اقدامات امام جواد(ع) در تقویت همگرایی میان مسلمانان

حجت‌الاسلام والمسلمین جواد رحیمی، رئیس اداره تولید و تأمین محتوای اداره‌کل فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا از قم، در خصوص پاسخگویی به شبهات با روش قرآن به قرآن از سوی امام جواد(ع) اظهار کرد: امام جواد(ع) تسلط کامل بر آیات قرآن داشت و در مناظرات از آن‌ها استفاده می‌کرد؛ ایشان بسیار منطقی آیات را به یکدیگر پیوند می‌داد و درواقع از این روش برای حقانیت شیعه استفاده می‌کرد.

وی بیان کرد: پاسخگویی به شبهات به روش قرآن به قرآن از سوی این امام بزرگوار چند ویژگی داشت؛ از جمله اینکه حضرت از آیات مختلف استفاده و به تناسب آیه دقت بسیاری می‌کردند، روایات معتبر را می‌آوردند و همچنین از بیانی شیوا و رسا برخوردار بودند.

رئیس اداره تولید و تأمین محتوای اداره‌کل فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یحیی بن اکثم از علمای اهل سنت شبهه می‌کند که در آیه 44 سوره یونس آمده است «إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا» یعنی خداوند به مؤمنان ظلم نمی‌کند پس اینکه امام علی(ع) به ولایت نرسید زیرا بر حق نبود که امام جواد(ع) در پاسخ به چند آیه ۳۶ سوره انبیا، آیه ۲۵ سوره مبارکه حج و آیه ۱۰۷ سوره مبارکه انبیا استناد می‌کند؛ البته استناد به این آیات به این معنی نیست که خداوند به مؤمنان ظلم نمی‌کند بلکه خداوند در نهایت به مؤمنان ظلم نمی‌کند.

نقش امام جواد(ع) در ترویج و حفظ میراث امامت

وی با اشاره به نقش امام جواد(ع) در ترویج و حفظ میراث امامت افزود: امام جواد(ع) با وجود سن پایین خود نقش مهمی در حفظ میراث امامت ایفا کردند؛ نخست اینکه این امام بزرگوار معارف دینی را تفسیر می‌کردند و با دانش و احاطه خود بر علوم و معارف دینی به روشنگری و تعلیم و تفسیر آموزه‌های قرآن و روایات می‌پرداختند.

رحیمی بیان کرد: دومین اقدام امام جواد(ع) در حفظ میراث امامت پاسخگویی به شبهات بود که در دوران امام جواد(ع) فرقه‌های مختلف فکری ظهور پیدا کردند و شبهات مختلفی در زمینه‌های مختلف مطرح بود که امام با صبر و حوصله به این شبهات پاسخ می‌دادند.

وی گفت: از دیگر اقدامات امام جواد(ع) تربیت شاگردان فاضل بود که این شاگردان به حفظ میراث علمی و دینی امام کمک بسیاری داشتند و در کنار امام جواد(ع) در زمینه‌های مختلف علمی و مذهبی تبحر پیدا کرده و به‌عنوان مبلغان و معلمان مذهب شیعه فعالیت می‌کردند.

رئیس اداره تولید و تأمین محتوای اداره‌کل فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اظهار کرد: از دیگر اقدامات امام جواد(ع) مبارزه با ظلم و ستم بود که با وجود خفقان و ستم حاکمان عباسی در مقابل آن‌ها ایستادگی و از حقوق مظلومان دفاع می‌کردند. ایشان با سخنرانی‌های روشنگرانه خود مردم را از ظلم آگاه و آن‌ها را برای مبارزه با ظلم و ستم تشویق می‌کردند.

وی گفت: از دیگر ویژگی‌های امام جواد(ع) نگهداری اسناد و مدارک بود تا از بین نرود و به دست نسل‌های بعدی برسد که این امر نقش مهمی در ترویج مذهب شیعه و حفظ میراث ائمه اطهار(ع) داشت.

رحیمی با بیان اینکه از مناظرات امام جواد(ع) می‌توان به عنوان الگویی شایسته استفاده کرد، افزود: ایشان با وجود سن پایین در مناظرات خود با اندیشمندان تبحر بسیاری از خود نشان می‌دادند و یکی از ویژگی‌ها این بود که حضرت کاملاً مسلط بر آیات و روایات بودند و استدلال قوی و منطقی داشتند و شبهات مخالفان را به گونه‌ای پاسخ می‌دادند که طرف مقابل مستدل بودن پاسخ را کاملاً دریافت می‌کرد.

وی بیان کرد: دومین ویژگی مناظرات امام جواد(ع) این بود که با بیانی رسا و شیوا مطالب را به مخاطب انتقال می‌دادند و ویژگی سوم این بود که پاسخ‌های ایشان با صبر و حوصله بود، همچنین اخلاق خوب و پسندیده داشتند.

رحیمی ادامه داد: اگر در مناظرات تلویزیونی بخواهیم امام جواد(ع) را الگوی خود قرار دهیم و کاندیداها بخواهند اقدامات مناسب را انجام دهند، اولاً باید بر مناظرات مسلط باشند، همچنین طرفین به یکدیگر احترام بگذارند و از توهین به یکدیگر خودداری کنند‌، همچنین استدلال منطقی داشته باشند و باید بدانند هدف از مناظرات تلویزیونی بحث و جدل نیست بلکه باید روشنگری انجام شود.

اقدامات امام جواد(ع) در تقویت همگرایی میان مسلمانان

وی در خصوص اقدامات امام جواد(ع) در تقویت همگرایی میان مسلمانان افزود: دوران امامت امام جواد(ع) مصادف با اختلافاتی بود که میان مسلمانان ایجاد شد و فرقه‌های مختلف فکری و کلامی ظهور پیدا کرده و هر کدام مدعی حقانیت و حقیقت بودند که امام جواد(ع) در این شرایط اقدامات بسیاری برای همگرایی میان مسلمانان انجام دادند.

رئیس اداره تولید و تأمین محتوای اداره‌کل فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اضافه کرد: امام جواد(ع) گفتگو و مناظره را ترویج و با صبر و حوصله به سخنان مخالفان خود گوش دادند و با آن‌ها مناظره می‌کردند.

وی بیان کرد: امام جواد(ع) بر مشترکات مسلمانان تأکید داشتند و زمانی که فرقه‌ها و نحله‌های مختلفی به‌وجود آمدند، امام در سخنرانی‌های خود بر مشترکات مسلمانان از جمله ایمان به خدا، قرآن کریم و پیامبر اسلام(ص) تأکید می‌کردند و بر وحدت و انسجام اهمیت بسیاری قائل بودند.

رحیمی گفت: امام جواد(ع) بر مدارا با مذاهب دیگر و گفت‌وگو با سایر ادیان تأکید داشتند و به پیروان مذاهب دیگر احترام می‌گذاشتند، ایشان معتقد بودند که می‌توان با گفت‌وگو و مناظره حقایق را روشن کرد و به تفاهم و وحدت رسید که این اقدامات جوادالائمه(ع) بر تقویت همگرایی میان مسلمانان به‌عنوان یک الگوی ارزشمند در دنیای امروز نیز می‌تواند سرلوحه قرار گیرد.

گفت‌وگو از الهام حلاجیان