زیست مؤمنانه مرحوم افروغ را به نسل جوان معرفی کنیم

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم چهلمین روز درگذشت زنده‌یاد عماد افروغ شامگاه پنج‌شنبه چهارم خرداد، در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی با حضور جمعی از اندیشمندان، خانواده مرحوم و علاقه‌مندان به ایشان برگزار شد.

در این مراسم، سیدرضا صالحی‌امیری، سیاستمدار و فعال علمی و فرهنگی با اشاره به اینکه امروز نه برای یک شخص بلکه برای یک شخصیت و تجلیل از انسانیت، فضیلت، معرفت و اخلاق کنار هم گرد آمده‌ایم، گفت: در این فضای سنگین که اقتصاد، معیشت، گرانی، تورم و ده‌ها چالش اجتماعی جامعه ایران را در تنگنا قرار داده، به این باور بوده و هستیم که ما مسیر توسعه را گم کرده‌ایم و اگر جاده توسعه از اندیشه، اندیشمندان، فضیلت، معرفت و اخلاق آغاز می‌شد، امروز در قله‌ها جشن توسعه را می‌گرفتیم و در شرایط فعلی از سختی‌های ملت سخن نمی‌گفتیم.

وی ادامه داد: درد ما آنجاست که امروز افروغ و اندیشه افروغ در جامعه امروز ایران منزلت و جایگاه واقعی را ندارد و بنای ما و همه عزیزان دردمند این است که در فرصت دیگری که قبل از سالگرد فوت ایشان باشد یک همایش ملی و علمی را برای کالبد شکافی و واکاوی اندیشه‌های استاد افروغ برگزار کنیم و این محفل صرفاً برای تجلیل از شخصیت این مرد بزرگ است.

افروغ؛ نماد زیست مؤمنانه‌

صالحی‌امیری گفت: افروغ نماد زیست مؤمنانه‌ مبتنی بر اندیشه‌ای که ما آن را در نهج‌البلاغه مرور می‌کنیم، بود. در نهج‌البلاغه 12 ویژگی برای زیست مؤمنانه برشمرده شده است که اولین ویژگی خداجویی، معرفت و تقوای الهی است. دومین شاخص بهره‌گیری از عقلانیت به عنوان معیار تشخیص حق و باطل است. سومین ویژگی نیز مسئولیت‌پذیری در قبال جامعه خویش است. چهارمین شاخص نوع‌دوستی، همدردی، هم‌نوایی، انسجام‌آفرینی، وحدت‌بخشی و پرهیز از تفرقه است و ویژگی پنجم فسادستیزی است که مرحوم افزوغ در این خصوص همیشه سخن می‌گفت.

افول اخلاقی؛ درد بزرگ جامعه امروز ایران

وی ویژگی اخلاق‌گرایی را شاخص بعدی زیست مؤمنانه برشمرد و گفت: اخلاق جوهره تحول انسان و جامعه است و درد بزرگ جامعه امروز ایران افول اخلاقی است. شاخص‌های بعدی سبکبالی، عدم تعلق به منافع دنیایی و انقطاع از تعلقات مادی است و شاخص هشتم که پرچمدار آن مرحوم افروغ بود، عدالت‌جویی است. عدالت ترازوی سنجش همه خوبی‌ها و بی‌عدالتی ترازوی سنجش همه بدی‌هاست. حکمت‌ورزی، حکیم بودن، دانش افزایی، تفکر و اندیشه‌ورزی که در مرحوم افزوغ کاملاً مشهود بود؛ تحمل و مدارا، تسامح، همزیستی مسالمت آمیز، سودمندی برای جامعه و در نهایت حق‌جویی و حق‌طلبی دیگر شاخص‌های زیست مؤمنانه است. به اعتقاد من مبتنی بر این شاخص‌هایی که در نهج‌البلاغه داریم، می‌توانیم باور داشته باشیم که مرحوم افروغ نماد زیست مؤمنانه بود.

افروغ به مصلحت‌گرایی اعتقادی نداشت

وی افزود: اولین نکته‌ای که من از مرحوم افروغ فهم کردم این بود که به مصلحت‌گرایی اعتقادی نداشت و آن را نفی می‌کردند. افروغ هیچگاه لکنت زبان برای بیان عقایدش نداشت و ترس از قدرت را به تمسخر می‌گرفت. هیچگاه ندیده بودم که ایشان در هیچ محفلی خودش را سانسور کند.

