در مکتب امام حسین(ع)/ ۵۰
مشهورترین آیه قرآن درباره امام حسین(ع) + فیلم
نویسنده کتاب «کلیدواژه‌های آیات حسینی در قرآن کریم» گفت: یکی از مشهورترین و عمیق‌ترین آن‌ها، آیه ۱۰۷ از سوره صافات است که داستان قربانی شدن حضرت اسماعیل(ع) را به دست حضرت ابراهیم(ع) روایت می‌کند و در روایات آمده که پس از این واقعه، جبرئیل(ع) از سوی خداوند، داستان شهادت امام حسین(ع) را برای حضرت ابراهیم(ع) بیان کرد و ایشان در مصائب سیدالشهدا(ع) گریست.
در اربعین حسینی قرار داریم. در روزی که عاشقان اباعبدالله(ع) پا در مسیر عشق می‌گذارند و بیعتی دوباره با امام حسین(ع) می‌بندند. امام حسین(ع) از دیدگاه یک یتیم، پدر؛ از دیدگاه یک فقیر، کریم؛ از دیدگاه یک گناهکار، بخشنده و از دیدگاه تمامی مردم، سیدالشهدا(ع) است.اما امام حسین(ع) از منظر آیات قرآن کریم چگونه است؟ در کدام قسمت از این معجزه الهی می‌توان اباعبدالله(ع) را جست‌وجو کرد؟ کدام آیه بهترین توصیف را از امام حسین(ع) دارد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدجعفر روضاتی، نویسنده کتاب «کلیدواژه‌های آیات حسینی در قرآن کریم» به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:
ایکنا- چرا تصمیم گرفتید به دنبال «آیات حسینی» در قرآن بگردید؟
نخستین نقطه آغاز فعالیت‌هایم در حوزه تفسیر قرآن، مرتبط با کتاب‌های «کلیدواژه آیات قرآن» بود و این مسیر از سال ۱۳۸۶ آغاز شد، زمانی که در مرکز جهانی حضرت ولیعصر(عج) در اصفهان، ملاقاتی با مستبصر گرامی، آقای عمار لوماناکو از ایتالیا داشتم، ایشان پنج سال از زمان تشیع‌شان می‌گذشت و به‌صورت عمیقی با قرآن کریم در ارتباط بود و نحوه کار ایشان با آیات قرآن به حدی ظریف و جذاب بود که در آن ملاقات، متوجه شدم چه ایده خوبی است که به کمک کدهای آیات، مفاهیم قرآنی را به‌صورت موضوعی دسته‌بندی کنیم.
زمانی که آیه تطهیر (سوره احزاب/ آیه ۳۳) را مطرح کردیم، ایشان با شنیدن آیه تطهیر گفت ۳۳/۳۳ به این معنا که ۳۳ اول شماره سوره است و ۳۳ دوم شماره آیه است و متوجه شدم که این روش، یعنی ارجاع آیات به کدهای عددی که برای آحاد مردم و به‌ویژه جوانان می‌تواند بسیار مؤثر باشد، زیرا بچه شیعه‌ها نسبت به قرآن کمی فاصله گرفته‌اند و می‌توان با این روش، موضوعات مختلف قرآن را به‌صورت تخصصی و ساختاریافته ارائه داد، درواقع این روش برای یادگیری و حفظ آیات مفید است، چراکه کاربر می‌تواند با داشتن کد آیه، به‌راحتی آن را در قرآن پیدا کند و باعث ایجاد یک دسته‌بندی جامع و منظم از آیات در موضوعات مختلف می‌شود.
این اندیشه، به شکل عملی از سال ۱۳۹۰ آغاز شد و در بدو امر، روی موضوع آیات مهدوی کار کردم و پس از دو سال، کتاب «کلیدواژه آیات مهدوی» را آماده کردم که شامل ۲۴۰ آیه در موضوع امام زمان(عج) است، البته ممکن است آیات بیشتری از این عدد(۲۴۰ آیه) درباره حضرت صاحب‌الزمان(عج) وجود داشته باشد، اما انتخاب این ۲۴۰ آیه از ابتدا تا انتهای قرآن براساس دسترسی آسان انتخاب شده است.
