موسوعه آثار علامه محمدحسین کاشف‌الغطاء رونمایی شد

به گزارش ایکنا، آیت‌الله محمدهادی یوسفی غروی، استاد درس خارج حوزه علمیه، 5 آبان در مراسم رونمایی از مجموعه آثار فقهی علامه شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: مرحوم علامه شیخ محمد حسین در حوزه نجف بوده است و بنابر عرف ایرانیان، پدرش نام او را محمد حسین قرار داد اما وقتی به لبنان رفت و سه سال در آنجا بود جمعی از علمای مسلمان و مسیحی به او ایراد گرفتند که ترکیب «محمدحسین» یعنی دو اسم علم در کنار هم جزء ترکیبات ادبی زبان عربی نیست و او متوجه اشکال شد و از آن به بعد امضای او هم عوض شد و محمد الحسین شد یعنی محمد نام او و الحسین لقب او شد.

وی افزود: اینها دو برادر بودند و هر دو حاشیه بر تبصره دارند ولی حاشیه شیخ احمد، اخوی بزرگتر وی بار علمی بیشتری داشته است. هر دو مورد استمداد استادشان مرحوم آیت‌الله سیدمحمدکاظم یزدی برای عربیات کتاب‌هایشان به خصوص عروه بود و عربیاتشان را به وسیله این دو ادیب عرب پالایش می‌کردند.

وی افزود: در ایام ربیع و به مناسبت میلاد با سعادت پیامبر(ص) جمعی از شیوخ عرب را در حرم امام علی(ع) جمع می‌کنند و برای آنها سخنرانی داشته و این سخنرانی سبب می‌شود تا برخی مشکلات اجتماعی مانند سر و صداها و آزار و اذیت‌هایی که برخی جوانان نسبت به طلاب داشتند برطرف شود و چنین اثرگذاری در آن زمان کار بزرگی بود.

یوسفی غروی با بیان اینکه تربیت برخی شاگردان و طلاب برجسته از کارهای این عالم بزرگ است، گفت: وی محمدباقر قَرَشی از شاگردانش را تشویق کرد تا کتابی در مورد امام عسکری(ع) بنویسد و او هم این کار را کرد و به تدریج سبب شد تا درباره همه معصومین(ع) کتاب بنویسد که در مورد امام حسین(ع) سه جلد شده است. 40 صفحه درباره امام مجتبی(ع) نوشت و با تعابیر شایسته و در عین حال مفید و مختصر به برخی نیش‌ و طعنه‌ها به این امام عزیز پاسخ داد.

دیوان کاشف الغطاء چاپ شود

استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه بیان کرد: سیدعبدالرزاق موسوی نجفی بیشترین استفاده را از اشعار وی کرده و در کتاب مقتل امام حسین(ع) تعداد زیادی از قصاید وی را آورده است. شاید دیوان شعر ایشان هم چاپ شده باشد و اگر نشده باشد حیف و جای تاسف است زیرا او از عالمان مجتهد و فاضل و شاعر و ادیب بود و قصاید وی واقعا عالمانه و دقیق است.  

یوسفی غروی با بیان اینکه برخی اشعار وی در ایوان طلای امام علی(ع) در نجف نصب شده است، تصریح کرد: گزینش این اشعار بسیار گزینش خوبی است. در دوره صدام برخی از اشعاری  را که بر مرقد مطهر امام علی(ع) بود به عنوان ازاله اشعار عجم از بین بردند و بهانه آنها این بود که اشعار همه باید عربی باشند و متاسفانه الان همه آنها را برداشته‌اند.

وی اضافه کرد: وی به احکام فقهی که در دولت عثمانی صورت قانونی پیدا کرده بود تعلیقه زد و این کتاب جای توجه دارد. همچنین مرحوم جد وی شیخ جعفر کاشف‌الغطاء وارد نجف شد و کتابی به نام کشف الغطاء نوشت و به همین دلیل نام این خاندان، کاشف‌الغطاء نام گرفت. وی در دوره‌ای نگران حیات حوزه نجف شد لذا از همه عشایر شیعه دو چیز خواست؛ یکی اینکه ثلث از مال خود را وصیت کنید تا به مرجع وقت برسد و آثار آن تاکنون هم باقی است. درخواست دیگر ایشان هم این بود که جنازه‌هایشان را در نجف دفن کنند لذا وادی‌السلام نجف توسعه یافت.

یوسفی غروی افزود: شیخ محمدکاظم یزدی هم با این وجوهات بازاری درست کرده که نام السوق الیزدی بود و هنوز هم آثار آن باقی است و عواید آن را به طلاب و حوزه می‌دادند و حبوبات و ... خریداری می‌کردند لذا ایشان اولین فردی است که به بحث معیشت طلاب پرداخت و متکفل نان آنها شد. همچنین شیخ جعفر منزل بزرگ خودش در نجف را وقف کرد و اینکه باید در آنجا در ایام عاشورا روضه خوانده شود. مقتل کوچکی هم نوشته بود و بعدها کتاب مفصل‌تری با همین عنوان نوشت.

