مسئولیت‌پذیری اجتماعی جزئی لاینفک از وظایف دانشگاه است

به گزارش خبرنگار ایکنا، دهمین همايش ملی و دومين همايش بين‌المللی «ترويج اخلاق حرفه‌ای و مسئوليت‌پذيری اجتماعی» و رونمايی از نشان مسئوليت‌پذيری اجتماعی دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشكی تهران، امروز یکشنبه، اول بهمن ماه در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد. 

سیدمحمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران، در این همایش سخنرانی کرد و گفت: امیدواریم با برگزاری چنین همایشی بتوانیم اقدامات ارزنده‌ای در راستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی انجام دهیم. مسئولیت‌پذیری اجتماعی، امروزه به عنوان عنصری مهم در ادبیات علمی و زندگی مردمان در همه جوامع، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و صاحبنظران، آن را جزئی لاینفک از زندگی بشر می‌دانند. امروزه مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اقدامی لوکس و تشریفاتی نیست بلکه یک الزام اجتماعی است هرچند که به عنوان یک قانون و قرارداد تلقی نمی‌شود اما واقعیتی است که باید مد نظر ما باشد. از سوی دیگر باید تأکید کنیم که اگر امروزه ملتی می‌خواهد سرآمد باشد باید در این زمینه، سرآمدی خود را به اثبات برساند. 

ابعاد مسئولیت‌پذیری اجتماعی

وی ادامه داد: مسلم است که وقتی از مسئولیت اجتماعی صحبت می‌کنیم سه بُعد اساسی را باید در نظر داشته باشیم که ابعاد اصلی آن هستند. این ابعاد شامل بُعد شناختی، عاطفی و عملکردی هستند. منظور از بُعد شناختیِ مسئولیت اجتماعی، این است که باید سازوکارها، اقدامات و رویه‌هایی که در این عرصه وجود دارند را به خوبی بشناسیم. در بعد عاطفی، نگرش افرادِ عامل به مسئولیت‌پذیری اجتماعی اهمیت دارد و آن‌ها باید تلقی مثبتی از این امر داشته باشند. در بعد عملی نیز باید شاهد اجرایی شدن مسئولیت‌پذیری اجتماعی باشیم.

مقیمی بیان کرد: دانشگاه تهران در دوره جدید مدیریتی خود شعاری با عنوان جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی انتخاب کرد که فرصت نیست ابعاد آن را روشن کنم اما در زمینه مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اعتقاد داریم که این امر، جزئی لاینفک از وظایف دانشگاه است و در این راستا، ستاد مسئولیت اجتماعی تهران با عنوان مخفف سمات را تشکیل دادیم که هدف اصلی این مجموعه آن است که در زمینه‌های شناختی، عاطفی و عملی، نسبت به اجرای صحیح مسئولیت‌پذیری اجتماعی اقدام کند. 

وی تصریح کرد: امروزه مسئولیت اجتماعی در دنیا، فارغ از فرهنگ‌ها، مذاهب و قومیت‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد و قطعاً در آموزه‌های دینی ما هم از اهمیت بالایی دارد و می‌توانیم ساعت‌ها درباره احادیث، روایات و آیات قرآن درباره وظایف انسان نسبت به همنوعان صحبت کنیم. علی‌رغم اهمیتی که این مسئله در قرآن و دین ما دارد اما نباید مسئولیت اجتماعی را به عنوان یک دکترین مخرب در جامعه مطرح کنیم چراکه گاهی رفتارهایی ریاکارنه توسط برخی افراد یا نهادها انجام می‌شود بنابراین باید رفتارهای مسئولانه اجتماعی مبتنی بر واقعیات و جنبه‌های عاطفی، شناختی و عملکردی باشد نه اینکه سازمان‌ها و دولت‌ها، اینگونه وانمود کنند که مدافع حقوق بشر و فقرزدایی هستند اما خروجی عملکرد آن‌ها کشتار بی‌گناهان باشد. نمونه این علمکرد را امروزه از جانب دولت آمریکا مشاهده می‌کنیم لذا مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سطح بین‌المللی به انحراف کشیده شده است.

