«وفاق ملی» شعاری که راهبرد اساسی حفظ نظام است

به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر قم در یازدهمین جلسه از سیزدهمین دوره سلسله کرسی‌های آزاداندیشی با موضوع «وفاق ملی؛ پیشران گام دوم انقلاب اسلامی» که امروز، چهارم اسفندماه در دانشگاه طلوع مهر قم به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد، گفت: وفاق ملی و پدیده‌های مشابه زمانی معنا و اهمیت پیدا می‌کنند که هدفمند باشند و یک پدیده اجتماعی بدون هدف دچار ابهام خواهد بود.

وی افزود: در مباحث قرآنی نیز بر وحدت اسلامی تأکید شده و خداوند آن را نعمتی دانسته است، زیرا این اتحاد توانست‌ ام‌القری‌ای را پایه‌گذاری کند که اسلام از طریق آن گسترش یافت و بدون این همبستگی، اسلام با چالش‌های جدی مواجه می‌شد و شاید هرگز به شکوفایی نمی‌رسید.

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر بیان کرد: وقتی از حفظ نظام صحبت می‌کنیم، منظور تنها ساختار ظاهری نظام سیاسی نیست، بلکه مجموعه‌ای است که دین و دنیای ما را تأمین می‌کند و حیات بشر را سر و سامان می‌دهد، حفظ این نظام به معنای جلوگیری از هرج و مرج و بی‌ثباتی است و یکی از راه‌های اساسی حفظ نظام، وفاق ملی است و به همان اندازه که خود حفظ نظام واجب است، وفاق ملی نیز واجب خواهد بود.

مهاجرنیا ادامه داد: وفاق ملی زمانی محقق می‌شود که گروه‌های مختلف اجتماعی، اقوام، مذاهب و جناح‌های سیاسی بر سر اصول بنیادین کشور به توافق برسند و همبستگی ملی را تقویت کنند و این وحدت داخلی می‌تواند در برابر تهدید‌های خارجی و چالش‌های داخلی، عامل بازدارنده‌ای باشد، در طول تاریخ، هرگاه ملت ایران در برابر دشمنان خارجی متحد بوده، از بحران‌ها عبور کرده است و نمونه بارز آن را می‌توان در دوران جنگ تحمیلی مشاهده کرد که همبستگی ملی موجب حفظ کشور شد.

وی با بیان اینکه یکی از ارکان اساسی حفظ نظام، ایجاد ثبات سیاسی است، افزود: هر نظامی برای بقا و رشد خود نیازمند ثبات در ساختار‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است، وفاق ملی می‌تواند با ایجاد اعتماد میان مردم و حاکمیت، بستر مناسبی برای ثبات سیاسی فراهم کند، زمانی که گروه‌های مختلف اجتماعی احساس کنند که نظام، نماینده تمامی آحاد جامعه است و به مطالبات آنان پاسخ می‌دهد، انسجام و همبستگی ملی افزایش خواهد یافت.

وفاق ملی؛ سندی محکم در برابر توطئه‌های خارجی

استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه امنیت ملی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود، اظهار کرد: در بُعد داخلی، وفاق ملی باعث کاهش تنش‌های اجتماعی، جلوگیری از ناآرامی‌ها و تقویت همگرایی میان شهروندان می‌شود، از سوی دیگر، در بُعد خارجی، یک ملت متحد می‌تواند در برابر تهدید‌های بیگانگان مقاومت بیشتری از خود نشان دهد، دشمنان همواره تلاش کرده‌اند با ایجاد تفرقه میان اقوام و گروه‌های مختلف، امنیت ملی ایران را تضعیف کنند، در چنین شرایطی، وفاق ملی به‌عنوان سدی محکم در برابر توطئه‌های خارجی عمل می‌کند.

مهاجرنیا با بیان اینکه بدون اجرای عدالت، هرگونه وفاق ملی تنها در حد شعار باقی خواهد ماند، گفت: جامعه‌ای که در آن تبعیض، فساد و نابرابری وجود داشته باشد، نمی‌تواند به وفاق ملی دست یابد، عدالت اجتماعی به معنای توزیع عادلانه فرصت‌ها، منابع و امکانات است و موجب افزایش اعتماد مردم به حاکمیت خواهد شد، مقام معظم رهبری بار‌ها بر ضرورت تحقق عدالت تأکید کرده و آن را یکی از مهم‌ترین اهداف انقلاب اسلامی دانسته‌اند.

