دفاع مشروع از منظر نهج‌البلاغه

محمدرضا کریمی والا، عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه قم در یادداشتی که با محوریت «دفاع مشروع در نهج‌البلاغه» در اختیار ایکنا قرار داده است، نوشت:

در تاریخ چند سده اخیر که استعمار غرب با راهبری یهود صهیونی، بر تمام ارکان زندگی همراه بود، شاهد ویرانگری‌ها، غارتگری‌ها و کشتار وحشیانه‌ای بودیم که در مقابل آن، سَبُعیت هر وحوش درنده‌ای رنگ می‌بازد و این در حقیقت یادآور همان عزم ویرانگر ابلیس است که به تلافی هبوط از مقام خود در صدد انتقام از انسانیت انسان است، لذا این ویرانگری غربِ مستکبر، صرفا در قلع و قمع دنیای انسان خلاصه نمی‌شود؛ بلکه عزم جدی او بر آن است که با اشاعه رذائل و پستی‌ها، معنویت و ابدیت انسان را نیز نابود کند و تا آنجا پیش رود که احدی در مسیر حق و صراط مستقیم نتواند قدم بردارد.

بیشتر بخوانید:

• مجری زن ایرانی؛ جرات‌ساز و قدرت آفرین
• تحلیلی بر دفاع مشروع ایران در مقابل تجاوز رژیم صهیونی
• نابودی اسرائیل در آستانه ظهور امام زمان(عج)
• اتحاد و انسجام ملی رمز غلبه بر جبهه کفر است
• آنچه باید از اخبار جعلی بدانیم

آنگونه که ابلیس در برابر ربّ العالمین با کمال وقاحت چنین رجز خوانی کرد: «لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ‏ الْمُسْتَقيمَ‏ ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ‏ شاكِرين‏» «قالَ فَبِعِزَّتِكَ‏ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ» سوره اعراف آیه‌های (17-16). ابلیس در واقع عَلَم باطل را هزاران سال است که بلند کرده است و در این طریق، عده زیادی از انسان‌ها را به پلیدی‌ها آلوده کرد و برای خود سیاهی لشکر اخذ نمود تا در پیکاری بی‌امان با انسانیت انسان، منادیان حق را که می‌کوشند ولایت خداوند را در وجود خود و دیگران حاکم کنند، از میان بردارد و در این تلاش شنیع، هزاران نفر از انبیا و اولیای الهی را به خاک و خون کشید و به اندازه‌ای پیش رفت که خود از سیطره به ظاهر گسترده خود بر انسان‌ها متعجب می‌شود و قرآن کریم در سوره سبأ، آیه ۲۰ از تحقق گمان او در این اقدام پلید می‌فرماید: «وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْليسُ‏ ظَنَّهُ‏ فَاتَّبَعُوهُ إِلاَّ فَريقاً مِنَ الْمُؤْمِنينَ؛ بيقين، ابليس گمان خود را درباره آنها محقّق يافت كه همگى از او پيروى كردند جز گروه اندكى از مؤمنان‏.» 

مطالعه تاریخ این ستیزه‌جویی گواه آن است که قوم بنی‌اسرائیل که سپس به یهود موسوم شدند در این سرسپردگی به شیطان، پیش رو بودند و آیات متعددی از قرآن کریم برای اخذ عبرت و پرهیز از فرجام جهنمی آن‌ها به بازگویی تاریخ آنان پرداخته است و مؤمنین را به طور جدی در سوره مائده، آیه ۸۲ هشدار می دهد: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذينَ‏ آمَنُوا الْيَهُودَ». مشاهده تاریخ پر فراز و نشیب صدر اسلام نیز گواه همین سیزه جویی علنی با نبی خاتم(ص) است که آن حضرت در اقدامی تمام کننده برای مدتی شرّ یهود را از صراط مستقیمِ هدایت کوتاه کردند؛ لکن قدر ناشناسی مسلمانان دوباره راه را برای جلوه‌گری و سلطه طلبیِ شیاطین یهود و پیروانشان باز کرد تا بر روح و جان انسان‌ها جامه پلیدی‌ها را بپوشانند.

