تضمین سعادت دنیا و آخرت در یاد خدا و پرهیز از گناهان است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله جوادی آملی؛ مفسر قرآن کریم و شارح نهج‌البلاغه، 11 بهمن ماه در جلسه درس اخلاق در مسجد اعظم قم، گفت: وجود مقدس امام سجاد(ع) علاوه بر آن دعای استقساء، دعای دیگری هم دارند و وظیفه ما را در برابر ابرها و باران و نقش ابر و باد و... بیان فرموده‌اند.

متن سخنان این استاد حوزه به شرح زیر است: 

وجود مقدس امام سجاد(ع) علاوه بر آن دعای استقساء، دعای دیگری هم دارند و وظیفه ما را در برابر ابرها و باران و نقش ابر و باد و... بیان فرموده‌اند. در دعای 36 هم فرموده‌اند: وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا نَظَرَ إِلَي السَّحَابِ وَ الْبَرْقِ وَ سَمِعَ صَوْتَ الرَّعْدِ. دعاى آن حضرت است هنگامى كه به ابر و برق نظر مى‌‌كرد و صداى رعد مى‌‌شنيد می‌فرمود: اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَيْنِ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِكَ، وَ هَذَيْنِ عَوْنَانِ مِنْ أَعْوَانِكَ، يَبْتَدِرَانِ طَاعَتَكَ بِرَحْمَةٍ نَافِعَةٍ أَوْ نَقِمَةٍ ضَارَّةٍ، فَلَا تُمْطِرْنَا بِهِمَا مَطَرَ السَّوْءِ، وَ لَا تُلْبِسْنَا بِهِمَا لِبَاسَ الْبَلَاءِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَنْزِلْ عَلَيْنَا نَفْعَ هَذِهِ السَّحَائِبِ وَ بَرَكَتَهَا، وَ اصْرِفْ عَنَّا أَذَاهَا وَ مَضَرَّتَهَا، وَ لَا تُصِبْنَا فِيهَا بِآفَةٍ، وَ لَا تُرْسِلْ عَلَي مَعَايِشِنَا عَاهَةً.  اللَّهُمَّ وَ إِنْ كُنْتَ بَعَثْتَهَا نِقْمَةً وَ أَرْسَلْتَهَا سَخْطَةً فَاِنَّا نَسْتَجِيرُكَ مِنْ غَضَبِكَ، وَ نَبْتَهِلُ إِلَيْكَ فِي سُؤَالِ عَفْوِكَ، فَمِلْ بِالْغَضَبِ إِلَى الْمُشْرِكِينَ ، وَ أَدِرْ رَحَى نَقِمَتِكَ عَلَي الْمُلْحِدِينَ.

خدایا! همانا این رعد و برق دو نشانه از نشانه‌های تو و دو خدمتگزار از خدمتگزاران تواَند؛ که در مقام فرمان‌بردن از تو، به رحمتی سودمند، یا عقوبتی زیان‌بخش، می‌شتابند؛ پس به وسیلۀ آن دو، باران زیان بار بر ما مباران و به سبب آن دو لباس بلا بر ما مپوشان. در این تعابیر ارزشمند حضرت سجاد(ع) از خداوند درخواست دارد که این آسیای انتقام خودت را که دائما در حال گردش است به سمت دشمنان ببر؛ به سمت اسرائیل ببر و از غزه و امثال غزه دور کن.

در ادامه هم می‌خوانیم: فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا وَقَيْتَنَا مِنَ الْبَلَاءِ، وَ لَكَ الشُّكْرُ عَلَى مَا خَوَّلْتَنَا مِنَ النَّعْمَاءِ، حَمْداً يُخَلِّفُ حَمْدَ الْحَامِدِينَ وَرَاءَهُ، حَمْداً يَمْلَأُ أَرْضَهُ وَ سَمَاءَهُ؛ یعنی حمدی بکنیم که آسمان و زمین از شکر ما پر شود یعنی آثار آن روشن شود و همه مردم به سمت دین گرایش پیدا کنند. در بخش بعد هم فرمودند: إِنَّكَ الْمَنَّانُ بِجَسِيمِ الْمِنَنِ، الْوَهَّابُ لِعَظِيمِ النِّعَمِ، الْقَابِلُ يَسِيرَ الْحَمْدِ، الشَّاكِرُ قَلِيلَ الشُّكْر، الْمحْسِنُ الْمجْمِلُ ذُو الطَّوْلِ، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، إِلَيْكَ الْمَصِيرُ.

ذُوالطَّوْلِ در اینجا به معنای برکت است نه طولانی‌بودن. لاطائل هم یعنی سخنان و کارهای بیهوده که مفید نیستند. در قرآن کریم هم فرموده است خداوند ذی‌الطول است یعنی برکت می‌دهد. 

