هویت فاخر مسجد در اسلام نیاز به تبیین دارد

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدناصر میرمحمدیان، مدیرعامل بنیاد هدایت امروز، هفتم آبان‌ماه در دیدار با نماینده ولی‌ فقیه در چهارمحال‌وبختیاری در دفتر امام‌ جمعه شهرکرد با اشاره به محوری بودن مسجد در جامعه اسلامی، اظهار کرد: با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی متنی ذیل عنوان «سند ملی مسجد» تدوین شد که این سند حاصل حدود سه سال مطالعه و مباحثه با اندیشمندان و بزرگان بود و نتیجه این شد که یکی از مشکلات ما ناظر بر حوزه راهبری مسجد بوده و این بدین معناست که نهادهای مختلفی که در حوزه مسجد می‌توانند نقش‌آفرین باشند، با هم همگرا نیستند.

وی با ذکر اینکه همگرا نبودن نهادهای متولی در حوزه مسجد مهم‌ترین مشکل نیست، ادامه داد: مشکلات جدی‌تری وجود دارد که از جمله پای کار آمدن مردم یکی از آنها است یعنی سازوکاری باید باشد که مردم را پای کار بیاورد و به سمت مسجد سوق دهد؛ امروز مردم خود را صاحب مسجد نمی‌دانند و هر مشکلی در مسجد ایجاد شود دنبال مسئولی هستند که مشکل را حل کند.

میرمحمدیان بیان کرد: مشکل مهم دیگر، تعریف غلط و غیردقیق ما از مسجد است، بسیاری از مسئولان و متولیان این حوزه قائلند که مسجد باید محلی آرام برای عبادت مردم باشد و اگر کار دیگری هم انجام نشد، اشکالی وارد نیست؛ هنر اسلام اما این است که ساختار متفاوتی را به محل عبادت عطا کرده و این مکان مقدس مانند معابد یهودی و مسیحی نیست بلکه مسجد محل تلاقی دنیا و آخرت و محل حل حوائج مادی و معنوی، دنیوی و اخروی توأمان است.

وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر و به‌ویژه با شیوع کرونا مساجد پای کار حل مسائل اجتماعی آمدند، توضیح داد: نکته مهم اینجاست که مسجد یک هویت صرفاً تربیتی یا اجتماعی یا عبادی ندارد بلکه حائز هویتی کامل‌تر و فاخرتر در اسلام است که باید این هویت کشف و تبیین شود. اگر نتوانیم بین آرمان‌ها و میدان ارتباط برقرار کنیم، عملاً فایده‌ای ندارد یعنی باید بتوان در وهله اول، مبانی و جایگاه مسجد در تمدن اسلامی و نظام سیاسی تبیین و برجسته شود و نمونه‌هایی از بزرگان مانند مرحوم شاه‌آبادی و نیز نمونه‌های امروزی از ائمه جماعت مساجد که تلاش کردند در حوزه عده و عُده مسجد کارهای بزرگی می‌کنند، معرفی شوند که ما با عنوان فرایند تعیُن امامت از آن یاد می‌کنیم.

میرمحمدیان تصریح کرد: قرارگاه ملی مسجد از سوی دفتر مقام معظم رهبری با هدف ساماندهی امور مساجد از یک سال قبل با حضور جمعی از مسئولان کار خود را آغاز کرده و در این قرارگاه چندین ایده محوری مطرح شده است از جمله اینکه شورایی از کنشگران اصلی شکل بگیرد تا امور مساجد را ساماندهی کند؛ پرسش بعدی این بود که دبیرخانه این شورا کجا باشد که مقرر شد دبیرخانه‌ای مستقل ذیل نماینده ولی‌فقیه و امام‌ جمعه تشکیل شود؛ در این تقسیم کار، حوزه راهبری یعنی عزل و نصب امام جماعت، هیئت امنا، نظارت و ارزیابی و ... بر عهده امام جمعه و مرکز رسیدگی به مساجد نیز جانشین امام‌جمعه در رسیدگی به مساجد است.

مدیرعامل بنیاد هدایت با تأکید بر اینکه حوزه نرم‌افزاری مساجد در این قرارگاه بر عهده سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه سخت‌افزاری بر عهده اوقاف و امور خیریه است، افزود: یکی از چالش‌های حاکم این است که طلبه در شأن امام جماعتی تأمین شود که این مهم بر عهده حوزه علمیه قرار گرفته است و هر ساله طلابی را با این رویکرد تربیت می‌کند.

میرمحمدیان با تصریح اینکه حوزه مردمی بر عهده بسیج و کانون‌های فرهنگی مساجد قرار گرفته است، گفت: در حوزه نرم‌افزاری چند کار از تولید دانش گرفته تا الگوسازی، گفتمان‌سازی، طراحی عملیات، شبکه‌سازی و توانمندسازی تعریف شده است و منظور از توانمدسازی آموزش نیست؛ در این راستا بسته‌هایی در حدود 50 قالب‌ و محتواهای مشخص تهیه شده است.

وی تأکید کرد: در نظام تربیت ائمه جماعات در وهله نخست باید جایگاه امام جماعت را در منظومه تمدنی برای طلاب یا کنشگرانی که در این عرصه قرار است تحت تعلیم قرار گیرند، تبیین کنیم؛ همچنین باید مشخص شود که چگونه مردم را پای کار بیاوریم و نیز چگونه منابع را تأمین کنیم که مساجد با این دو پرسش جدی مواجه هستند و تلاش داریم سرفصل‌های مرتبط با این موضوعات را آموزش دهیم. در نهایت هم باید مشخص شود که افق مسجد چیست و با این جایگاه و ابزارها که برایش تعریف کرده‌ایم به چه نقطه‌ای می‌خواهد برسد که در این خصوص نیز باید در سه حوزه خودسازی جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی برای مسجد افق‌گشایی ‌کنیم.

میرمحمدیان با تأکید بر اینکه مسجد علاوه بر این بسته توانمندساز نیازمند برخی کارهای ویژه نیز است، توضیح داد: یکی آنکه به جای مطالبه از دولت مبنی بر حمایت از مسجد، از دولت بخواهیم برخی خدمات خود را در حوزه‌های مختلف از پایگاه مسجد به مردم ارائه دهد؛ فرض کنید دولت 6000 خدمت به مردم ارئه می‌دهد که اگر بتوانیم 60 عنوان از این خدمات از بهزیستی و کمیته امداد گرفته تا خدمات شهرداری یا مباحث حقوقی و داوری خانواده‌ها و... را از طریق مساجد به دست مردم برسانیم، هم مسجد و هم پشتوانه‌های مردمی تقویت می‌شوند، به علاوه اینکه رویکرد مردم‌سالاری دینی که در افق مسجد دیده شده است با این رویکرد بهتر محقق خواهد شد.