لزوم جلوگیری از انحراف در مسئولیت‌پذیری اجتماعی

رئیس دانشگاه تهران یادآور شد: نکته دیگر درباره مسئولیت اجتماعی این است که گاهی اوقات رفتار مسئولانه‌ای که ما به عنوان فرد، نهاد یا کشور انجام می‌دهیم ممکن است با دیدگاه ذی‌نفعان متفاوت باشد. به بیان دیگر معنای ادراک شده از مسئولیت‌پذیری اجتماعی از جانب مردم متفاوت است لذا باید کسانی که مصرف‌کننده مسئولیت‌ اجتماعی ما هستند به صورت واقعی دگرگونی مثبت در زندگی خود را مشاهده کنند. در سطح دولت، مدیران ارشد و سازمان‌های ما تلاش‌های بسیار خوبی انجام شده و هزینه‌هایی هم متقبل شده‌اند تا به این وظایف خود در عرصه مسئولیت‌پذیری اجتماعی عمل کنند اما هنوز به طور کامل به اهداف خود نرسیده‌ایم چراکه ممکن است ادراک مردم از این امر متفاوت باشد.

مقیمی ادامه داد: امام علی(ع) در نامه 25 نهج البلاغه، درباره اعتمادسازی مردم از طریق مسئولیت اجتماعی کارگزاران، نامه‎‌ای را خطاب به کارگزار خود درباره جمع‌آوری زکات و مالیات نوشته‌اند و در چند جمله بسیار جالب توجه، به خوبی برای آن کارگزار توضیح داده‌اند که چگونه نسبت به جمع‌آوری مالیات اقدام کنند تا در فعالیت خود موفق باشند. همچنین فرموده‌اند برای این امر به درب منزل کسی مراجعه نکنید و اگر کسی شما را دعوت کرد که مثلاً دام‌های وی را بشمارید هیچ وقت باعث ترس و وحشت وی نشوید. این امر برای جلب اعتماد عمومی در سازمان‌های ما در شرایط کنونی اهمیت بسیار زیادی دارد و باید الگو باشد.

وی افزود: نکته دیگر اینکه گاهی برخی سازمان‌ها و شرکت‌ها برای اینکه یک کار خلاف قانون انجام داده و حمایت سیاسیون را پشت سر خود داشته باشند در قالب مسئولیت‌پذیری اجتماعی اقدام می‌کنند تا کار خلاف آن‌ها پنهان بماند. البته این امر در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد در حالی که ما معتقدیم مسئولیت‌پذیری اجتماعی، امری علمی و مقدس است و باید همه تلاش خود را انجام دهیم که این انحراف در زمینه مسئولیت‌پذیری اجتماعی در کشور ما وجود نداشته باشد. امیدواریم شرایط لازم برای ترویج و اشاعه مسئولیت‌پذیری اجتماعی را فراهم و همچنین دائماً از افرادی که در این زمینه از سرآمدان هستند، تقدیر کنیم. 

رئیس دانشگاه تهران در پایان سخنان خود گفت: ان‌شاءالله همه ما کمک کنیم شرایطی فراهم شود که الگوی مسئولیت‌پذیری اجتماعی در ابعاد عاطفی، شناختی و عملکردی در کشور ما درخشان‌تر از گذشته باشد.  همچنین برای اینکه مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مسیر صحیح خود قرار گیرد، باید استانداردهای لازم برای آن را نیز طراحی و در اختیار همه نهادها و سازمان‌ها قرار دهیم.

دوری از کمی‌گرایی در زمینه مسئولیت اجتماعی

مهدی شهبازی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران و رئیس شورای سیاستگذاری این همایش نیز به سخنرانی پرداخت و گفت: مفتخریم که دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و صنعت پتروشیمی، میزبان این همایش هستند. دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران، در دوره جدید مدیریت به اتفاق هم برنامه‌هایی را در ارتباط با فرهنگ، اجتماع و صنعت اجرایی می‌کنند و از کمی‌گرایی دوری کرده و دنبال عملکرد کیفی از جمله ترویج اخلاق حرفه‌ای هستند که در این راستا این همایش را برگزار کردیم.

شهبازی افزود: تفاوت این همایش با همایش‌های قبلی در این است که تلاش شده به صورت هدفمند دسته‌بندی موضوعی انجام گیرد. برای معرفی افرادی که در عرصه مسئولیت‌پذیری اجتماعی سرآمد هستند، شاخص‌های مختلفی در نظر داشتیم که مقبولیت اجتماعی و گستره خدمت بی‌منت، از جمله شاخص‌های ارزیابی داوران برای معرفی افراد دارای مسئولیت‌پذیری اجتماعی بود که در این همایش معرفی می‌شوند. ان‌شاء‌الله دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران، از سال آینده جایزه ملی مسئولیت‌پذیری اجتماعی را برگزار خواهند کرد.