قم الگویی موفق در ارتقای سلامت عمومی کشور باشد

به گزارش ایکنا از قم، به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم، سیامک محبی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم و رئیس مرکز بهداشت استان در گفت‌وگویی با اشاره به گستره خدمات و چالش‌های ساختاری بیان کرد: معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قم با شبکه‌ای وسیع در حدود ۲۰۰ نقطه استان (مناطق شهری و روستایی)، خدمات متنوعی به همه گروه‌های سنی ارائه می‌دهد؛ از مراقبت‌های دوران بارداری و سلامت جنین، دوره نوزادی، دوره کودکی، دوره نوجوانی، دوره جوانی، دوره میانسالی تا خدمات دوران سالمندی و این خدمات بدون تبعیض و با نگاه عدالت‌محور در اختیار همه مردم استان و عمدتاً به صورت رایگان قرار می‌گیرد.

وی افزود: با این حال، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد، حدود ۳۰ درصد مراکز و پایگاه‌های فعال بهداشتی شهر قم در سال‌های دورتر تعطیل شده‌اند. حدود ۶۳درصد از پست‌های بهداشتی در حال حاضر بلاتصدی هستند و از مجموع ۲۰۰۰ پست سازمانی، کمتر از ۱۳۰۰ نفر مشغول به کار هستند.

محبی گفت: نیمی از مراکز و پایگاه‌ها در ساختمان‌های اجاره‌ای و سایر مراکز و پایگاه‌های موجود دارای بنایی نسبتاً فرسوده هستند که ضرورت بازسازی آنها ملموس است.

وی ادامه داد: استان قم دارای مراکز برون‌سپاری به مراتب بیشتر از میانگین کشوری است که علی‌رغم تلاش این عزیزان منابع مالی جهت پرداخت حقوق ایشان به موقع فراهم نمی‌شود. این مشکلات، ضرورت توجه ویژه به زیرساخت‌ها و منابع انسانی را در ساختار بهداشتی استان دوچندان می‌سازد.

محبی با اشاره به توسعه زیرساخت‌های عمرانی گفت: سال گذشته چندین پروژه عمرانی مهم در استان به بهره‌برداری رسید از جمله این پروژه‌ها می‌توان به افتتاح چند خانه بهداشت و مرکز خدمات جامع سلامت، فراهم ساختن مقدمات راه‌اندازی رسمی شبکه بهداشت و درمان شهرستان کهک و کلنگ‌زنی مراکز جدید در شهر قائم و منطقه ۱۵ خرداد اشاره کرد.

وی درخصوص برنامه‌ریزی برای سال جاری اظهار کرد: افتتاح ۷ خانه بهداشت جدید، ۵ پایگاه سلامت و ۴ مرکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی در دستور کار است.

محبی از اصلاح وضعیت مالی و حمایت از کارکنان گفت و افزود: در حوزه مالی، گام‌های بزرگی برداشته شده‌است ازجمله می‌توان به کاهش سی و پنج میلیارد تومانی بدهی مرکز بهداشت استان با تلاش‌های مسئولین، جذب بیش از ۱۹۵ میلیارد تومان منابع مالی از سوی وزارت بهداشت برای حقوق، دارو، تجهیزات مصرفی و کارانه‌های پرسنل مراکز محیطی، افزایش دو تا سه‌برابری کارانه نیرو‌های محیطی (P۴q) در گروه‌های شغلی مختلف از تیر ماه سال گذشته و دو برابر شدن ضریب فوق‌العاده کارایی نیرو‌های محیطی از ابتدای سال جاری اشاره کرد.

وی تصریح کرد: این اقدامات، انگیزه و کیفیت خدمات نیرو‌های بهداشتی را به طور قابل توجهی ارتقا داده و با ابلاغ دستورالعمل اخیر وزارت بهداشت برای کلیه نیرو‌های بهداشتی در خصوص پرداخت P۴p علی القاعده وضعیت معیشتی بهتری نسبت به گذشته برای همکاران عزیز بهداشتی می‌توان متصور بود.

