‌های قرآنی: چشم‌انداز ستاد تفسير حوزه علميه خراسان و برنامه‌ريزی‌های آن حركت به سمت اجتهاد قرآنی است تا طلبه تا پايان سطح سه و خارج، در مباحث تفسيری شم اجتهادی پيدا كند.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خراسان رضوی، حجت‌الاسلام «حسن عزيزی»، دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان در ميزگرد بررسی فعاليت‌های قرآنی حوزه علميه خراسان كه سه‌شنبه هفتم دی‌ماه در دفتر ايكنای خراسان رضوی برگزار شد، با بيان اين مطلب گفت: اساساً اولويت در ستاد تفسير به بحث‌های آموزشی و قرآنی داده شده است درحاليكه در حوزه علميه خراسان و در منشور آموزشی حوزه سه نگاه اجتهادی مطرح هست كه هر سه بايد با هم و در كنار هم مطرح شود و مورد توجه قرار گيرد.
وی سه نگاه اجتهادی را روايی، عقلی و قرآنی عنوان كرد و ادامه داد: رويكرد ستاد تفسير حوزه علميه خراسان هم اين است كه قرآن را به صحنه درس و بحث زندگی طلاب بياورد.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با بيان اينكه زمانی كه طلبه‌ها انس با قرآن داشته باشند و شيرينی و طعم قرآن را در زندگی خود بچشند به طور قطع به سمت قرآن حركت خواهند كرد، افزود: تمامی دروس خارج و فقه و اصول بايد قرآنی شوند.
وی تصريح كرد: از آن جايی كه حجم دروس فعلی آموزشی حوزه علميه خراسان زياد است، تلاش ستاد تفسير اين حوزه بر آن بوده كه قرآن را به گونه‌ای به متن درسی طلاب وارد كند كه آن‌ها را از قرآن دور نكند، بر همين اساس حدود هزار و 340 ساعت را در برنامه آموشی خود، قرآن در نظر گرفته‌ايم.
وی بيان كرد: اين طرح آموزشی به دنبال اين نيست كه مباحث آموزشی قرآن را در حوزه علميه خراسان از مهجوريت در آورد و بر همين اساس ساعات درسی طلبه‌ها را افزايش دهد زيرا در اين صورت نه تنها اثر مثبت ندارد بلكه ممكن است طلبه از اين دروس خسته و متنفر شود.
حجت‌الاسلام عزيزی با اشاره به اينكه قرآن در صحنه زندگی و عمل طلاب وارد نشده‌است، اذعان كرد: آنطور كه بايد و شايد قرآن چه در حوزه و چه دانشگاه مطرح نيست و حقش ادا نمی‌شود زيرا تفسير قرآن زمانی موفق است كه بتواند در نكات علمی و تحقيقی مفسران كارايی داشته و بتواند مشكلات عقيدتی، اخلاقی، سياسی، تبليغی، شيوه‌های تعليم و تربيت، شيوه‌های امر به معروف و نهی از منكر، رابطه انسان با خالق و در حوزه پاسخگويی به شبهات، كارآمد باشد و در اين صورت است كه گرايش طلاب و پژوهشگران هم به مباحث تفسيری بيشتر خواهد شد.
وی با بيان اينكه يكی از رسالت‌های ستاد تفسير، حذف نگاه جنبی به برنامه‌های قرآنی در حوزه است، گفت: يكی از دلايلی كه قرآن در حوزه علميه خراسان مهجور مانده اين است كه طلبه‌ها در تبليغاتشان بيشتر به روايات مراجعه می‌كنند و درصد كمتری از پاسخگويی به شبهات و ارجاعاتشان به قرآن كريم مربوط می‌شود.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با بيان اينكه ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با توجه به تأكيدات رهبر معظم انقلاب در جمع روحانيان خراسان مبنی بر اينكه «تفسير بايد جزو دروس رسمی تمام سطوح حوزه علميه قرار گيرد»، تشكيل شد، افزود: فعاليت‌های ستاد تفسير حوزه علميه خراسان منحصر به حوزه نيست و در مراكز ديگر نيز فعاليت‌های گسترده‌ای انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام عزيزی ابراز كرد: ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با هدف مهجوريت زدايی از فعاليت‌های قرآنی، توانمندسازی روحانيت در فهم معارف قرآن، توانايی برای تبيين و ترويج و پاسخگويی به نيازهای قرآنی جامعه در ابعاد مختلف تأسيس شده است كه رياست ستاد برعهده «سيداحمد علم‌الهدی»، امام جمعه مشهد است كه شش نفر از اساتيد حوزه در آن عضويت دارند.