همچنین آدرس آیات براساس قرآن «عثمان طه» است تا در مراجعه به نسخه‌های مختلف قرآن، تفاوت در شماره‌گذاری آیات به‌وجود نیاید و پس از آیات مهدوی، به سراغ آیات رجعت رفتم و ۸۰ آیه را در این موضوع جمع‌آوری کردم، سپس آیات علوی را مطالعه کردم که به ۴۴۰ آیه در موضوع حضرت علی(ع) رسیدم، همچنین، ۱۳۵ آیه را در موضوع حضرت زهرا(س) جمع‌آوری کردم که در کتابی با عنوان «کلیدواژه آیات فاطمی در قرآن کریم» منتشر شد و در نهایت، به موضوع امام حسین(ع) رسیدم.
در ابتدای هر بخش، آیه مربوطه و بعد ترجمه آن را ذیلش نوشتم و سپس روایاتی را که به آن آیه مربوط می‌شوند، همراه با منبع آن ارائه دادم. به‌طور نمونه، روایتی از « مِنهال بن عمرو» از کتاب « الخرائج والجرائح» جلد سوم، صفحه 577، حدیث اول درباره آیه بالا آوردم: «عن المنهال بن عمرو قال: أنا والله رأيت رأس الحسين(ع) حين حمل و أنا بدمشق، وبين يديه رجل يقرأ الكهف، حتّى بلغ قوله: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا» فأنطق الله الرأس بلسان ذرب ذلق، فقال: أعجب من أصحاب الكهف قتلي وحملي؛ قسم به خدا که سر حسین را دیدم هنگامی که به سمت دمشق برده می‌شد. در مقابل او مردی بود که سوره کهف را می‌خواند تا رسید به این قول خداوند که می‌فرماید: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا» سپس خداوند سر را با زبانی روان و سلیس به سخن درآورد و او گفت: «کشته شدن و برده شدن من از اصحاب کهف تعجب برانگیزتر است» که در این بخش، آیه اصلی «سَیَعْلَمُ الَّذینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ» (سوره شعرا، آیه ۲۲۷) است.
ایکنا_ چگونه آیات مربوط به امام حسین(ع) را شناسایی کردید؟ آیا استاندارد خاصی مدنظر داشتید؟
ایکنا_ از چه منابع روایی و حدیثی در کتاب استفاده کردید؟ آیا از روایات اهل سنت نیز بهره گرفته‌اید؟
در این کتاب، بیشتر از روایات شیعه استفاده شده است و در پاورقی‌ها نیز منابع به‌صورت الفبایی آورده شده‌اند و تمایل بیشتر به استفاده از منابع شیعه بوده است، چراکه این کتاب در چارچوب مباحث شیعی تدوین شده و هدف اصلی، خدمت به جوانان و علاقه‌مندان شیعه به قرآن و اهل بیت(ع) است؛ البته این مسئله به معنای نادیده گرفتن روایات اهل سنت نیست، می‌توانستیم با قرار دادن زمان بیشتر از روایات اهل سنت نیز بهره ببریم، اما چاپ همین کتاب با توجه به منابع شیعی، حدود یک سال و نیم زمان برد که در آخر توسط انتشارات اعتقاد ما در مشهد به چاپ رسید.
ایکنا_ به نظر شما مهم‌ترین آیه‌ای که امام حسین(ع) را منعکس می‌کند، کدام است؟
ایکنا_ چه پیامی را از طریق این کتاب به خوانندگان می‌خواستید منتقل کنید؟
بیشترین دغدغه من برای تألیف این کتاب، جوانان بودند و متأسفانه بسیاری از بچه‌های هیئتی در مجالس عزاداری بیشتر به مداحی و شور عاطفی گرایش دارند، در حالی که نیاز به تربیت معرفتی و قرآنی دارند، زمانی که اعتقادات تنها بر پایه عاطفه یا هیجان شکل بگیرد با اولین شبهه یا انحراف از بین می‌رود، برای همین، روش «کدگذاری آیات» را به‌کار گرفتم.
