نگاه فقه به انواع ربات‌های معامله‌گر در بازارهای مالی
ربات‌های معامله‌گر به دو دسته اهرمی یا «فیوچرز» و ربات‌های معامله‌گر اسپات تقسیم‌بندی می‌شوند که از نظر فقها استفاده از نوع اول دارای شبهه هست ولی استفاده از نوع دوم همانطور که در بورس ایران هم کاربرد دارد، بدون شبهه خواهد بود.
کاهش ریسک یکی از اصول مفید و مؤثر برای فعالیت در بازارهای مالی است و هر معامله‌گر یا سرمایه‌گذاری برای فعالیت در این بازارها باید ریسک کار خود را کاهش دهد، درغیر این‌صورت ریسک معامله‌گری چندین و چند برابر خواهد شد و حتی منجر به نابودی سرمایه می‌شود.
قطعاً برای یک بار هم که شده اسم ارزهای دیجیتال و فارکس را به شنیده‌اید. این دو بازارها در زمره بازارهای مالی محسوب می‌شوند که علاقه‌مندان خاص خود را دارد. برای فعالیت در این دو بازار باید به علم و دانش تکنیکال اشراف کامل داشت و از توانایی تحلیل اخبار برخوردار بود و در کنار این دو مورد مدیریت سرمایه هم امری ضروری است. در واقع فعالیت در این دو بازار نیازمند تجربه و برخورداری از دانش تکنیکال و نیز آگاهی از اخبار روز سیاسی و اقتصادی است.
ابزارهای کاهش ریسک در بازارهای مالی
همانطورکه گفتم کاهش ریسک یا موفقیت در بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال و فارکس که این روزها از جذابیت بسیاری برخوردار شده، امری مهم و ضروری است. در زمینه کاهش ریسک ابزارها و روش‌های معاملاتی بسیاری از سوی معامله‌گران حرفه‌ای یا شرکت‌های مرتبط ابداع شده‌اند که برخی از اینها از نظر فقهای اسلامی مورد پذیرش قرار گرفته و برخی دیگر به شدت نفی شده‌اند.
ربات‌های معامله‌گر یکی از ابزارهای پرکاربرد در فارکس و رمزارزهاست. هر کارگزاری یا صرافی معتبر برای خود ربات یا بات‌های معامله‌گری را طراحی و کدنویسی کرده تا ضمن کاهش ریسک معاملات، آسانی و سهولت در معاملات را در اختیار کاربرانشان قرار دهد.
ربات‌های معامله‌گر ابزاری هستند که بسیار سریع و دقیق‌تر از انسان عمل می‌کنند و به دور از ترس و احساس بارها دست به معامل می‌زنند و اگر به درستی با این ربات‌ها کار شود قطعاً برای معامله‌گران به ویژه معامله‌گران نه‌چندان باتجربه می‌تواند سودساز باشد. البته این بدان معنا نیست که باید تمام سرمایه را به این ربات‌ها سپرد و سپس انتظار فقط سودسازی را از اینها داشت. به باور تحلیل‌گران بازارهای فارکس و رمزارزها و حتی بورس، استفاده از ربات‌ها به شرط و شروط‌های بستگی دارد، یعنی ابتدا باید تحلیل دقیق از شرایط بازار در دسترس باشد و نقاط ورود و خروج به معامله در آن مشخص شود و سپس با مدیریت سرمایه، سرمایه را به ربات‌ها سپرد.
آیا استفاده از ربات‌های معامله‌گر شرعی هستند؟
در اینجا پرسشی به وجود می‌آید و آن پرسش این است آیا استفاده از این ربات‌ها در بازار سهام ایران و بازار رمزارزها و فارکس حرام است؟ و سودی که از آن به دست می‌آید شرعاً قابل استفاده هست یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت ربات‌های معامله‌گر به دو دسته ربات‌های معامله‌گر اهرمی یا «فیوچرز» و ربات‌های معامله‌گر اسپات تقسیم‌بندی می‌شوند.
همانطورکه در یادداشتی قبلاً تحت عنوان «ابهامات فقهی معاملات اهرمی یا تعهدی در فارکس و رمزارزها» مورد تأکید قرار گرفته، معاملات اهرمی با ضرایب مختلف که از آن به عنوان فیوچرز نام برده می‌شود داری شبهه فقهی است ولی معاملات اسپات یا معاملات عادی همانند کارکرد بورس ایران است و فرد سهام‌داری می‌کند و در ازای سهام‌داری به مرور زمان به سود می‌رسد. با این اوصاف ربات‌هایی که در معاملات اسپات مورد استفاده قرار می‌گیرند و حکم سهام‌داری را دارند و در آن اهرم و ضرایب مختلف اثرگذار نیستند از نظر فقها محل ایراد نیست و حتی در بورس کشورمان و صرافی‌های داخلی اینگونه ربات رواج دارد و تا به امروز شورای فقهی بورس و علما و فقها به آن ایراد نگرفته‌اند.
ناگفته نماند معمولاً ربات‌های معامله‌گر فیوچرز در صرافی‌های خارجی و غیراسلامی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برخی از این صرافی‌ها و کارگزاری‌ها با پی بردن به ملاحظات فقهای اسلامی و اصول و قواعد اقتصاد اسلامی، در کنار حساب عادی خود حساب اسلامی را تعبیه کرده‌اند تا مسلمانان طبق اصول و قوانین دین اسلام و نظر فقها به فعالیت در امر معامله‌گری بپردازند.
سعید امینی
انتهای پیام
