مودت و رحمت در خانواده اختصاص به زن یا مرد ندارد

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌‌الاسلام والمسلمین عباس پسندیده، رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی دانشگاه قرآن و حدیث در کنفرانس بین‌المللی «یافته‌های نوین مناسبات دین و خانواده» که امروز، ۱۸ اسفندماه در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم برگزار شد، به ارائه مقاله‌ای  با عنوان «چهارچوب نظری مهر و الفت در خانواده درمانگری معنوی» پرداخت و بیان کرد: در مفهوم مهر مبنای اسلامی و دینی ما همین عبارت قرآن کریم « جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً، میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود.»(سوره روم/21) است که به عنوان نقطه اصلی قرار دارد.

وی با بیان اینکه مفهوم مهر برای هر دو جنس زن و مرد تعریف می‌شود، تصریح کرد: زمانی که مودت و رحمت شکل بگیرد سکونت و آرامش تامین می‌شود و عوامل دیگری که در منابع دینی وجود دارد ذیل مودت و رحمت تعریف می‌شوند زیرا آن‌ها مدل کامل مودت و رحمت هستند بنابراین سکونت هدف نهایی است که باید در کانون خانواده تحقق یابد بواسطه مودت و رحمت.

پسندیده اظهار کرد: مودت ترکیبی از محبت و تمنّی نسبت به چیزی که برای شخص مورد تمایل و رغبت (خواستنی) است. در واقع شخص در مواجهه با چیزی که برای او خواستنی است تصورات خوبی را از آن در نظر می‌گیرد و آن را می‌طلبد و نسبت به آن شیء محبت قلبی پیدا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه تمنی امری آرزو شده و خواستنی را می‌گویند، بیان کرد: در خانواده مودت بدان معناست که یعنی طرف مقابل برای وی یک همسر رویایی و دوست‌داشتنی است که فراتر از محبت و یک حالت رومانتیک محبت به همسر است که بر اساس آموزه‌های قرآنی اختصاص به یک جنس ندارد.

پسندیده گفت: رحمت، رقت قلبی نسبت به نیازمندی دیگران است که وی را به احسان‌ورزی نسبت به او وامی‌دارد، در واقع در گام نخست فرد نیاز نیازمند را درک می‌کند و سپس عواطف او نسبت به نیازمند برانگیخته می‌شود و در نهایت اقدام به احسان و کمک می‌کند.

وی تصریح کرد: در خانواده مفهوم رحمت بدان معناست که رقت قلبی و رفتار احسانی فرد نسبت به عضوی که نیاز دارد برانگیخته شود که براساس آموزه‌های قرآنی اختصاص به زن و مرد ندارد و هر دو را شامل می‌شود.

پسندیده با اشاره به روش برانگیختن مهر و عواطف در فرد، بیان کرد: رسول گرامی اسلام می‌فرماید:« جُبِلَتِ القُلوبُ على حُبِّ مَن أحسَنَ إلَيها ، و بُغْضِ مَن أساءَ إلَيها . دلها بر محبت كسى كه به آنها خوبى كند و بر نفرت از كسى كه به آنها بدى روا دارد ، سرشته شده است.» و همچنین خداوند در قرآن می‌فرماید: « فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَىٰ كَوْكَبًا ۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّي ۖ فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَا أُحِبُّ الْآفِلِينَ، پس چون شب بر او نمودار شد ستاره درخشانی دید، گفت: این پروردگار من است. چون آن ستاره غروب کرد گفت: من چیزهای غروب کردنی و ناپدید شدنی را دوست ندارم (انعام/76)؛ انسان‎‌ها به طور کلی افول‌کنندگان را دوست ندارند لذا هراندازه فرد در نظر همسرش کامل‌تر به نظر آید، عواطف او بیشتر برانگیخته می‌شود.

پسندیده تصریح کرد: اگر در یک خانواده‎ای افراد نقص‌بین باشند نمی‌توان انتظار مودت و محبت بین همسر داشت و باید در درجه اول این مسئله را مرتفع کرد.

وی با اشاره به تفاوت جنسیتی در مهرورزی بیان کرد: بر اساس حدیث امام علی(ع) زن دارای جنسیت ریحانه است در حالیکه در اذهان عمومی وجود دارد که زن باید عشق و محبت به دیگران بدهد اما نکته آن است که زن چون ریحانه است باید رفتار و تعامل با او دارای لطافت باشد.

رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی دانشگاه قرآن و حدیث افزود: زن همانند گل دارای لطافت و مرد دارای قدرت و قوامیت است و ویژگی و امتیاز زن نقطه نیاز مرد و ویژگی و امتیاز مرد نقطه نیاز زن است و تا این نیاز وجود دارد، تنش و تلاطم و اضطراب وجود دارد به همین جهت وقتی این دو در کنار هم قرار بگیرند، آرام می‌گیرند لذا نقش زن و تعامل مرد با او نباید در تعارض با جنسیت او باشد.

یادآور می‌شود، کنفرانس بین‌المللی «یافته‌های نوین مناسبات دین و خانواده» از امروز آغاز شده است و تا ۱۹ اسفندماه ادامه دارد و پژوهشگران و اندیشمندان ایرانی و خارجی در چهار پنل جامعه‌شناسی، روانشناسی، علوم تربیتی و حقوق به ارائه مقالات خود می‌پردازند و علاقه‌مندان می‌توانند جهت حضور در این کنفرانس، از طریق https://vc.rihu.ac.ir/ch/rfc اقدام کنند.