وی افزود: وی معتقد بود که اشکالی مطرح نکنید که مجبور باشید به آن پاسخ دهید چون وقتی شبهه در ذهن مخاطب قرار گرفت ممکن است پاسخ به اندازه آن مؤثر نباشد. بخشی از کتاب متن مقتل است و ثلث آخر آن هم مراثی علما درباره امام حسین(ع) است.

رونمایی 27 جلد آثار کاشف‌الغطاء

در این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر اسدعلیزاده، رئیس مرکز احیای آثار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سخنانی گفت: 27 عنوان اثر در 27 جلد درباره ایشان چاپ شده که هفت مورد رساله‌های اصولی ایشان و 20 عنوان هم مباحث فقهی است و 5 جلد از این مجموعه آثار، جمع‌آوری و دو جلد مدخل و فهارس است.

وی افزود: علامه کاشف‌الغطا از تبار شیخ جعفر کاشف‌الغطاء از علمای پرتلاش و اثرگذار بود که 79 سال عمر خود را صرف تبلیغ دین و نوشتن و پیشبرد اهداف شیعه قرار داد و به فرموده آقابزرگ تهرانی او از مشهورترین شخصیت‌‌های شیعه است. او هم در حدیث، کلام و رجال و در درایه و تفسیر تبحر خاصی داشت و در اظهارنظر آزاده بود.  

اسدعلیزاده بیان کرد: آیت‌الله شبیری زنجانی فرموده است که کاشف‌الغطاء جز خودش را اعلم نمی‌دانست و یکی به ایشان نامه نوشت و او جواب داد بعد از من آیات بروجردی و خویی، اعلم هستند. ما در دیدار با علمای نجف خدمت آیت‌الله فیاض رسیدیم و ایشان گفت که من خودم از آیت‌الله خویی شنیدم که ایشان فرمود من از آیت‌الله کاشف‌الغطاء درخواست کردم که جلسه تفسیر بگذارند تا من خودم هم در آن شرکت کنم و البته ایشان قبول نکرد یعنی اینقدر آیت‌الله خویی به وی ارادت داشت.

تسلط بر مبانی فقهی اصولی

وی با بیان اینکه بعد فقهی وی خیلی برجسته است، اظهار کرد: او مرد بزرگی در استنباط احکام شرعی بود و از قواعد فقهی و اصولی استفاده زیادی کرده است و در تحریرالمجله از فقه شیعه دفاع و به مناظره و نقد اقوال عامه پرداخته است. همچنین ویژگی برجسته دیگر وی تسلط آن مرحوم بر مبانی فقهی عامه و به ویژه قدرت استنباط قوی او از اصول و قواعد فقهی است و آراء بدیع و جدیدی را در فقه از خود برجا گذاشته است.   

رئیس مرکز احیای آثار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: ایشان تمام غسل را کفایت از وضو می‌داند، برخلاف فقهای دیگر زیرا بقیه مراجع می‌گویند غسل‌های مستحبی کفایت از وضو نمی‌کند ولی ایشان آن را کافی می‌داند. یا در مورد اقامه آورده است که در همه نمازهای یومیه واجب است ولی بقیه فقها آن را مستحب می‌دانند. فرموده است که اقامه نماز در هر مکانی درست است جز اینکه آن مکان نجس نباشد. زیرا پیامبر(ص) فرمودند هر کجا را برای نماز یافتید نماز بخوانید.

اسد علیزاده بیان کرد: این احادیث در منابع اهل سنت است و اگر در شیعه هم هست از اهل سنت نقل شده است و وی با استدلال به آنها این نظرات را داده است. همچنین در مورد اتخاذ وطن شرعی معتقد است که ممکن است فردی در یکجا 20 سال هم بماند ولی تا وقتی قصد توطن نکرده وطن او محسوب نمی‌شود ولی علمای دیگر گفته‌اند فرد اگر قرار است جایی را وطن قرار دهد کافی است شش ماه در آنجا بماند البته باید قصد آن را داشته باشد؛ همچنین فرموده است که پول مانند دینار و ریال ایرانی زکات دارد درست مانند طلا  و نقره و درباره امر به معروف و نهی از منکر فرموده است که انجام آن واجب است ولو اینکه اثر هم نداشته باشد.

نظر متفاوت علامه کاشف‌الغطاء درباره نفقه و سود پول

این پژوهشگر تصریح کرد: همچنین درباره مخارج و هزینه پزشک نسبت به زن گفته است که این هزینه‌ها جزء نفقه واجب است یا معتقد است پول‌هایی که در بانک گذاشته می‌شود نه بیع و نه مضاربه است بلکه معامله جدیدی است که اشکال شرعی ندارد.  در مورد پیوند اعضاء هم در حدود 90 سال پیش فرموده است که اگر به فرض امکان، بتوانیم سر دو نفر را بهم پیوند بزنیم حکمش این است که فرد ایجاد شده فرد ثالثی است و همه احکام او مانند اولاد و اموال و ارث و ... هم فرق خواهد کرد.