وی با اشاره به اینکه مشارکت عمومی یکی دیگر از الزامات وفاق ملی است، افزود: نظام جمهوری اسلامی ایران براساس آرای مردم شکل گرفته و تداوم آن نیز وابسته به حضور و مشارکت فعال مردم در عرصه‌های مختلف است، کاهش میزان مشارکت در انتخابات، اعتراضات اجتماعی و بی‌تفاوتی سیاسی از جمله عواملی هستند که می‌توانند به تضعیف وفاق ملی منجر شوند؛ برای حفظ نظام، باید بستر‌های لازم برای افزایش مشارکت عمومی فراهم شود.

مهاجرنیا سپس با اشاره به اینکه ایران کشوری با تنوع قومی، مذهبی و فرهنگی گسترده است، بیان کرد: وفاق ملی زمانی به معنای واقعی کلمه محقق می‌شود که تمامی اقوام و مذاهب احساس کنند که در ساختار نظام نقش دارند و حقوق آنها رعایت می‌شود، هویت ملی ایران همواره بر پایه همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام مختلف شکل گرفته است، پاسداری از زبان فارسی، تقویت فرهنگ ملی و حفظ ارزش‌های مشترک، از جمله راهکار‌هایی است که می‌تواند وفاق ملی را تقویت کند.

جریان‌های سیاسی با تنگ‌نظری به اختلافات دامن می‌زنند

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر اظهار کرد: علی‌رغم اهمیت وفاق ملی، برخی چالش‌ها و موانع در مسیر تحقق آن وجود دارد، یکی از این چالش‌ها، مشکلات اقتصادی است، افزایش تورم، بیکاری و کاهش قدرت خرید مردم باعث نارضایتی عمومی شده و وفاق ملی را تحت تأثیر قرار می‌دهد از سوی دیگر، برخی جریان‌های سیاسی با رفتار‌های جناحی و تنگ‌نظری، به جای تقویت وحدت ملی، به اختلافات دامن می‌زنند.

وی گفت: برای تقویت وفاق ملی و در نتیجه حفظ نظام، باید اقدامات مشخصی از جمله تقویت عدالت اجتماعی، کاهش فاصله طبقاتی و مبارزه با فساد اقتصادی در راستای افزایش اعتماد عمومی، افزایش شفافیت در عملکرد دولت، پاسخگویی مسئولان و ارائه اطلاعات شفاف به مردم، ارتقای سطح گفت‌وگوی ملی، ایجاد فضای مناسب برای تعامل و گفت‌و‌گو میان گروه‌های مختلف اجتماعی انجام شود.

مهاجرنیا تصریح کرد: تقویت فرهنگ مشارکت عمومی، افزایش آگاهی مردم درباره حقوق و تکالیف شهروندی و ترغیب آنها به مشارکت در امور کشور، حمایت از نخبگان و متخصصان، بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان داخلی و حفظ ارتباط با ایرانیان خارج از کشور برای تقویت وفاق ملی و در نتیجه حفظ نظام لازم است.

وی با بیان اینکه وفاق ملی نه یک شعار، بلکه یک راهبرد اساسی برای حفظ و تقویت نظام جمهوری اسلامی ایران است، گفت: تحقق این وفاق نیازمند برنامه‌ریزی جامع در زمینه‌های مختلف از جمله عدالت اجتماعی، مشارکت عمومی، امنیت ملی و تقویت هویت ملی است.

مهاجرنیا اظهار کرد: بدون وفاق ملی، نظام در برابر چالش‌های داخلی و خارجی آسیب‌پذیر خواهد شد، بنابراین، همه افراد جامعه، اعم از مسئولان و شهروندان، باید در راستای تقویت این وحدت ملی تلاش کنند تا کشور بتواند مسیر پیشرفت و توسعه را با ثبات بیشتری ادامه دهد.