محبی درخصوص مدیریت بیماری‌های واگیر و غیرواگیر بیان کرد: استان قم از نظر بیماری‌های غیرواگیر مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا، تری گلیسرید بالا و سرطان‌ها در گروه پرخطر کشور قرار دارد. مصرف ناکافی میوه و سبزیجات و سبک زندگی ناسالم و بی تحرکی نیز تهدیدی جدی محسوب می‌شود.

وی گفت: در حوزه بیماری‌های واگیر، همواره استان به واسطه شرایط اقلیمی و نیز ابعاد مهاجرتی و تجمعات انسانی انبوه در استان باید مراقبت‌های مناسبی در خصوص پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا، کرونا، التور، تب مالت، سرخک و طیف بزرگی از سایر بیماری‌های ویروسی و باکترایی داشته باشد.

محبی تصریح کرد: پوشش واکسیناسیون در استان در حد قابل قبولی است اما در سال‌های اخیر با رشد موضوعات شبه علم و ترویج باور‌های نادرست بهداشتی در این خصوص چالش‌هایی در استان مشاهده می‌شود.

وی گفت: از طرفی یکی از چالش‌های سال‌های گذشته، ورود اتباع غیرایرانی واکسینه‌نشده به استان بود که معاونت بهداشتی در تلاش برای پوشش واکسیناسیون این گروه‌ها و حتی واکسیناسیون خانه به خانه خصوصاً در محل‌های تجمعی ایشان است.

محبی بیان کرد: حدود ۲۰ درصد مراجعات به مراکز بهداشتی قم مربوط به اتباع غیرایرانی است. این خدمات بدون در نظر گرفتن وضعیت اقامت، ارائه می‌شود. اگرچه این موضوع فشار زیادی بر زیرساخت‌های استان وارد می‌کند، اما تداوم آن نشان از رویکرد انسانی و عدالت‌محور معاونت بهداشت دارد.

وی درباره اقدامات فرهنگی و اجتماعی سلامت‌محور (محلات ارتقا دهنده سلامت) گفت: برنامه محلات ارتقادهنده سلامت در مناطقی از شهر تعریف و شروع شده است. این برنامه نمونه‌ای موفق از مشارکت کل جامعه در عرصه سلامت محسوب می‌شود و از ظرفیت‌های محلی همچون روحانیون، بسیج محلات، معتمدین و رابطین و سفیران سلامت محلات با همکاری و مشارکت سازمان‌های دولتی جهت بهبود شرایط بهداشتی و موضوعات مرتبط با سلامت استفاده می‌شود.

محبی دریاره اولویت‌های اصلی در سال جاری اظهار کرد: چهار محور کلیدی در دستور کار معاونت بهداشت استان قم قرار دارد: جوانی جمعیت، اجرای پزشک خانواده در مناطق روستایی و شهر‌های زیر ۲۰ هزار نفر، توجه به عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت (SDH) و سلامت‌محور کردن محلات و افزایش مشارکت مردمی.

وی گفت: وزارت بهداشت تنها بر ۲۵ درصد عوامل مؤثر بر سلامت جامعه اثر مستقیم دارد و مابقی به عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سبک زندگی مربوط است؛ بنابراین تحقق سلامت پایدار نیازمند همکاری همه مردم و دستگاه‌هاست چرا که سلامتی، ریشه در عواملی خارج از حوزه سلامت دارد.

محبی اظهار کرد: با وجود کمبود‌های زیرساختی و نیروی انسانی، معاونت بهداشت استان قم توانسته با کاهش بدهی‌ها، جذب منابع مالی، توسعه پروژه‌های عمرانی، بهبود شاخص‌های جمعیتی، ارتقای سلامت روان و کنترل بیماری‌های واگیر مسیر مثبتی را طی کند.

وی در پایان یادآور شد: اگر حمایت‌های استانی و ملی ادامه یابد، بی‌تردید قم می‌تواند الگویی موفق در ارتقای سلامت عمومی برای دیگر استان‌های کشور باشد.