وی با بيان اينكه تاكنون 67 جلسه كاری برگزار شده است، به برنامه‌های اين ستاد اشاره كرد و يادآور شد: از جمله اين برنامه‌ها طرح «گامی به سوی تفسير حجت‌الاسلام قرائتی» است كه در اوايل كار در دستور كار قرار گرفت و اجرای آن به دفتر تبليغات اسلامی خراسان رضوی واگذار شده است.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان مهم‌ترين برنامه اين ستاد را، طرح تفسير و علوم قرآنی در مقطع عمومی از پايه اول تا دهم حوزه علميه خراسان عنوان كرد كه با مشاركت 30 نفر از نخبگان قرآن حوزه به تصويب رسيده و در شورای برنامه‌ريزی مديريت حوزه تأييد شده است و افزود: اگر اين طرح اجرايی شود تحول خوبی در برنامه آموزشی حوزه رخ خواهد داد.
وی با بيان اينكه درس تفسير در مقطع خارج برای دروس سطح چهار از ديگر طرح‌های ستاد تفسير حوزه علميه خراسان است كه سال گذشته در چهار درس و امسال با هشت درس برای طلاب ارائه شده است، تصريح كرد: تدوين و تفسير طرح كانون‌های قرآن و عترت در مدارس عليمه، طرح همايش فعالان و خادمان قران كريم، برپايی كارگاه‌های تخصصی تفسير و علوم قرآن، تدوين و تصويب طرح جشنواره جامع قرآن حوزه علميه خراسان، طرح نشست‌های تخصصی قرآن‌پژوهی و رشته تخصصی تفسير و علوم قرآن در سطح سه ويژه آقايان كه در راستای تخصصی كردن رشته‌های حوزوی ارائه می‌شود، از ديگر برنامه‌هايی است كه در اين ستاد اجرا می‌شود.
حجت‌الاسلام عزيزی عنوان كرد: چند رويكرد اساسی نسبت به قرآن و تفسير بايد در حوزه علميه خراسان مد نظر قرار گيرد، اول رويكرد آموزشی و پژوهشی است كه اين مسئله بايد در برنامه‌های كوتاه مدت و بلند مدت مثل طرح نخبگان قرآنی مورد توجه قرار گيرد.
وی ابراز كرد: تربيت اساتيدی كه قرار است متصدی تفسير قرآن و ترويج آن بين طلاب شوند به صورت بلند مدت در مؤسسات تربيت مدرس تفسير و معارف مد نظر قرار گيرد تا بتوانند طلاب را به حدی برسانند كه در بحث تفسير به مهارت دست يابند.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان خاطرنشان كرد: توجه به مباحث فرهنگی و ترويجی و اختصاص امتياز به برترين‌های قرآنی و ضبط و نشر فعاليت‌های قرآنی حوزه علميه خراسان در راستای استفاده همه طلاب از آن، از ديگر رويكردهايی است كه بايد در حوزه مورد توجه جدی قرار گيرد.
وی سه نگاه اجتهادی را روايی، عقلی و قرآنی عنوان كرد و ادامه داد: رويكرد ستاد تفسير حوزه علميه خراسان هم اين است كه قرآن را به صحنه درس و بحث زندگی طلاب بياورد.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با بيان اينكه زمانی كه طلبه‌ها انس با قرآن داشته باشند و شيرينی و طعم قرآن را در زندگی خود بچشند به طور قطع به سمت قرآن حركت خواهند كرد، افزود: تمامی دروس خارج و فقه و اصول بايد قرآنی شوند.
وی تصريح كرد: از آن جايی كه حجم دروس فعلی آموزشی حوزه علميه خراسان زياد است، تلاش ستاد تفسير اين حوزه بر آن بوده كه قرآن را به گونه‌ای به متن درسی طلاب وارد كند كه آن‌ها را از قرآن دور نكند، بر همين اساس حدود هزار و 340 ساعت را در برنامه آموشی خود، قرآن در نظر گرفته‌ايم.
وی بيان كرد: اين طرح آموزشی به دنبال اين نيست كه مباحث آموزشی قرآن را در حوزه علميه خراسان از مهجوريت در آورد و بر همين اساس ساعات درسی طلبه‌ها را افزايش دهد زيرا در اين صورت نه تنها اثر مثبت ندارد بلكه ممكن است طلبه از اين دروس خسته و متنفر شود.
حجت‌الاسلام عزيزی با اشاره به اينكه قرآن در صحنه زندگی و عمل طلاب وارد نشده‌است، اذعان كرد: آنطور كه بايد و شايد قرآن چه در حوزه و چه دانشگاه مطرح نيست و حقش ادا نمی‌شود زيرا تفسير قرآن زمانی موفق است كه بتواند در نكات علمی و تحقيقی مفسران كارايی داشته و بتواند مشكلات عقيدتی، اخلاقی، سياسی، تبليغی، شيوه‌های تعليم و تربيت، شيوه‌های امر به معروف و نهی از منكر، رابطه انسان با خالق و در حوزه پاسخگويی به شبهات، كارآمد باشد و در اين صورت است كه گرايش طلاب و پژوهشگران هم به مباحث تفسيری بيشتر خواهد شد.