تاثیر گناهان بر نزول باران

قرآن کریم وضع بارداری ابرها را مشخص کرده است و اینکه چگونه عقد زوجیت ابرها خوانده می‌شود و اینکه به کجا و چند قطره باید ببارد هم از سوی خدا مشخص می‌شود؛ در بیان نورانی امام سجاد(ع) داریم که ابر و باد و سایر مخلوقات همواره ماموریت خود را انجام می‌دهند ولی اگر ملتی و فردی قابل نباشند و کارهایی بکنند که باعث مشکل برای دیگران شوند خداوند دستور می‌دهد که این ابرها باران خود را در سرزمین دیگری فرود بیاورند. غرض اینکه یاد و نام خداوند سبب می‌شود انسان بیراهه نرود و راه کسی را نبندد و همین هم سبب خواهد شد تا دنیا و آخرت فرد و جامعه تضمین شود.

خداوند در ماجرای نوح در دو عبارت کوتاه فرموده است: «وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ؛ زمین ببلع و آسمان نبار» و این بیانگر اوج بلاغت و فصاحت قرآن کریم است. خداوند به زمین و آسمان امر فرمود و این نشان می‌دهد که این مخلوقات شعور و فهم دارند.

در کلمه 129 نهج‌البلاغه هم حضرت امیر(ع) فرمودند: اگر خدا را به بزرگی شناختی ماسوای خدا کوچک است و دیگر هیچ کسی را آیت‌الله العظمی نمی‌بینی. این جمله در بیانات نورانی پیامبر(ص) به این صورت درآمده است که «لا طاعه لمخلوق فی معصیه الخالق» یعنی هیچ کسی حق ندارد در برابر خدا، حرف غیر خدا را گوش بدهد.

وجود مقدس پیامبر(ص) سخنرانی طولانی خیلی کم دارد ولی حضرت امیر(ع) اینطور نبودند و سخنرانی طولانی داشتند و گاهی به اندازه یک سوره قرآن، سخنرانی داشتند و شاید این تعبیر پیامبر(ص) هم که مختصر است در همین راستا باشد.

جایگاه علامه مجلسی

مجلسی اول که «من لا یحضر الفقیه» شیخ صدوق را شرح کرده است؛ فرد بسیار بزرگی بود که خود او گفته است من 100هزار نفر را هدایت کردم ولی یک نفر آنطور که می‌خواستم نشد(یعنی «فاذکرونی اذکرکم» باشد)، ایشان فقیه بود و من لا یحضر را به خوبی شرح کرده است و او هم به این نکته اشاره دارد که فرمایشات پیامبر(ص) کوتاه است.

لاطاعه لمخلوق فی معصیه الخالق، را حضرت امیر(ع) هم در کلمه نورانی 165 نهج‌البلاغه ذکر کرده است. اگر بنا شد کسی کاری انجام دهد باید دستور خالق باشد؛ آن وقت این مسائل یکطرف ولی آن کسانی که مصداق فاذکرونی اذکرکم هستند اولیاء مقربین‌اند و اینها حق شفاعت و بهشت مخصوص هم دارند.

اینکه قرآن کریم در سوره الرحمان فرمود: وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ؛ این نعمات برای کسی است که بیراهه نرود و راه کسی را نبدد و اهل اعتکاف و نماز شب و تهجد و ... باشد ولی «فاذکرونی اذکرکم» حساب دیگری دارد لذا این سه ماه رجب و شعبان و رمضان را از دست ندهیم زیرا ربیع ما همین ماه‌ها است؛ درست است که فرمودند از باد ربیع فرار نکنید ولی تاکید کردند که ربیع ما قرآن کریم و همین عباداتی است که به خصوص در این سه ماه سفارش شده است. اگر بهار قلب می‌خواهید(ربیع القلوب) قرآن و تفسیر و عمل به آن نباید فراموش شود.

اگر انسان به واسطه انس با قرآن، ربیع‌القلوب شد هم خودش توفیق خواهد یافت که معصیت خالق را انجام ندهد و هم جامعه اینطور خواهد شد و اگر خدای ناکرده ما از خون شهدا و زحمت علما که مداد العلماء افضل من دماء الشهداء است عبور کردیم و قدردانی نکردیم سرنوشت خوبی هم نخواهیم داشت. 

انشاءالله اگر به برکت قرآن و انفاس علما جامعه ما جامعه‌ای شد که در آن اختلاس و امثال آن وجود نداشت و مبرا از ارتشاء و رشوه شد و مردم به یاد همدیگر باشند و دلسوزی کنند کم‌کم زمینه برای ازدیاد یاد خدا در جامعه فراهم خواهد شد و اگر کسی به یاد خدا بود خداوند هم او را یاد خواهد کرد.

انشاءالله همه ما طوری رفتار کنیم که این کشور و مملکت را به دست صاحبش بدهیم و اگر توسط ما نشد، دیگری ولی چرا ما نباشیم؟ چرا در عصر ما طوری رفتار نکنیم که کشور را به دست صاحب اصلی آن بدهیم؛ این نه محال است و نه ما اینقدر نالایق هستیم؛ ما هم فرزند این حوزه‌ایم و باید تلاش کنیم روسفید باشیم.