همان‌طور که در کتاب‌های درسی، هر درس شماره دارد، من هم به هر آیه مربوط به اهل بیت(ع)، یک کد اختصاص دادم، به‌طور نمونه آیه صلوة النبی (سوره احزاب، آیه ۵۶) با کد ۳۳/۵۶ قابل یادگیری است یا آیه مربوط به تسبیحات حضرت زهرا(س)، که امام صادق(ع) ذکر کثیر را نشانه تسبیحات حضرت فاطمه(س) دانستند با کد 33/41 (سوره احزاب آیه 41) «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا» شناخته می‌شود. این روش، دسترسی به آیات را برای جوانان بسیار آسان می‌کند.
ایکنا_ آیا پس از انتشار کتاب، واکنش‌های مثبتی از سوی خوانندگان یا محققان دیگر دریافت کردید؟
این کتاب در مراکز مختلف آموزشی و مذهبی، از جمله در شیراز و مشهد، به‌عنوان مبنای آموزشی مورد استفاده قرار گرفته است و درواقع این کار شخصی نبود، بلکه خدمتی به امام حسین(ع) و قرآن است، همچنین این کتاب به‌صورت مجازی در سایت قائمیه موجود است.
ایکنا_ چه پیشنهادی برای افرادی دارید که می‌خواهند قرآن را به‌صورت عملی در زندگی خود پیاده‌سازی کنند؟
امام رضا(ع) سفارش کردند که روزانه حداقل ۵۰ آیه از قرآن بخوانید و امام صادق(ع) نیز به شخصی که حافظ قرآن بود، توصیه کردند که حافظان نیز از رو قرآن بخوانند زیرا دو ثواب تلاوت و دیدن آیات برای فرد درنظر گرفته می‌شود و این آشنایی و انس با آیات باعث می‌شود که در لحظات سخت، آیات به خاطر بیایند و راهگشای مشکلات شوند. قرآن کتابی زنده است و هر بار که آن را می‌خوانیم، حرف تازه‌ای دارد. آیت‌الله طالقانی(ره) می‌فرمودند که اگر مرا در زندان بیندازند، با همین قرآن سؤالات را جواب می‌دهم. قرآن هرگز کهنه یا تکراری نمی‌شود.
ایکنا_ اگر فرصتی پیش آید، تغییراتی در کتاب انجام می‌دهید و در صورت ادامه مسیر تألیف، موضوع بعدی کتاب شما چه خواهد بود؟
با بررسی‌هایی که انجام دادم، چارچوب کتاب نیازی به تغییر ندارد و به هدف پیش‌بینی شده رسیده‌ایم. مطمئن نیستم، اما دلم می‌خواهد درباره آیات نبوی تحقیق و کتابی در این زمینه تألیف کنم.
ایکنا_ چگونه می‌توان قرآن را منشوری برای مقاومت و انقلاب دانست؟
زندگی شهدا یک زندگی قرآنی است و برنامه‌های قرآنی برای زندگی خود داشتند، همچنین در وصیت‌نامه‌ها و خاطراتشان، قرآن حضوری مطلق دارد و زمانی که قرآن در سینه و ذهن انسان باشد از هیچ چیزی نمی‌ترسد و مقاومت شهدا، مقاومت قرآنی بود. در ایام جنگ 12 روزه نیز رهبر معظم انقلاب توصیه کردند که هر شب سوره فتح را بخوانید، درواقع این آیات، بار مثبت معنوی ایجاد می‌کنند و انسان را برای مقاومت آماده می‌کنند.
ایکنا_ و سخن پایانی با مخاطبان این گفت‌وگو...
به بینندگان و خوانندگان همان توصیه‌ای را می‌کنم که امام صادق (ع) فرمودند: «خانه‌ها را با تلاوت قرآن زینت بدهید.»
حانیه سادات حسینی‌کیا
انتهای پیام 