وی با بيان اينكه يكی از رسالت‌های ستاد تفسير، حذف نگاه جنبی به برنامه‌های قرآنی در حوزه است، گفت: يكی از دلايلی كه قرآن در حوزه علميه خراسان مهجور مانده اين است كه طلبه‌ها در تبليغاتشان بيشتر به روايات مراجعه می‌كنند و درصد كمتری از پاسخگويی به شبهات و ارجاعاتشان به قرآن كريم مربوط می‌شود.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با بيان اينكه ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با توجه به تأكيدات رهبر معظم انقلاب در جمع روحانيان خراسان مبنی بر اينكه «تفسير بايد جزو دروس رسمی تمام سطوح حوزه علميه قرار گيرد»، تشكيل شد، افزود: فعاليت‌های ستاد تفسير حوزه علميه خراسان منحصر به حوزه نيست و در مراكز ديگر نيز فعاليت‌های گسترده‌ای انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام عزيزی ابراز كرد: ستاد تفسير حوزه علميه خراسان با هدف مهجوريت زدايی از فعاليت‌های قرآنی، توانمندسازی روحانيت در فهم معارف قرآن، توانايی برای تبيين و ترويج و پاسخگويی به نيازهای قرآنی جامعه در ابعاد مختلف تأسيس شده است كه رياست ستاد برعهده «سيداحمد علم‌الهدی»، امام جمعه مشهد است كه شش نفر از اساتيد حوزه در آن عضويت دارند.
وی با بيان اينكه تاكنون 67 جلسه كاری برگزار شده است، به برنامه‌های اين ستاد اشاره كرد و يادآور شد: از جمله اين برنامه‌ها طرح «گامی به سوی تفسير حجت‌الاسلام قرائتی» است كه در اوايل كار در دستور كار قرار گرفت و اجرای آن به دفتر تبليغات اسلامی خراسان رضوی واگذار شده است.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان مهم‌ترين برنامه اين ستاد را، طرح تفسير و علوم قرآنی در مقطع عمومی از پايه اول تا دهم حوزه علميه خراسان عنوان كرد كه با مشاركت 30 نفر از نخبگان قرآن حوزه به تصويب رسيده و در شورای برنامه‌ريزی مديريت حوزه تأييد شده است و افزود: اگر اين طرح اجرايی شود تحول خوبی در برنامه آموزشی حوزه رخ خواهد داد.
وی با بيان اينكه درس تفسير در مقطع خارج برای دروس سطح چهار از ديگر طرح‌های ستاد تفسير حوزه علميه خراسان است كه سال گذشته در چهار درس و امسال با هشت درس برای طلاب ارائه شده است، تصريح كرد: تدوين و تفسير طرح كانون‌های قرآن و عترت در مدارس عليمه، طرح همايش فعالان و خادمان قران كريم، برپايی كارگاه‌های تخصصی تفسير و علوم قرآن، تدوين و تصويب طرح جشنواره جامع قرآن حوزه علميه خراسان، طرح نشست‌های تخصصی قرآن‌پژوهی و رشته تخصصی تفسير و علوم قرآن در سطح سه ويژه آقايان كه در راستای تخصصی كردن رشته‌های حوزوی ارائه می‌شود، از ديگر برنامه‌هايی است كه در اين ستاد اجرا می‌شود.
حجت‌الاسلام عزيزی عنوان كرد: چند رويكرد اساسی نسبت به قرآن و تفسير بايد در حوزه علميه خراسان مد نظر قرار گيرد، اول رويكرد آموزشی و پژوهشی است كه اين مسئله بايد در برنامه‌های كوتاه مدت و بلند مدت مثل طرح نخبگان قرآنی مورد توجه قرار گيرد.
وی ابراز كرد: تربيت اساتيدی كه قرار است متصدی تفسير قرآن و ترويج آن بين طلاب شوند به صورت بلند مدت در مؤسسات تربيت مدرس تفسير و معارف مد نظر قرار گيرد تا بتوانند طلاب را به حدی برسانند كه در بحث تفسير به مهارت دست يابند.
دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان خاطرنشان كرد: توجه به مباحث فرهنگی و ترويجی و اختصاص امتياز به برترين‌های قرآنی و ضبط و نشر فعاليت‌های قرآنی حوزه علميه خراسان در راستای استفاده همه طلاب از آن، از ديگر رويكردهايی است كه بايد در حوزه مورد توجه جدی قرار گيرد.
مطالب مرتبط