در این راستا ائمه معصومین(ع) را یکی پس از دیگری به شهادت رساندند و کار را به غیبت آخرین ذخیره الهی منتهی کردند و در دوران غیبت، گویا برای از هم فروپاشی مسیر ولایت الهی دستشان بازتر شد و فجایع بسیار دل خراشی را به بار آوردند و اکنون با تمام توان علَم باطل را در قالب تفکر و نماد صهیونیسم در عالم بر پا ساخته‌اند. با این حال بر رهروان صراط مستقیم و پویندگان طریق ولایت الهی لازم است در این دوران بسیار سخت این فرمایش خداوند در قرآن کریم را آویزه گوش نمایند که فرمود: «فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَى‏ السَّلْمِ‏ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَكُمْ وَ لَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمالَكُمْ» «پس هرگز سست نشويد و (دشمنان را) به صلح (ذلّت‏بار) دعوت نكنيد در حالى كه شما برتريد، و خداوند با شماست و چيزى از (ثواب) اعمالتان را كم نمى‏كند!»(سوره محمد آیه 35)

مصادیقی از دفاع مشروع در نهج البلاغه 

در این مجال، مناسب است به فرازهایی از خطبه 65 نهج‌البلاغه گوش جان سپاریم که حضرت امیر(ع)، جمع مؤمنان را اینگونه برای مقابله با جبهه باطل فرا می‌خواند: «مَعَاشِرَ الْمُسْلِمِينَ اسْتَشْعِرُوا الْخَشْيَةَ وَ تَجَلْبَبُوا السَّكِينَةَ وَ عَضُّوا عَلَى النَّوَاجِذِ وَ الْحَظُوا الْخَزْرَ وَ اطْعَنُوا الشَّزْرَ وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ بِعَيْنِ اللَّهِ فَعَاوِدُوا الْكَرَّ وَ اسْتَحْيُوا مِنَ الْفَرِّ فَإِنَّهُ عَارٌ فِي الْأَعْقَابِ وَ نَارٌ يَوْمَ الْحِسَابِ وَ طِيبُوا عَنْ أَنْفُسِكُمْ نَفْساً وَ امْشُوا إِلَى الْمَوْتِ مَشْياً سُجُحاً وَ عَلَيْكُمْ بِهَذَا السَّوَادِ الْأَعْظَمِ  وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَكُمْ وَ لَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمالَكُمْ»    

«خوف و ترس از خدا را شعار خود بنمائيد (و از خدا بترسيد و در كارزار با دشمن سستى ننمائيد)، وقار و آرامى را رويّه خويش قرار دهيد (از روبرو شدن با دشمن پرهيز نكنيد)، دندانهاتان را بر هم بفشاريد (در جنگ استقامت ورزيد، و سختيهاى كارزار را بخود هموار نمائيد) و (دشمن را) به گوشه چشم و خشمناك بنگريد (زيرا بتمام چشم نگاه كردن علامت ترس و شگفت است كه بر اثر آن دشمن جرأت يافته ممكن است غلبه نمايد) و بجانب چپ و راست نيزه بزنيد (اطراف را بپائيد كه شايد دشمن در كمين نشسته از چپ يا راست حمله نمايد) و بدانيد كه خدا شما را در نظر دارد، پس پى در پى (به دشمن) حمله كنيد.» 

«و از گريختن شرم نمائيد زيرا فرار ننگ براى اعقابست (فرزندانتان را بعد از شما سرزنش خواهند كرد) و آتش روز حساب و رستاخيز مى ‏باشد (گريخته از جنگ در قيامت بعذاب الهىّ گرفتار خواهد شد) و خوشحال باشيد كه روحتان (در جنگ) از بدن جدا گردد، و به آسانى بسوى مرگ برويد (از كشته شدن در راه حقّ براى يارى دين خورسند باشيد، زيرا حيات عاريتى را بدل به زندگانى جاويدان خواهيد ساخت، چنانكه در قرآن كريم مى‏فرمايد: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» يعنى گمان مكن كسانيكه در راه خدا كشته شدند مرده‏اند، بلكه زنده‏‌اند و از جانب پروردگارشان روزى داده مي‌شوند) و بر شما باد (حمله) باين سياهى لشگر جبهه باطل و شما برتر و بالاتريد (شما بر حقّيد و غلبه و پيروزى از آن شما است) و خدا با شما همراه است و هرگز (پاداش) كردارتان را ناقص و كم نمى‏ گرداند شما را در دنيا و آخرت رستگار مى ‏نمايد»