صالحی‌امیری در ادامه گفت: نکته دومی که از ایشان فهم کردم قدرت‌گریزی و حتی قدرت‌ستیزی بود. حتی حضور در پارلمان باعث مصلح اندیشی و مانع عصیانگری ایشان نشد. افروغ زنجیر قدرت را در نفس خود پاره کرده بود و چیزی که از همه مهم‌تر است انطباق صدای خود با صدای مردم بود.

همراهی افروغ با مردم

وی با تأکید بر اینکه مرحوم افروغ در تمام تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با مردم زیست و در کنار مردم حیات داشت، گفت: عدالت‌جویی از دیگر شاخصه‌های ایشان بود. اگر بخواهیم جوهر اندیشه افروغ را در یک جمله خلاصه کنیم نفی تبعیض، شکاف، رانت، فقر و فساد و اقامه عدالت خواهی و عدالت جویی به عنوان اصلی‌ترین شاخص بقای سیاسی بود.

صالحی‌امیری در ادامه گفت: من از ایشان به عنوان منتقد مصلح و خستگی ناپذیر نام می‌برم. فردی که هیچگاه از مواضع خود عدول نکرد و هیچ وقت تن به سازش نداد و هیچ وقت صدای خود را در شرایط متفاوت تغییر نداد. 10 شاخص ممتاز این مرد را می‌توانیم صراحت همراه با صداقت، فریادگری، حق‌طلبی، عدالت‌جویی، مردم‌محوری، دین‌مداری، دوراندیشی و کلان‌نگری، عزت نفس و کمال‌جویی، ساده‌زیستی و نفی دنیا طلبی و اخلاق‌گرایی دانست که اینها واقعیت‌هایی هستند که در زیست مؤمنانه افروغ می‌توانیم نظاره‌گر باشیم.

وی بازشناسی و کالبد شکافی گفتمان افروغ را نیاز امروز جامعه خصوصاً نسل جوان ما دانست و سؤال کرد: چرا ما افروغ را پاس می‌داریم و قدرشناس ایشان هستیم؟ قدر و منزلت افروغ چیست؟ اگر ما نخبگان سیاسی و اجتماعی را در سه جریان تقسیم کنیم؛ گروه اول، صاحبان اندیشه در انزوا که حاملان اندیشه و فاقد اثربخشی؛ گروه دوم، صاحبان اندیشه حاضر در محیط علمی و آموزشی که پاسداران اندیشه در محیط علمی و دانشگاهی هستند و جریان سوم صاحبان اندیشه دارای هویت و حیات در متن اجتماع به عنوان پیشاهنگان و رهبران تحولات اجتماعی هستند. افروغ موتور محرک تحولات اجتماعی در زمان حیات خود بود.

وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: افروغ همیشه تلاش می‌کرد با صدای بلند اندیشه خود را بیان کند و از این منظر از دسته‌ای بود که هم اندیشه‌ورز بود، هم فریادگر بود و هم زبان مردم بود. ما نمی‌توانیم انکار کنیم که افروغ از میان ما نرفته است اما حیات دارد. حیات انسان به مانایی اندیشه آن است. افروغ یک چشمه جاری است. اندیشه افروغ در میان نسل جوان و جامعه امروز و فردای ایران بلاشک ساری  و جاری خواهد بود.

وی در پایان تصریح کرد: همگان باید تلاش کنیم که یک بار دیگر این اندیشه و این شخصیت و این زیست مؤمنانه را به نسل جوان معرفی کنیم و تصویر زیبایی از انقلاب و اسلام را به نسل جوان معرفی کنیم. باور داریم که اگر اسلام رحمانی با اندیشه‌های نوین به نسل جوان معرفی شود حتماً نسل جوان از آن استقبال خواهد کرد و به اعتقاد من این چشمه جاری همیشه جاری خواهد بود و تشنگان این جامعه از این چشمه سیراب خواهند شد. از این منظر ما باور داریم که افروغ در جامعه ایران همیشه تداوم و حیات خواهد داشت.